Skessuhorn - 10.06.2015, Blaðsíða 26

MIÐVIKUDAGUR 10. JÚNÍ 201526
Krossgáta Skessuhorns
Hér er ný krossgáta fyrir lesendur að spreyta sig á að
leysa. Þeir sem vilja geta sent Skessuhorni lausnarorð/
in á netfangið: krossgata@skessuhorn.is fyrir klukkan
15 á mánudögum. Þeir sem ekki hafa aðgang að tölvu-
pósti sendi lausnir á Kirkjubraut 56, 300 Akranesi (at-
hugið að póstleggja þarf lausnir í síðasta lagi á föstu-
degi). Dregið verður úr réttum innsendum lausnum
og fær vinningshafinn bókagjöf frá Skessuhorni.
62 lausnir bárust við krossgátu í blaðinu í síðustu
viku. Lausnin var: „Víða er góðs manns getið“. Vinn-
ingshafi er: Lísa Fannberg Gunnarsdóttir, Brautar-
holti 7, 355 Ólafsvík. mm
Efni
Skop-
persóna
Svik
Brún
Félagi
Af-
skipti
Kvaka
Grip
Könnun
Röst
Gata
Kroppa
Til
Villt
Sk.st.
Vein
Dyraloka
Þröng
Kusk
Soð
Brodd-
göltur
Þegar
Skel
Kraftur
7
Nota
Blóm
Sérhlj.
4
Úthey
Sæti
2
Til
Ískra
Bás
Fugl
Sífellt
Stillir
Rask
Menn
Spurn
Pex
Rödd
Nöldur
Varmi
Frjáls
Hræðsla
8
Lita
Kusk
Mánuð-
ur
Atlot
Hratt
Spann
Ráf
Vær
Svif
Þungi
Botn
Þófi
Krot
Fiskur
Hró
Á fæti
Vein
5 Brodd
í hálsi
Fjöldi
Átak
Veisla
Fluga
Skaut
Féll
Blóm-
sveigur
Nýtur
Fjör
Tíndi
Elskar
Lund
Skinn
Brak
Sýll
Áfall
Kven-
dýr
Rasa
Læra
Hófdýr
6
Púkar
Sefa
Elds-
neyti
Reifi
Röskur
Leyfi
1
Reiðihlj.
Birgðir
Reið
9 Þreyta
Slá
Kvað
Rolla
Snerill
Rendur
Bardagi
Elfur
Tófa
Stafina
Fagur
3 Geisla-
baugur
1 2 3 4 5 6 7 8 9
Það gengur afar illa um þessar mundir - allar stéttir barlómssönginn kyrja
Vísnahorn
Ilmur þinn með blænum berst
birkilaufið væna.
Ennþá hefur undrið gerst,
undrið fagurgræna.
Ekki veit ég hvort sú stund verður runnin upp
þegar lesendur fá þetta blað í hendurnar að birkið
verði útsprungið en það þykir mér allavega og trú-
lega fleirum mikilvægur áfangi á hverju vori. Þessi
vísa var hinsvegar eftir Jakob heitinn á Varmalæk
eins og margt fleira gott en sú næsta sem hér kem-
ur eftir Gísla Ólafsson frá Eiríksstöðum:
Vorið mettar allt af ást
upp þá léttir hríðum
fannablettir burtu mást,
blómin spretta í hlíðum.
Halldór á Ásbjarnarstöðum er aftur á móti höf-
undur að þessari:
Þegar dögg og sumarsól
sigurkröftum beitir
-bændagleði á grænum kjól
gengur um allar sveitir.
Margir eru orðnir langeygir eftir alvöru vori og
farið að langa í hlýindi. Jói frá Stapa sendi Inga
Heiðmari Jónssyni eftirfarandi hughreystingu á
dögunum:
Þó að napur norðansvali
næði yfir fjöll og dali
og bitran ákaft bíti kinn.
Sungið er um sól og hlýju
senn mun jörðin grænka að nýju.
Birtu og yl í brjósti finn.
Ýmsa bragarhætti á vorið í fórum sínum líkt og
mannfólkið. Guðfinna Þorsteinsdóttir eða Erla í
Teigi fagnar vorinu með þessum hætti:
Sæl, gola! Sól ylar dali.
Send vind um grennd, bindið hendur,
fönn vinnið, fram hrannir renni,
fallþungar mjallbungur allar.
Fjöll, hjallar, fell, stallar, halli
fljótt rísi, gnótt ísa lýsi.
Foss kátur fyss-látum státi,
fram sprækur hver lækur sæki.
Þó er nú ekki alltaf stöðug blíða enda höfum
við svosem orðið skilmerkilega vör við það í vor.
Björn S. Blöndal orti einhvern tímann þegar á
móti blés:
Ég er votur, víða kalt,
varla þrot á trega.
Lífið potast áfram allt
ekki notalega.
Séra Sigurður Norland var þekktur hagyrðing-
ur á sinni tíð og mátti raunar kallast skáld. Ráðs-
kona hans og bústýra lengi var Ingibjörg Blöndal
sem einnig var prýðilega hagorð manneskja. Eft-
ir hana er þessi vísa:
Tíðum þó sé tómlegt hér
og tilgangslaust mig dreymi
– að vera ein með sjálfri sér
er sælan mest í heimi.
Ég man aldrei ártöl. Það er einfaldlega ekki
mín deild en ætli það hafi ekki verið í kringum
1970 sem tími stuttu pilsanna var. Þau voru svona
ámóta og þokkalega breitt belti. Meðan sú tíska
var á þróunarstigi var Haraldur Zophaníasson
spurður að því á hagyrðingakvöldi hvort pilsin
myndu halda áfram að styttast eða síkka aftur:
Fótleggja og læraljómi
lífgar geð og kætir menn.
