Skessuhorn - 13.05.2015, Qupperneq 36

36 MIÐVIKUDAGUR 13. MAÍ 2015
Vörur og þjónusta
R E S T A U R A N T
Upplýsingar í síma: 430 6767
R E S T A U R A N T
Upplýsingar í síma: 430 6767
Hilmir B ehf
Alhliða pípulagningaþjónusta
hilmirb@simnet.is
facebook.com/hilmirbehf
Hönnun prentgripa
& alhliða prentþjónusta
Drei bréf - Boðsbréf
Ritgerðir - Skýrslur
Reikningar - Eyðublöð
Umslög - Bréfsefni
Fjölritunar- og
útgáfuþjónustan
Getum við
aðstoðað þig?
sími: 437 2360
olgeirhelgi@islandia.is www.skessuhorn.is
Þjónustuauglýsingar
Skessuhorns
Auglýsingasími:
433 5500

Vilji menn hlífa Hvalfirði við
gegndarlausum ágangi frá meng-
andi stóriðju eru viðbrögðin stund-
um ónot frá fólki sem er tilbúið
að rýra lífsgæði á annarra manna
löndum og virðast jafnvel halda að
lífverur þrífist vel í umhverfi sem
mettað er flúori, brennisteini og
fleiri eiturefnum. Slíkt fólk er aug-
ljóslega búið að missa tengslin við
náttúruna.
Ónot sem þessi má lesa í grein
sem fjórir menn af Akranesi skrif-
uðu saman og birtist á vef Skessu-
horns og hér í blaðinu einnig í
dag, skv. upplýsingum frá ritstjóra.
Menn hljóta að velja sér tjáningar-
form og rætin orð eru ekki svara
verð. En sé farið með rangt mál
þarf að svara. Að þessi sinni er um
að ræða vöktun, eða öllu heldur
skort á vöktun, óæskilegra efna í
neysluvatni Akurnesinga á álags-
tímum.
Fyrir rúmum þremur árum vakti
Umhverfisvaktin við Hvalfjörð,
þar sem undirrituð er formað-
ur, máls á því að betur þyrfti að
vakta óæskileg efni í neysluvatni
úr Berjadalsá, einkum þegar snjóa
leysir. Séu eiturefni til staðar losna
þau úr snjónum í miklu magni í
einu og berast til neytenda.
Ég þekki vel til neysluvatnsmála
Akurnesinga enda bjó ég á Akra-
nesi í 25 ár og tók þátt í bæjarmál-
um. Neysluvatnsmálin voru oft
á dagskrá. Nú bý ég á Kúludalsá
sunnan við Akrafjall og hvort sem
mér líkar betur eða verr þá kem-
ur talsverður hluti af neysluvatni
Akurnesinga úr landi mínu sem
nær inn í Berjadalsá. Til fróðleiks
skal þess getið að Akrafjall er að
mestu í einkaeign, en Akurnesing-
ar hafa fengið vatnið úr Berjadalsá
án endurgjalds eftir því sem mér er
best kunnugt.
Frá því að Orkuveita Reykjavík-
ur kom að reksti vatnsveitu Akur-
nesinga hafa efnamælingar í Berja-
dalsá farið fram í júní en þá er lið-
in hjá mesta hættan vegna efna-
mengunar. Umhverfisvaktin hef-
ur aldrei gert athugasemdir við
efnamælingar Orkuveitu Reykja-
víkur sem slíkar, en benti á að þær
eru ekki gerðar á réttum tíma eigi
þær að sýna mengunartoppa. At-
hyglisvert er að ábendingum Um-
hverfisvaktarinnar hefur ekki ver-
ið sinnt.
Reyndar mættu niðurstöð-
ur mælinganna vera auðfundn-
ari á vef Orkuveitunnar. Sama er
að segja um vef Akraneskaupstað-
ar. Hvar getur maður lesið þar um
vatnsgæði á Akranesi? Við þurf-
um öll á vatni að halda og góð og
opin stjórnsýsla er krafa 21. ald-
arinnar. Nú orðið á að vera hægt
að lesa um niðurstöður mælinga á
rauntíma og það ætti að gilda um
drykkjarvatn úr Berjadalsá á þeim
tíma þegar snjóalög leysir.
Af litlum bletti á Grundartanga
sem er skilgreindur fyrir iðnað
(stóriðju) ráðast lífsgæði íbúa við
allan fjörðinn og framtíð fjarðarins
sem náttúruperlu. Faxaflóahafn-
ir eiga þennan blett og hafa geng-
ið mjög langt í því að hleypa inn
iðjuverum sem valda efnamengun,
hljóð-, ljós- og hávaðamengun.
Umhverfisvaktin hefur bar-
ist fyrir því að fá loftgæði mæld
á rauntíma vegna mengunar frá
Grundartanga. Það hefur ekki
gengið eftir. Loftgæði vegna stór-
iðjunnar eru aðeins mæld hálft árið
og niðurstöður birtar næsta ár.
Jafnframt því að endurskoða
mælingar á gæðum neysluvatns
gætu fjórmenningarnir fyrrnefndu
léð sanngjörnum kröfum Um-
hverfisvaktarinnar brautargengi
– og það þótt þeir eigi hver um
sig afar lítið í Faxaflóahöfnum og
Grundartanga. Vonandi berst sem
minnst mengun yfir Akrafjall og
Berjadalsá. Því ráða vindáttir og
vilji stóriðjufyrirtækjanna til að
halda mengun í skefjum.
Með kveðju til Akurnesinga,
Ragnheiður Þorgrímsdóttir
Neysluvatnið og
stóriðjan
Pennagrein Pennagrein
Væntanleg sólarkísilverksmiðja Sili-
cor Materials Inc. á Grundartanga
sætir miklum og góðum tíðindum,
ekki aðeins fyrir Akranes og Vest-
urland, heldur íslenskt samfélag og
þjóðarbú.
