Skessuhorn - 21.03.2018, Blaðsíða 14

MIÐVIKUDAGUR 21. MARS 201814
Hjalti Ragnar Arnórsson er 23 ára
gamall, frá Hofsstöðum í Reyk-
hólasveit. Hann hélt í ársbyrjun
upp í mikið ferðalag, 50 daga reisu
yfir hálfan hnöttinn, alla leið til
Nýja-Sjálands til að læra rúning.
En ekki var um hreina skemmtiferð
að ræða, heldur tók á móti hon-
um verktaki og kennari. Hjalti hóf
skömmu síðar starfsnám í rúningi í
hinum dreifðu byggðum Nýja-Sjá-
lands og kom til baka margs vísari
og búinn að læra réttu handtök-
in. „Ég fór út 12. janúar og nokkr-
um dögum síðar var ég kominn til
Fairlie, sem er þorp ekki langt frá
borginni Christchurch á Suðurey
Nýja-Sjálands. Þetta er bara pínu-
lítið sveitaþorp inni í landinu, ekki
mikið af húsum en margar verslan-
ir enda mörg býli í sveitunum þar
í kring. Það fyrsta sem ég tók eftir
þegar ég kom til Fairlie var að í öll-
um búðunum hékk skilti sem á stóð:
„Vinsamlegast farið úr skítugu stíg-
vélunum áður en þið gangið inn“,“
segir Hjalti og brosir við. „Þegar ég
var búinn að sjá þetta sama skilti í
þremur verslunum sama daginn
áttaði ég mig á hvernig stað ég var
kominn á,“ bætir hann við léttur í
bragði.
Lærði af heimsmeistara
Hjalti er langt því frá að vera
ókunnur rúningi. Hann er alinn
upp í sveit og hefur starfað við rún-
ing undanfarin ár. Einkum hef-
ur hann rúið fyrir bændur heima í
Reykhólasveitinni en einnig nokk-
uð á Ströndum og í nágrenni Sel-
foss. En hvers vegna ákvað til þess
að gera vanur rúningsmaður að
ferðast yfir hálfan hnöttinn til að
læra fagið? „Af því að við hliðina á
þessum mönnum þarna úti þá kann
maður ekki neitt,“ segir Hjalti létt-
ur í bragði. „Verktakinn sem ég
lærði hjá er heimsmeistari í rún-
ingi og starfar eingöngu við þetta.
Hann er 56 ára gamall og hefur
ekki gert annað en að klippa kind-
ur allan ársins hring í þrjátíu ár. Á
þeim tíma hefur hann klippt meira
en tvær milljónir kinda og er ekk-
ert að drepast í skrokknum eins og
bændur á Íslandi eftir að þeir klippa
sínar 500 ær,“ bætir hann við. „Það
segir manni bara að það er hægt að
gera þetta öðruvísi og betur en við
gerum hérna heima. Þarna úti sá ég
og lærði óteljandi smáatriði um lík-
amsbeitingu og hvernig er hægt að
vinna sér létt. Það er hægt að rýja
tvær milljónir og ganga eðlilega
eftir það ef menn beita sér rétt,“
segir hann.
„En auðvitað hefði ég ekkert
þurft að fara yfir hálfan hnöttinn til
að læra þetta. Ég hefði alveg get-
að farið til Bretlands til að klippa
útlenskar rollur,“ segir Hjalti og
brosir. „Mig hefur bara alltaf lang-
að að koma til Nýja-Sjálands og
sjá sveitina þar. Ég er alveg for-
fallinn Lord of the Rings aðdáandi
og nýtti tækifærið til að heimsækja
Hérað, eins og það birtist í mynd-
inni, keypti mér hring og allt. Auk
þess lék ég túrista í Christchruch
og Auckland þegar ég hafði tíma,“
bætir hann við.
