Skessuhorn - 21.03.2018, Blaðsíða 16

MIÐVIKUDAGUR 21. MARS 201816
Óhætt er að segja að starfsemi
Snorrastofu í Reykholti sé á tíma-
mótum. Þrátt fyrir að hún hafi ver-
ið sett á fót 1995 var ekki ráðinn
starfsmaður að henni fyrr en þremur
árum síðar, eða árið 1998. Um þess-
ar mundir eru því tuttugu ár síðan
Bergur Þorgeirsson kom á sinn fyrsta
fund með stjórn Snorrastofu og réði
sig til starfa, þá nýkominn úr fram-
haldsnámi í Gautaborg. Þrátt fyrir að
honum væri kunnugt um að hin unga
fræðistofnun stæði á brauðfótum fjár-
hagslega, leit Bergur á það sem tæki-
færi sem ekki mætti láta renna sér úr
greipum. Hann varð því fyrsti starfs-
maður Snorrastofu og hefur veitt
henni forstöðu síðan. Hann kveðst
ekki sjá eftir þessari ákvörðun og
unir hag sínum vel í Reykholti. Pers-
ónulega er hann einnig á tímamót-
um; varð sextíu ára um síðustu helgi.
Faglega kveðst hann þessa dagana
uppskera ríkulega af verkefnum lið-
inna ára þar sem Snorrastofu kemur
að útgáfu þriggja nýrra ritverka sem
öll tengjast Reykholti. Blaðamaður
settist niður með Bergi Þorgeirssyni
á mánudaginn. Rætt er um bókaút-
gáfuna, verkefni Snorrastofu, þróun
Reykholtsstaðar og sitthvað fleira.
Málþing á laugardaginn
Fyrst að viðburði næstu helgar. Á
laugardaginn klukkan 13 hefst í
Reykholti málþing með yfirskrift-
inni: „Þó hon enn lifir.“ Þar verður
fjallað um nýjar þýðingar eldfornra
og síungra Eddukvæða í tilefni af
þýðingum Knuts Ødegård sem komu
út í tvímála útgáfu í fjórum bindum
2013-2016. Auk þess verður fagnað
og vakin athygli á öðrum þýðingum
og útgáfum, sem nýlega hafa kom-
ið út, og tengjast starfsemi Snorra-
stofu og Reykholtsverkefninu sér-
staklega. Á málþinginu verður m.a.
varpað ljósi á hvernig nýjar þýðingar
geta birt sígild ritverk í samtímalegu
ljósi. Nánar má fræðast um málþing-
ið í frétt í blaðinu í síðustu viku og
auglýsingu í Skessuhorni í dag.
Reykholtsverkefnið
Í upphafi samtalsins kemur fram að
tilviljun hafi ráðið því að þrjú ný rit-
verk sem öll tengjast Reykholti með
einum eða öðrum hætti, hafi komið
út sömu vikuna. Hann bindur von-
ir við að þessi ritverk muni vekja at-
hygli á því öfluga fræðastarfi sem
unnið hefur verið í Reykholti á liðn-
um áratugum. „Snorrastofa kem-
ur að útgáfu allra þessara bóka, en í
samvinnu við ýmsa aðila. Bækurn-
ar þrjár byggja á alþjóðlegum rann-
sóknum og tvær þeirra eru hluti af
alls tólf bókum sem tengjast svoköll-
uðu Reykholtsverkefni. Strax í upp-
hafi fornleifarannsókna í Reykholti
árið 1998 var ákveðið að skapa um-
fangsmikið þverfaglegt rannsókn-
arverkefni í kringum fornleifarann-
sóknirnar, sem fékk þá þegar sam-
heitið Reykholtsverkefnið. Því var
í upphafi ætlað að fjalla um staðinn
Reykholt út frá sem flestum hlið-
um. Þetta verkefni var bæði þverfag-
legt og alþjóðlegt. Í mínum huga er
vafi um að nokkurn tíma hafi verið
efnt til verkefnis af þessu tagi hér-
lendis með þátttöku jafn margra
fræðimanna úr ólíkum fræðigrein-
um. Fræðimenn í bæði náttúru- og
hugvísindum hafa lagt saman krafta
sína og það er vissulega þverfaglegt
í fyllstu merkingu þess orðs, ekki
fjölfaglegt, enda spurði allur hópur-
inn sameiginlegra spurninga. Þetta
þýddi að þátttakendur kynntu sér
hugmyndir, aðferðir og niðurstöð-
ur hvers annars og tóku mið af því í
starfi sínu. Aðferðirnar voru að sjálf-
sögðu mismunandi og komu hver úr
sinni fræðigrein en voru nýttar til
að svara sömu spurningum er varða
pólitíska þróun og völd, stöðu kirkj-
unnar í því sambandi, bókmenningu
og menntir almennt, mannvist og
náttúrufar og nýtingu lands,“ segir
Bergur.
