Skessuhorn - 21.12.2016, Blaðsíða 84

MIÐVIKUDAGUR 21. DESEMBER 201684
„Aðkoma fjölskyldunnar að þessu
fyrirtæki nær lengra aftur en ald-
ur minn segir til um,“ segir Ólafur
Rögnvaldsson, framkvæmdastjóri
Hraðfrystihúss Hellissands, þeg-
ar rætt er við hann um fyrirtækið
sem nú má segja að sé dæmigert
fjölskyldufyrirtæki. „Þannig var
að pabbi, Rögnvaldur Ólafsson,
var fæddur á Brimilsvöllum hér
rétt innan við og hafði um árabil
komið að rekstri frystihúss í Ytri-
Njarðvík. Árið 1950 var haft sam-
band við hann og hann beðinn um
að koma á heimaslóðir og reyna að
koma lagi á rekstur Hraðfrystihúss
Hellissands sem þá hafði gengið
afar illa og var raunar í kalda koli.
Hér var frekar mikil einangrun þá
og byggðarlagið mjög einangrað.
Enginn vegur var á sunnanverðu
Snæfellsnesinu og síðan varð að
sæta sjávarföllum til að komast
yfir Ólafsvíkurennið inn til Ólafs-
víkur. Þannig voru nú samgöng-
urnar hér þá. Hraðfrystihúsið var
stofnað 1942. Þegar Pabbi kom að
þessu 1950 höfðu verið tíð skipti
á framkvæmdastjórum og rekstur-
inn erfiður. Sigurður Ágústsson úr
Stykkishólmi var þá alþingismaður
fyrir Snæfellinga en þá voru ein-
menningskjördæmi í landinu. Það
var hann sem hafði samband við
pabba en Sigurður þekkti til hans
frá Brimilsvöllum og starfa hans
á Suðurnesjum. Sigurður spurði
hvort hann gæti ekki gert sér þann
greiða að koma hingað og snúa við
rektrinum. Hann féllst á að koma
hingað gegn því að vera hér í eitt
ár en það teygðist nú á því og hann
var hér til dauðadags. Ég fæddist
svo fjórum árum eftir þetta og ólst
því nánast upp í þessu frystihúsi,“
segir Ólafur.
Leiði á Kók og Prins
leiddi til hlutafjáreignar
Eftir barnaskólanám á Hellissandi
fór Ólafur í Verzlunarskóla Íslands
sem þá var á Grundarstíg í Reykja-
vík. „Hér heima gátum við tekið
sem svaraði fyrsta og öðrum bekk
í gagnfræðaskóla og útskrifuðumst
þá með unglingapróf. Þá var hægt
að fara beint inn í Verzlunarskól-
ann með því að taka inntökupróf
og vera fjögur ár í skólanum og
útskrifast með verslunarpróf. Ég
man að þegar ég var í Verzlunar-
skólanum varð ég fljótt kostgang-
ari hjá Einari Bergmann Arasyni
sem hafði verið framkvæmdastjóri
Hraðfrystihúss Hellissands í nokk-
ur ár á árunum milli 1942 og 1950.
Þetta var þannig að einn daginn
þegar ég var orðinn leiður á að fá
mér alltaf Kók og Prins í löngu frí-
mínútunum í skólanum þá rölti ég
upp á Þórsgötu en þar var verslun-
in Kjöt og fiskur. Einar Bergmann
réði þar ríkjum og hjá honum fékk
ég mér oft flatbrauð með smjöri
og hangikjöti og mjólk með. Fyrst
fór ég alltaf einn og spjallaði oft
við Einar en síðan var þetta orð-
ið þannig að við voru svona sex til
átta strákarnir úr Verzlunarskól-
anum sem áttum þessi nærandi
viðskipti við karlinn. Ég hafði nú
alltaf unnið á sumrin í frystihús-
inu og gengið þar í öll störf bara
eftir aldri áður en ég fór í Verzl-
unarskólann. Svo eftir að ég lauk
verslunarskólaprófi og var kominn
hingað vestur að vinna þá hringir
Einar Bergmann í pabba og segir
við hann að hann eigi 21% hlut í
Hraðfrystihúsi Hellissands og spyr
hvort hann haldi að ég vilji kaupa
þann hlut. Ef ég vilji kaupa sé hann
tilbúinn að selja en ef ekki þá ætli
hann bara að eiga hlutinn áfram.
Pabbi fer að ræða þetta við mig og
ég sagðist alveg vera til í það. Þetta
var 1976 og ég fór þá tuttugu og
tveggja ár gamall til Sólons Sig-
urðssonar sem var þá útibússtjóri
í Landsbankanum hér og bað um
lán,“ segir Ólafur.
