Heimsmynd - 01.06.1991, Síða 69

Fæðið var langmest grænmeti og hrísgrjón. Kjöt og fiskur voru nánast munaðarvörur, sem sjaldan voru á
borðum vegna þess hve sparlega varð að fara með fé kristniboðsins til að geta haldið áfram hinu mikla starfi,
sjúkrahúsum, skólum, holdsveikrahælum og kirkjum með margþættu safnaðarstarfi þar sem fátæklingum og
flóttamönnum var veitt hjálp í neyðinni.
„Með þessari sparsemi þarf maður ekki að hafa áhyggjur af hinum grönnu línum líkamans. Pær koma af
sjálfu sér. Þegar buxur og jakkar urðu gatslitin, varð að bæta þau og nota fötin áfram. Sumir höfðu kínverskan
slopp úr lélegu efni til að hylja hin fátæklegu föt. Kuldatímabilið er ekki langt í Kína, en þó nógu kalt til þess að
mönnum getur liðið illa, þegar ekki er hægt að leyfa sér að hafa eld í ofnunum,“ skrifar Jóhann.
Það var auðvitað viss verkaskipting á kristniboðsstöðinni. Astrid vann við holdsveikraspítalann og kom
hjúkrunarmenntun hennar þar í góðar þarfir. Hún lét sauma föt upp úr efni sem hún fékk frá Bandaríkjunum.
Þá vann hún við ungbarnaeftirlit og hafði samverustundir með gömlu konunum og fór í gegnum sunnudagstext-
ann með þeim. Einnig fór hún út á götur og inn á heimili með kínverskri „biblíukonu.“
PfPP
1
Árið 1941 voru margir flóttamenn úr strandfylkjum Kína komnir til Sinhwa-héraðs. Meðal
þeirra var þó nokkuð af kristnum mönnum frá ýmsum kirkjudeildum. Margir þeirra höfðu
þá tekið sér bólfestu í borginni Nantien, um 60 kílómetra frá kristniboðsstöðinni í Sinhwa. Um þessar mundir
stóð svo á að báðir kínversku prestarnir í þessari sýslu höfðu látið af störfum, og hafði það gerst nokkru áður
en Astrid og Jóhann tóku við kristniboðsstarfinu.
Nú bar svo við, skömmu fyrir jólin, að söfnuðurinn í Nantien, sem um þessar mundir var allstór, hafði skrif-
að bréf og beðið um að einhver prestur kæmi til þeirra á jólunum. Það kom í hlut Jóhanns að svara þessu bréfi,
og eftir að hafa ráðgast við konu sína ákváðu þau að gera það, sem menn gera sjaldan ef hjá því verður komist,
en það er að fara að heiman rétt fyrir jólin og verja þeim þar sem allt var miklu erfiðara og óþægilegra en
heima. Þannig vildi til að kristniboðinn sem verið hafði á undan þeim hjónunum í Sinhwa var staddur þar um
þetta leyti. Bað Jóhann hann að taka að sér að halda guðsþjónusturnar á aðalstöðinni og
féll í hans hlut að skíra meir en 20 manns, sem skíra átti þar á jólunum.
Þau Astrid og Jóhann lögðu nú af stað fótgangandi til Nantien. Þetta var viku fyrir jól.
Rigning var, norðanátt og kalt í veðri. Fyrsta daginn gengu þau um 20 kílómetra og gistu
á kristniboðsstöð hjá Kínverjum sem þau þekktu lítið eitt. Öll herbergi voru köld, rúm-
fötin, sem þau höfðu meðferðis og burðarkarl bar, breiddu þau á fjalir og sváfu þannig
um nóttina. Þreytan olli því að þau sváfu sæmilega þó rúmið hafi ekki verið þægilegt.
