Skessuhorn - 20.07.2016, Blaðsíða 16

MIÐVIKUDAGUR 20. JÚLÍ 201616
Heldur tengingu við
Skagann
Jónína heldur enn fínum tengslum
við Akranes. „Ég kem nokkuð
reglulega á Akranes. Í gegnum árin
hef ég gleymt einhverjum and-
litum en fólk kannast oft við mig.
Ástæðan fyrir því er aðallega sú
að mamma opnaði vefnaðarvöru-
verslun á Akranesi árið 1953 sem
hét Huld. Verslunin var þar sem
nú er kaffihúsið Skökkin. Margir
muna eftir versluninni og mömmu
og þekkja því oft til mín. Ég flutti
17 ára frá Akranesi og fór í Hand-
íða- og myndlistarskólann. Það er
því orðið býsna langt síðan ég fór.
Það var alveg stórkostlegt þegar ég
opnaði sýninguna. Þá mættu marg-
ir sem ég þekkti meðan ég bjó á
Akranesi en ég hafði ekki séð lengi;
suma í marga áratugi. Mér þótti
alveg afskaplega vænt um það að
gamli barnaskólakennarinn minn
hann Þorgils mætti. Ég hafði ekki
séð hann í mjög langan tíma og það
urðu fagnaðarfundir,“ segir Jónína.
Himneskt bað
Verkið í Akranesvita er ekki fyrsta
stóra listaverkið sem Jónína sýnir
á Akranesi. „Árið 2000 var haldin
listsýning þar sem markmiðið var
að flytja listina út á land. Á Akra-
nesi var komið upp u.þ.b. tíu verk-
um það árið. Þau eru ekki mörg eft-
ir, að ég held bara um tvö, annað
þeirra er verk eftir mig og stendur
við Leyni og er pýramídi úr fjöru-
grjóti og ofan á því er baðkar. Það
verk heitir Himnaríki og þar leita
ég einnig í bernskuminningar mín-
ar frá Akranesi. Sagan af því verki er
að þegar ég var að alast upp bjuggu
tvær eldri konur sem lifðu eins og á
19. öld í sjálfsþurftarbúskap. Önn-
ur konan dó og þá var hin send á
elliheimili í kjölfarið. Þar var hún,
fjörgömul konan, sett í bað og það
var í fyrsta skiptið sem hún fór í bað
á ævinni. Þegar konan var búin í
baði á hún að hafa sagt: „Ég vissi að
það væri dýrðlegt í himnaríki, en að
það væri svona unaðslegt datt mér
aldrei í hug.“
Jónína er ekki sátt með hversu
illa merkt listaverkið er. „Ég er
frekar svekkt hversu illa merkt það
er. Það er platti fyrir framan verk-
ið þar sem áður var saga verksins og
hver gerði það en nú stendur platt-
inn auður með engum upplýsing-
um. Ég væri til í að skora á bæjaryf-
irvöld að merkja verkið upp á nýtt, í
það minnsta að það komi fram hver
höfundur þess er,“ segir Jónína.
Hringrás lífsins við
sjávarsíðuna
Listaverkið Breið sem nú er sýnt
er eins og áður segir 35 metra inn-
setning í Akranesvita. „Verkið sam-
anstendur af 200 einingum. Það
byrjar á sjónum og lífríkinu þar
og eftir því sem ofar dregur fjallar
það um fjöruna, sjófugla, farfugla
og hverfur loks til himins. Leikur
minn í verkefninu er ekki byggð-
ur á líffræðilegri úttekt heldur mati
mínu á uppbyggingu verksins og á
fantasíu minni um hluta sjávardýra
og fugla sem myndar vissa hringrás
lífsins við sjávarsíðuna. Ég hef unn-
ið að þessu verki í rúmt ár og það
er aðgengilegt öllum í Akranes-
vita. Það er ekki öllum fært að geta
gengið upp tröppurnar í vitanum og
því er myndband sem rúllar á jarð-
hæðinni svo allir geta skoðað verk-
ið. Einnig getur fólk séð skyggnu-
myndasýningu frá vinnuferlinu en
á tveggja vikna fresti í átta til níu
mánuði voru teknar myndir af ferl-
inu. Það er hægt að skoða þetta allt
í vitanum,“ segir Jónína að end-
ingu. bþb
Um næstu helgi, dagana 22.-24. júlí,
fer Reykholtshátíðin fram í tuttug-
asta skipti. Það er stórt ár í Reyk-
holti í ár en ásamt því að Reyk-
holtshátíðin fagnar stórafmæli þá
heldur Reykholtskirkja einnig upp
á tuttugu ára vígsluafmæli. Saga
Reykholts er samofinn sögu kristn-
innar á Ísland. Allt frá því Íslend-
ingar tóku upp kristni hafa stað-
ið kirkjur í Reykholti. Breiðabóls-
staðargoðar byggðu þar fyrst kirkju
og fimm þeirra voru þar prest-
ar. Sóknin var seld Snorra Sturlu-
syni árið 1206. Sagan er vel varð-
veitt í Reykholti og hófst uppbygg-
ing nýrrar kirkju ásamt Snorrastofu
árið 1988 og lauk með vígslu árið
1996 á degi heilags Ólafs Noregs-
konungs. Ítarlega var sagt frá bygg-
ingunni og vígslu kirkjunnar í síð-
asta Skessuhorni.