„Komdu seinni partinn,
lánið verður tilbúið þá“
Sólon, sem eflaust hefur haldið að
strákurinn ætlaði að kaupa sér bíl
eða eitthvað þaðan af verra, spurði
eins og til siðs var þá hjá banka-
stjórum: „Hvað ætlarðu að gera við
peningana“?“ Og Ólafur svaraði
því til að hann ætlaði kaupa 21%
hlut í frystihúsinu. „Þá kom Sól-
on mér verulega á óvart. „Komdu
aftur seinni partinn, lánið verð-
ur tilbúið þá.“ Hann var ekkert
að tvínóna við hlutina og var viss
um að þetta væri góð fjárfesting
hjá mér. Tók bara þessa ákvörð-
un einn, tveir og þrír. Ég sem
hafði allt eins búist við neitun eða
þá mikilli þrautagöngu til að út-
vega þessa peninga.“ Þar með var
Ólafur Rögnvaldsson orðinn hlut-
hafi í Hraðfrystihúsi Hellissands
og framtíðin hafði verið mörkuð.
Hann starfaði svo við hlið föður
síns við stjórn fyrirtækisins upp frá
því og allt þar til Rögnvaldur faðir
hans lést árið 1994 en móðir hans
Jóna Ágústsdóttir lést 2002.
Fékk ekki að
fara í frekara nám
„Ég ætlaði að halda áfram námi
og ég man að einu sinni sat ég í
eldhúsinu hjá mömmu og pabba
á föstudegi og sagðist fara suð-
ur um helgina því skólinn byrjaði
á mánudaginn. Pabbi tók alltaf í
nefið og karlinn tók góðan slurk
af neftóbaki á handarbakið, skutl-
aði því upp í nasirnar á sér og sagði
svo „Ætlarðu þá að skilja mig eft-
ir einan með þetta. Þú getur gert
þetta seinna.“ Það gat ég auðvitað
ekki og fyrst þarna varð hlé á námi
varð aldrei framhald á þessu. Þetta
var svipað og með sjómennsk-
una. Ég fór lítið á sjó, bara ein-
staka róður en náði þó að kynnast
sjómennskunni svolítið. Karlinn
mátti aldrei við því að missa mig
frá þessu.“ Ólafur ætlaði að fara
í framhald í Verzlunarskólanum,
taka þaðan stúdentspróf og fara
síðan í viðskiptafræði í Háskólan-
um. „Tíminn í Verzlunarskólan-
um var mjög skemmtilegur og gef-
andi. Þarna eignaðist maður marga
vini og þótt tengslin hafi ekki verið
mikil við samnemendur á þessum
árum í gegnum tíðina þekkir mað-
ur marga þeirra ennþá.“
Erum tveir
eftir í forystu
Tveimur árum eftir að Ólafur klár-
aði Verzlunarskólann fór hann að
búa með konu sinni Hildi Gunn-
arsdóttur á Hellissandi. Þau eiga
þrjá sinni. Sá elsti Rögnvaldur er
rúmlega fertugur, Örvar er 35 ára
og sá yngsti Jón Steinar er í Há-
skólanum í viðskiptafræði, sama
námi og Ólafur ætlaði sér í. Barna-
börnin eru sex talsins. „Ég öðlaðist
alveg rosalega reynslu á að vinna
með pabba. Hann var rólegur, yf-
irvegaður og íhaldssamur en mjög
framsýnn. Mín gæfa í rekstri þessa
frystihúss er að hafa kynnst öllum
þessum mönnum sem höfðu geng-
ið í gegnum súrt og sætt í rekstri
frystihúsa. Ég kynntist þessum
mönnum hringinn í kringum land-
ið þótt allir væru talsvert eldri en
ég. Nú þegar ég er ríflega sextug-
ur er ég orðinn með þeim reynslu-
mestu í þessum bransa. Ég held að
það sé alveg öruggt að við séum
bara eftir tveir af þeim sem voru
í rekstri fiskvinnslu hér á landi í
byrjun áttunda áratugarins, ég og
vinur minn Eiríkur Tómasson í
Grindavík. Við erum búnir að vera
í þessu í rúm fjörutíu ár og ganga
í gegnum allar þær sveiflur sem
sjávarútvegurinn hefur gengið í
gegnum á þessum tíma. Allt frá því
áður en kvótakerfið kom á. Lengst
af átti Hraðfrystihús Hellissands
engan bát en byggði hráefnisöfl-
unina á samningum við útgerðar-
menn og síðar á kaupum fisks á
markaði. Um 1980 áttum við hlut í
báti ásamt Baldri Kristinssyni sem
gerir út Rifsara í dag. Þessi bátur
„Við Snæfellingar áttum að spila með í
kvótakerfinu en ekki hlusta á Vestfirðinga“
-segir Ólafur Rögnvaldsson framkvæmdastjóri Hraðfrystihúss Hellissands
Ólafur Rögnvaldsson.
Ólafur ásamt sonum sínum Rögnvaldi og Örvari sem starfa með honum hjá Hrað-
frystihúsi Hellissands.
Örvar SH 44. Rifsnes SH 777.