Daginn eftir var ferðinni haldið áfram og nú farnir um 40 kílómetra, að mestu leyti
fótgangandi og komust þau til Nantien þann dag. Var þá gott veður, en kalt og snjór í
fjöllum. Allir sem þau mættu virtust hafa mikið að gera, en að sjálfsögðu var þar ekki
um að ræða annir vegna jólaundirbúnings, því fæstir höfðu hugmynd um að til væru
nokkur jól. Þegar til Nantien var komið var þeim vel fagnað. Húsakynnin þarna á stöð-
inni voru rúmgóð og samkomusalurinn allstór, en
engin voru þægindin, ekki einu sinni ofnar til að hita
húsin með. Astrid varð nú eftir í Nantien og tók að
undirbúa jólin, en Jóhann hélt áfram ferðinni enn
lengra til að heimsækja tvo söfnuði í viðbót, þar á
meðal einn sem var um 30 kílómetra frá Nantien. Þar
skírði Jóhann tvo menn sem áttu heima í þorpi þar
sem engir kristnir menn höfðu áður verið. Síðar
myndaðist þar blómlegur söfnuður.
Jóhann sneri aftur til Nantien á aðfangadag. Var
þá undirbúningnum undir jólahátíðina að miklu leyti
lokið, og um kvöldið hófst hátíðin sjálf. Kom þá í
kirkju á fjórða hundrað manns, en um 20 af hundraði
munu hafa verið kristnir menn. Hitt voru heiðnir vinir og kunningjar þeirra. Unga, kristna fólkið í söfnuðinum
stjórnaði sjálft hátíðinni á aðfangadagskvöld, og kristnir kennarar tóku líka þátt í henni. Jólaboðskapurinn var
fluttur á mjög leikrænan hátt, og voru tvö atriði í jólaboðskapnum sviðsett eða leikin: Boðun Maríu og engla-
söngurinn í Betlehem. Þeim Astrid og Jóhanni þótti áhugavert við að sjá boðskapinn þannig klæddan í austur-
lenskan búning, og þótti þetta fara mjög vel fram og tóku eftir því að heiðingjarnir hlustuðu á allt með mikilli
eftirtekt. Jóhann notaði þetta einstæða tækifæri til að ávarpa kirkjugesti og hvatti þá til að halda tryggð við hinn
kristna boðskap, ekki aðeins á jólum heldur alla ævi.
Eftir þetta var gengið í kringum jólatré og sungnir söngvar. Á jóladag flutti Jóhann hásmessu á kínversku
með altarisgöngu. Komu þá margir af hinum kristnu flóttamönnum til altaris, þar á meðal allmikið af unga
fólkinu, sem hafði talað á hátíðinni á aðfangadagskvöld, stúdentar, kennarar og aðrir.
Á kveðjustund. Astrid og Jóhann
yfirgefa starfsstöð sína í Sinhwa.
Við það tækifæri héldu hinir
holdsveiku þeim og dóttur þeirra,
Gunnhildi, kveðjusamkomu.
Jóhann Hannesson með prestaskólanemendum í
Hong-Kong.
Kristniboðsstarfið mótaðist vitaskuld mjög af styrjöldinni. Til marks um það er til dæmis að
öll árin sem þau hjónin störfuðu í Kína voru kirkjuklukkurnar aðeins notaðar sem loftvarn-
armerki. Öll strandlengjan var í höndum Japana, sömuleiðis mikið af ríkustu og frjósömustu byggðum Kína.
Hin vestlægu héruð urðu allt of þéttbýl vegna mikils fjölda flóttamanna sem bæst hafði við venjulegan íbúa-
fjölda. Stórkostleg þjáning og miklir erfiðleikar ríktu meðal fátækra og flóttamanna. Þrátt fyrir þetta héldu Kín-
verjar uppi vörn landsins. Japönum hafði lítið orðið ágengt á þessum slóðum og höfðu Kínverjar hrundið mörg-
um áhlaupum á ýmsum stöðum. I bréfi sem Jóhann skrifaði í maí 1943 lýsti hann árás Japana á norðurhluta
starfssvæðis Norska kristniboðsfélagsins: „Varð af þeirri árás glundroði mikill og allmiklar tafir fyrir starf vort
og manntjón mikið í hernum. En stöðvar vorar biðu ekki neitt tjón. Aftur á móti leið finnska kristniboðsstarfið
allmikið á þeim tíma,“ skrifar Jóhann.
I ársbyrjun 1944 var allt rólegt og kyrrt á starfssvæði þeirra hjóna í Sinhwa-héraði þó ekki væru óvinirnir langt
HEIMSMYND 69