Við sjáum ástæðu til að leggja
orð í belg umræðunnar um áform
bandaríska fyrirtækisins og nefnum
hér í fáeinum punktum markverð-
ustu tíðindi málsins.
1. Verksmiðjan verður vinnustaður
450 manna, fagfólks á mörgum svið-
um og af báðum kynjum.
2. Erlend fjárfesting af slíku umfangi
er vel þegin og mikilvæg innspýt-
ing í efnahagslífið. Hún hefur mikil
margfeldisáhrif á öllu atvinnusvæði
Vesturlands og Suðvesturhornsins.
3. Skipulagsstofnun telur umhverf-
isáhrif starfseminnar ekki umtals-
verð og framkvæmdin skuli því ekki
háð mati á umhverfisáhrifum.
4. Umhverfisstofnun er sama sinnis
og vísar til þess að verksmiðjan muni
hvorki losa flúor né brennistein-
stvíoxíð út í umhverfið. Meng-
unarálag á Grundartanga aukist því
ekki með starfseminni.
5. Silcor hefur öðlast einkaleyfi á al-
gjörlega nýrri framleiðsluaðferð þar
sem unnið er í lokuðu kerfi.
6. Raforkunotkun verður einung-
is þriðjungur þess sem gerist í hefð-
bundinni sólarkísilframleiðslu.
7. Væntanleg framleiðsluvara,
hreinn kísill frá Grundartanga,
verður flutt úr landi og notuð til að
framleiða sólarkísilflögur sem menn
setja á þökin sín og virkja sjálft sól-
skinið til raforkuframleiðslu.
8.„Hliðarafurðir“ sólarkísilfram-
leiðslunnar verða söluvörur líka, til
dæmis álhlutar sem nýtast í bíla og
létta þá – sem aftur sparar eldsneyti
og dregur úr losun gróðurhúsaloft-
tegunda.
Hér er dregin upp í mjög einföldu
máli heildarmynd af umfangsmik-
illi og nær mengunarlausri iðnað-
arframleiðslu sem veita mun mörg
hundruð manns atvinnu, nýtir end-
urnýjanlega, græna, íslenska orku-
gjafa til starfseminnar og framleið-
ir vöru til að breyta sólarljósi í raf-
orku!
Þetta hefðu einhvern tíma þótt
tíðindi til næsta bæjar og þau afar
góð. Í þjóðmálaumræðunni heyr-
ast hins vegar háværar úrtöluradd-
ir og rakalaus stóryrði um áformin
um nýja iðnfyrirtækið á Grundar-
tanga, aðstandendur þess og þá sem
að málinu koma hér innanlands.
En ekkert er nýtt undir sólinni.
Við þurftum sjálfir að þola ýms-
ar ákúrur og ásakanir á sínum tíma
þegar við beittum okkur fyrir upp-
byggingu á Grundartanga, sem
reyndist enn meira gæfuspor fyr-
ir samfélagið en við þorðum að
vona. Því var meira að segja hald-
ið fram að iðnrekstur á Grundar-
tanga myndi ógna heilsufari Skaga-
manna vegna hættu á að vatnsból
þeirra í Akrafjalli mengaðist. Bæj-
aryfirvöld tóku umræðuna að sjálf-
sögðu alvarlega, létu rannsaka efna-
innihald drykkjarvatnsins á Akranesi
og fengu síðar staðfest með rann-
sóknum að innihaldið breyttist ekki
með rekstri iðnveranna. Slíkar rann-
sóknir eru gerðar reglulega og engin
breyting hefur átt sér stað. Reyndar
er magn þungmálma minna í vatni
Skagamanna en úr Gvendarbrunn-
um, vatnsbóli Orkuveitu Reykjavík-
ur í Heiðmörk.
Við rifjum þetta upp hér í tilefni
af því að okkur blöskrar sá harka-
legi tónn sem sumir málshefjendur
velja sér í umræðunni. Þar er ekkert
gefið eftir, enginn gaumur gefinn að
afkomu hundruða fjölskyldna sem
eiga allt sitt undir því að halda vinnu
og ekki litið til hagsmuna samfélag-
anna sem hlut eiga að máli.
Umræða um umhverfismál þarf
að vera opin og hreinskiptin. Við
höfum komið okkur upp stofnunum
sem eiga fyrir okkar hönd að gæta
þess að farið sé að lögum og reglum.
Í þessum stofnunum starfa sérhæfð-
ir vísindamenn sem okkur er ætlað
að treysta. Þessu til viðbótar þarf al-
menningur alltaf að vera vakandi,
afla sér bestu upplýsinga og spyrja
spurninga. Eðlilegt er að skoðan-
ir geti verið skiptar en umræða,
sem einkennist af brigslum og svig-
urmælum, leiðir aldrei til góðrar
niðurstöðu. Þeir sem iðka slíkt eru
vondir talsmenn umhverfisins.
Við fögnum því að í sjónmáli er
að undirritaðir verði samningar um
að sólarkísilverksmiðja rísi á Grund-
artanga, nýtt og spennandi fyrirtæki
með öllum þeim jákvæðu formerkj-
um sem við stikluðum á hér á und-
an.
Það er rík ástæða til þess að ganga
út í vorið með sól í sinni.
Guðmundur Páll Jónsson,
Gunnar Sigurðsson,
Sveinn Kristinsson og
Þröstur Þór Ólafsson.
Greinarhöfundar eru fyrrverandi
bæjarfulltrúar til margra ára í bæjar-
stjórn Akraness.
Sólskinið virkjað með kísli
frá Grundartanga