Þrjár bækur úr prentun
Bergur minnist þess að Bjarni Guð-
mundsson prófessor á Hvanneyri og
þáverandi stjórnarformaður Snorra-
stofu hafi í upphafi líkt Reykholts-
verkefninu við fjölda smábáta, sem
legðu samtímis úr höfn en yrðu með
tímanum að stóru og glæsilegu haf-
skipi. Bergur segir að nú sé þetta
mikla skip að leggjast að bryggju,
enda yfirlitsverkið um verkefnið í
heild sinni komið út. Samantekt
rannsókna sem tengjast Reykholts-
verkefninu er fyrsta bókin sem Berg-
ur sýnir blaðamanni. Hún nefnist
Snorri Sturluson and Reykholt: The
narrator and magnate, his life, works
and environment at Reykholt in Ice-
land. Ritstjórar eru Guðrún Svein-
bjarnardóttir og Helgi Þorláksson.
Í annan stað er komið út fyrsta
bindi í ritröð um norræna goðafræði.
Bókarflokkurinn nefnist The Pre-
Christian Religions of the North.
Hið alþjóðlega rannsóknarverkefni
sem bókin fjallar um var að mestu
leyti fjármagnað með styrkjum úr er-
lendum rannsóknasjóðum en Snorra-
stofa gerði útgáfusamning við Bre-
pols í Belgíu sem annast einnig dreif-
ingu bókarinnar. Bergur bindur von-
ir við að sóst verði eftir þessari bók á
bókasöfnum og hjá fræðistofnunum
víða um heim, enda hafi síðast verið
frumútgefið svo yfirgripsmikil verk
um norræna goðafræði árið 1936.
„Ég held auk þess að bókin sé tæki-
færi fyrir Snorrastofu að koma sér vel
á framfæri erlendis sem fræðastofn-
un,“ bætir hann við.
Loks er komin út bókin The Bu-
ildings of Medieval Reykholt. The
Wider Context, en hún er í rit-
stjórn Bergs og Guðrúnar Svein-
bjarnardóttur fornleifafræðings sem
stýrt hefur fornleifarannsóknum í
Reykholti á liðnum árum. Í bók-
inni er fjallað um miðaldamann-
virki Reykholts í alþjóðlegu sam-
hengi. „Við uppgröft á bæjarstæðinu
í Reykholti fundust vel varðveittar
minjar um húsakost sem gæti verið
samtíma búsetu Snorra Sturlusonar
Snorrastofa kemur að útgáfu þriggja
bóka um Reykholt og goðafræði
Rætt við Berg Þorgeirsson sem veitt hefur Snorrastofu forstöðu frá upphafi
Bergur Þorgeirsson forstöðumaður Snorrastofu með bækurnar þrjár sem tilviljun réði að komu allar út í liðinni viku.
Þessa yfirlitsmynd af Reykholti tók Guðlaugur Óskarsson úr þyrlu sumarið 2016.