Augnablikin og minningarn-
ar sem tónleikagestir og listamenn
hafa skapað á Reykholtshátíðinni í
gegnum tíðina eru orðin ótalmörg
og allt í því frábæra tónleikahúsi
sem Reykholtskirkja er. Tónleik-
arnir eru orðnir 91 talsins og flytj-
endurnir 73 frá fjölmörgum lönd-
um.
Dagskráin í ár er ekki af verri
endanum. Má þar nefna heildar-
flutning á Árstíðunum eftir Vivaldi
þar sem Ari Þór Vilhjálmsson fer
með einleikshlutverkið og söng-
tónleika Elmars Gilbertssonar ten-
órs og Helgu Bryndísar Magnús-
dóttur píanóleikara. Heimamenn
verða nokkuð áberandi á hátíðinni
að þessu sinni; opnunartónleika-
rnir hefjast á söng Reykholtskórs-
ins undir stjórn Viðars Guðmunds-
sonar og einnig mun Margrét Egg-
ertsdóttir verða með fyrirlestur sem
ber yfirskriftina „Það mikið elsk-
aða skáld Hallgrímur Pétursson“ í
Snorrastofu. Það verður því mikið
um að vera í Reykholti um helgina
en nánar er hægt að lesa um há-
tíðina á reykholtshatid.is og hér í
blaðinu. bþb
Reykholtshátíðin fagnar
20 ára afmæli um helgina
Líkt og Reykholtshátíðin heldur Reykholtskirkja upp á tuttugu ára vígsluafmæli á
árinu.
Í Akranesvita á Breið stendur nú
yfir listasýning Jónínu Guðnadótt-
ur. Sýningin hófst á írskum dögum,
1. júlí, og lýkur um miðjan ágúst.
Um er að ræða 35 metra innsetn-
ingu og ber listaverkið nafnið Breið.
Jónína bjó á Akranesi til fjölda ára
og segir að verkið sé bernskuminn-
ingar. „Ég myndi segja að ég væri
að stærstum hluta Skagamaður, þar
á eftir Hafnfirðingur þar sem ég hef
búið í Hafnarfirði lengst af ævinni
en ég er einnig að hluta til Vest-
mannaeyingur. Ástæðan fyrir því að
ég réðist í gerð þessa listaverks er
sú að árið 2014 hittumst við ferm-
ingarsystkinin uppi á Skaga eins og
við höfum gert reglulega í gegn-
um tíðina. Við ákváðum þetta árið
að fara og skoða vitann á Breið. Ég
hafði ekki komið inn í vitann frá
því ég var í barnaskóla á Akranesi.
Þetta var fallegur og sólbjartur dag-
ur og þegar ég stóð í miðjum stiga
á milli hæða kom yfir mig tilfinning
um að hér yrði ég að sýna, í þessu
hráa umhverfi sem er sérlega fallegt
og birtan svo stórkostlega. Verkið
er innblásið af bernskuminningum
mínum hér á Akranesi,“ segir Jón-
ína.
Eyddi miklum tíma í
fjörunni
Jónína flutti á Akranes árið 1947,
þá á fjórða ári. „Faðir minn hafði
lært til bakara í Kaupmannahöfn
og hann stefndi að því að opna
bakarí. Í þá daga var ekki geng-
ið að því sem vísu að mönnum
væri úthlutað bakaríi. Pabbi fékk
tvo valkosti; annars vegar á Kárs-
nesinu og hins vegar á Akranesi.
Kársnesið var ekki spennandi val-
kostur á þeim tíma og lítil byggð
þar í kring svo Akranes varð fyrir
valinu. Hann byggði hús við Suð-
urgötu 57 þar sem við fjölskyldan
bjuggum á efri hæðinni en á jarð-
hæðinni rak hann framúrstefnu-
legt bakarí á þeim tíma og nefndi
það Nýja bakaríið. Ég naut mín á
Akranesi og minn helsti leikvang-
ur var fjaran. Í fjörunni lékum við
vinirnir og einnig skoðuðum við
mikið og rannsökuðum hvern ein-
asta hlut sem við sáum. Það fór
misvel í foreldra okkar þegar við
komum heim með alls konar hluti
úr fjörunni. Við tókum ýmislegt
með okkur heim og stundum voru
fyrirbærin lifandi verur. Það var á
Langasandi sem ég kynntist leir
í fyrsta skiptið. Ég og faðir minn
fórum saman niður í fjöru og hann
sýndi mér jarðlögin í jaðarsbakk-
anum, hann benti mér á leirinn
og sagði að úr honum væri hægt
að móta hluti. Ég man enn eftir
þessu og þetta hefur líklega kveikt
á áhuga mínum fyrir sköpun sem
síðar varð að ævistarfi mínu,“ seg-
ir Jónína.
Sýnir listaverk í Akranesvita sem
innblásið er af bernskuminningum
Jónína Guðnadóttir hefur komið víða við á sínum ferli. Hér stendur hún við sitt nýjasta verk; „Breið“ sem sýnt er í Akranesvita.
Brot úr listaverkinu; hér sjást farfuglarnir en þeir eru efsti hluti verksins.