Margt líkt með
löndunum
Þrátt fyrir Nýja-Sjáland gæti varla
verið lengra í burtu frá Íslandi er
landið eins og flestir þekkja vest-
rænt og um margt líkt Íslandi. Hjalti
segir landslagið sums staðar ekki
ýkja frábrugðið og yfirbragð sveit-
anna sé að mörgu leyti sambæri-
legt. „Bændurnir þarna eru bara
bændur eins og hérna heima. Þeir
keyra um á sömu pallbílunum og
kollegar þeirra á Íslandi og standa í
sama búskaparharkinu. Nýsjálend-
ingar hafa nýtt landið rosalega vel
undir sauðfjárrækt en engu að síð-
ur hefur fénu fækkað mikið miðað
við það sem áður var. Mér var sagt
að einu sinni hefðu verið 72 millj-
ónir fjár á Nýja-Sjálandi en núna er
fjöldinn um 28 milljónir. Það er al-
gengt á þessu svæði sem ég var á að
bændur séu með kannski fimm þús-
und fjár og vinni meðfram með bú-
skapnum til að hafa í sig og á. Það
er alveg eins og hérna heima, bara
stærra í sniðum,“ segir Hjalti.
En ýmislegt er auðvitað ólíkt
með líka. Mun heitara er á Nýja-
Sjálandi en á Íslandi og búskapnum
sjálfum því aðeins öðruvísi háttað.
Sauðfé er meira og minna úti all-
an ársins hring en smalað heim fyr-
ir sláturtíðina, nú eða þegar á að
klippa. „Á hverjum bæ er stór og
mikil skemma, svokallað rúnings-
setur sem er bara notað þegar ver-
ið er að rýja. Fyrir utan er stór rétt
þangað sem kindunum er safnað og
svo er bara rekið inn á setrið í holl-
um þangað til búið er að klippa,“
útskýrir Hjalti en bætir því við að
ekkert af þeim toga hafi slegið hann
sérstaklega út af laginu. Hins veg-
ar var honum mjög brugðið í fyrstu
sem hann reyndi að tala við heima-
menn. „Þó ég sé enginn málsnill-
ingur taldi ég mig nú vera færan um
að halda uppi samræðum við hvern
sem er á ensku. En þegar ég reyndi
að tala við bændurna á Nýja-Sjá-
landi þá skildi ég ekki orð. Þeir eru
með svo þykkan og sérstakan hreim
sem er ekki líkur neinu sem ég hef
heyrt áður. Að tala við Englendinga
þarna úti eða Skota með þéttan
skoskan hreim var alveg himneskt,
þá skildi maður loksins eitthvað,“
segir hann léttur í bragði.
„Mætti beint heim í
snoðið“
Af samtali okkar að dæma er ekki
annað að merkja en Hjalti sé afar
ánægður með reisuna. En hvað
stendur upp úr eftir ferðina?
„Hvað varðar rúninginn sjálfan þá
kann ég mikið betur til verka og
vinn mér miklu léttar en áður. Ég
er ekki uppgefinn í skrokknum eft-
ir rúningsvertíðina og finnst miklu
skemmtilegra að vera til fyrir vik-
ið,“ segir Hjalti. „En síðast en ekki
síst var rosalega gaman að láta eft-
ir sér þetta sem mig hafði svo lengi
langað að gera, að fara í ævintýra-
ferð og skoða mig um á Nýja-Sjá-
landi,“ segir hann. „Ég reyndar
skipulagði ferðalagið þannig að ég
flaug yfir Evrópu og Asíu á leið-
inni út, en síðan yfir Kyrrahaf-
ið með stoppi í Bandaríkjunum á
leiðinni heim. Eiginlega bara til
að geta sagst vera orðinn heims-
maður, búinn að ferðast hringinn í
kringum hnöttinn,“ bætir hann við
og hlær.
En þrátt fyrir að vera orðinn
heimsmaður mikill hefur Hjalti
langt því frá gleymt uppruna sín-
um. Hann heldur fast í ræturn-
ar og fór beint í rúninginn þegar
hann kom heim. „Ferðalagið var
50 dagar allt í allt og ég stílaði inn
á að koma heim fyrir rúningsver-
tíðina. Ég mætti bara beint heim í
snoðið,“ segir hann. „Ég er búinn
að vera að klippa meira og minna
alla daga síðan ég kom heim, aðal-
Hjalti Ragnar ferðaðist yfir hálfan hnöttinn til að læra rúning
„Vinsamlegast farið úr skítugum stígvélunum“
Hjalti Ragnar Arnórsson rúningsmaður frá Hofsstöðum í Reykhólasveit.
Hjalti við rúning í Nýja-Sjálandi.
Á hverjum bæ í Nýja-Sjálandi er stór og mikil skemma, svokallað rúningssetur sem
er bara notað þegar verið er að rýja.
Rúningsgengið að störfum.