Styttast mega að mínum dómi
minnsta kosti um helming enn.
Við Íslendingar höfum ýmsum þjóðum meiri
reynslu af eldgosum og ætli við höfum ekki kynnst
flestum hliðum þeirra. Á tímum Surtseyjargoss-
ins var nokkuð kvartað yfir menguðu vatni í Ves-
mannaeyjum enda vatnsmál þar frumstæðari þá
en síðar varð. Þá orti Brynjólfur Einarsson:
Breyti um veður þá veit ég þú sérð
í vatnsmálum okkar hvað skeður.
Hér verður allsherjar gosdrykkjagerð
gang’ann í útsynnings veður.
Nokkru eftir aldamótin 1900 var sett á stofn
rjómabú austan Gufuár rétt sunnan við gamla
þjóðveginn. Þar var fyrsta bústýra Kristín Ólafs-
dóttir frá Sumarliðabæ, síðar húsfreyja í Rauða-
nesi. Finnbogi Kristófersson í Galtarholti fékk
stundum að geyma þar brennivínskút og gat því
átt þangað erindi stöku sinnum. Þá kvað hann:
Oft ég róla inn til þín,
í smjörshóla tóttir.
Ég kýs mér skjól þar kátleg skín,
Kristín Ólafsdóttir.
Margir hafa ort og kveðið vorvísur um dagana
og með ýmsum hætti. Stundum er komið að örlít-
ið öðrum sjónarhornum en algengust eru en svo
er hitt líka til að menn halda sig bara við gömlu
góðu lofrolluna og gera það prýðilega eins og
Ólína Andrésdóttir:
Sjást á borði blómin væn,
ber og forði rósa.
Samt þó storðin sé nú græn
sakna ég norðurljósa.
Alltaf þíða ár og síð,
aldrei hríðar snjóa.
Svo er tíðin blessuð, blíð;
ber í hlíðum gróa.
Ungviðið er eitt af kennimerkjum vorsins og
margir hlakka til að sjá folöldin nýköstuð. Þá er
að velta fyrir sér lit og sköpulagi gripsins og spá
í framtíðina. Þorsteini Magnússyni frá Gilhaga,
föður Indriða G, fæddist eitt sinn brúnt hestfolald
og voru menn að velta fyrir sér hvort gripurinn
yrði grár með aldri og þroska. Ekki var Þorsteinn
trúaður á það og lagði þetta til mála:
Straums á tjaldi traustur, frár
taums í valdi makkahár;
ungur baldinn beislamár
-Brúnn sem aldrei verður grár.
Brúnn lifði langa ævi í eigu Þorsteins og festist
við hann nafnið ,,Brúnn sem aldrei verður grár“.
Jón Þorsteinsson frá Arnarvatni fékk rautt hest-
folald og um það kvað hann:
Litli Rauður Sokkason
svelli þér lífsins straumur.
Þú ert ennþá aðeins von,
ofurlítill draumur.
Enginn veit hvort verður ber
vísirinn sem við fundum,
það er gott að gera sér
góðar vonir stundum.
Svo sem ýmsir hafa orðið varir við er nokkur
verkfallaalda nú um stundir og sér ekki fyrir end-
ann á. Slíkar öldur ganga yfir með nokkuð reglu-
legu millibili og hver stéttin hamast við að ná næstu
viðmiðunarstétt. Fyrst þarf að hækka kaup þeirra
lægstlaunuðu og síðan að meta menntunina til
verðgildis svo þeir verði nú hæfilega langt á undan
þeim ómenntuðu. Í einhverri verkfallahrinu fyrir
mörgum árum orti Jakob á Varmalæk:
Það gengur afar illa um þessar mundir,
allar stéttir barlómssönginn kyrja.
Gjörvöll þjóðin er að verða undir.
Undir hverju má ég kannske spyrja.
Með þökk fyrir lesturinn,
Dagbjartur Dagbjartsson
Hrísum, 320 Reykholt
S 435 1189 og 849 2715
dd@simnet.is
Kompás, málagagn útskriftarnem-
enda Stýrimannaskólans í Reykja-
vík, er gefið út á hverju ári sem
fjáröflun til útskriftarferðar nem-
enda skólans. Í ár var blaðið gefið
út í 2600 eintökum og var því dreift
um land allt, þar á meðal með Sjó-
mannadagsblaðinu Víkingi, en í
fyrsta skipti er það einnig gefið út á
netinu. Blaðið samanstendur af við-
tölum og greinum sem að tengjast
sjómennsku og sjávarútvegi á einn
eða annan hátt. En einnig eru þar
fréttir af starfi nemendafélagsins
og af síðustu útskriftarferð skólans
svo eitthvað sé nefnt. Lagt var upp
með að hafa blaðið fjölbreytt og
skemmtilegt, með efni sem myndi
hæfa flestum sem læsu það.
Mikill metnaður fór í hönnun
og umbrot á blaðinu, sem að mati
margra er talið vera með þeim flott-
ari síðustu ár og væntum við þess
að næsti útskriftarhópur skili af sér
vönduðu og skemmtilegu Komp-
ásblaði. Sædís Eva Birgisdóttir rit-
stjóri Sjávarafls, átti mikinn þátt í
hönnun og umbroti blaðsins og á
hún bestu þakkir skildar fyrir frá-
bæra ráðgjöf. -fréttatilkynning
Kompás er blað útskriftarnema
Stýrimannaskólans