Heimsmynd - 01.04.1993, Blaðsíða 6

GUÐJÓN FRIÐRIKSSON sagnfræðingur er
einn af fastapennum HEIMSMYNDAR,
en hann hefur skrifað reglulega í blaðið til
margra ára. Hann fjallar hér um hrun
ættarveldis Einars Guðfinnssonar í
Bolungarvík. Guðjón hefur skrifað bækur
og blaðagreinar um sagnfræðileg efni og
er löngu þjóðkunnur fyrir þau skrif. Hann
hlaut Islensku bókmenntaverðlaunin fyrir
bók sína Saga Reykjavíkur.
ÞÓRfl KRISTÍN
ÁSGEIRSDÓTTIR er blaðamaður
HEIMSMYNDAR. Hún skrifar hér meðal
annars grein um Jón Pál Sigmarsson sem
varð ungur þjóðhetja í heimi íþróttanna, en
féll frá í janúar aðeins 32 ára að aldri. Þóra
Kristín hefur unnið við blaðamennsku í
nokkur ár og hún skrifaði viðtalsbók við
Guðberg Bergsson rithöfund, Guðbergur
Bergsson Metsölubók, sem kom út um
síðustu jól. Hún er einnig pistlahöfundur á Rás tvö.
AUÐUR HARALDS rithöfundur skrifar reglulega fyrir HEIMS-
MYND. Hún er hér með grein um Karólínu af Brúnsvík sem var
uppi 1728-1821. Auður er löngu landskunn fyrir bækur sínar og
blaðaskrif en hún er nýflutt til Islands eftir að hafa verið búsett á
Ítalíu undanfarin ár. Af bókum hennar má nefna Hvunndags-
hetjuna, Læknamafíuna og Hlustið þér á Mozart.
BONNI er ljósmyndari HEIMSMYND-
AR. Hann starfaði um skeið hjá jap-
anska ljósmyndaranum HIRO í New
York en hann er talinn vera einn af
þrjátíu bestu ljósmyndurum í heimi.
Undir leiðsögn HIRO vann hann meðal
annars að gerð tískuþátta fyrir tímaritið
VOGUE og tók auglýsingamyndir af
ISABELLU ROSSELINI og öðrum
frægum fyrirsætum.
ÓLAFUR HANNIBALSSON blaðamaður
hefur skrifað um þjóðmál í áratugi en
hann starfaði á HEIMSMYND um
nokkurra ára skeið en er nú að skrifa bók
fyrir Sölumiðstöð Hraðfrystihúsanna.
Olafur fjallar hér um spillingu í stjóm-
málum en hann er löngu þekktur fyrir
hnitmiðaðar skoðanir sínar á pólitík og
hefur hrærst í slíku umhverfi frá blautu
bamsbeini, sonur Hannibals Valdimars-
sonar og bróðir Jóns Baldvins Hannibals-
sonar.
Frá ritstjóra
Stöðnun, kreppa og vonleysi
setja svip sinn á stjórnmál sam-
tímans, hvort sem litið er til
Evrópu, Bandaríkjanna eða
annarra heimshluta. Um 70 af
hundraði íbúa Bandaríkjanna
segjast óánægðir með frammi-
stöðu stjórnvalda almennt. I ný-
afstöðnum þingkosningum í
Frakklandi var kosningaþátttaka
dræm og úrslitin ekki aðeins
gífurlegt áfall fyrir flokk sósíal-
ista heldur einnig vísbending um
þá breytingu sem er að verða á
almennu viðhorfi til stjórnmála og stjómmálaflokka. Flokkamir
eru að sjálfsögðu margir og mismunandi. Franski sósíal-
istaflokkurinn er tiltölulega nýr af nálinni, stofnaður 1971, á
meðan hliðstæðir flokkar annars staðar eiga sér lengri sögu en
flestir eiga það sammerkt að standa nokkuð föstum fótum í
kerfinu. Þó er framtíð franska sósíalistaflokksins mjög óviss eftir
síðustu kosningar og leiðtogi hans, Michel Rocard, talar um
nauðsyn þess að breyta flokknum og gera úr honum breiðfylkingu
fleiri hagsmunahópa svo sem græningja, kommúnista og
miðjumanna. Rocard er þó fyrst og fremst að hugsa um að ná kjöri
í forsetaembætti 1995. Hvort sem það er þröng hugmyndafræði
sósíalistanna sem útskýrir ósigur þeirra, valdahroki, spilling eða
léleg frammistaða þá er vandamál þeirra ekkert einsdæmi því sá
flokkur fyrirfinnst vart nú á dögum sem sópar að sér fylgi á
hugmyndafræðilegum grunni. Fylgi stjórnmálaflokka er oftar
óánægjufylgi en að almenningur fylki liði í stuðningi við
trúverðuga stefnu. Otti við atvinnuleysi og versnandi efnahags-
ástand setur svip sinn á afstöðu fólks í kjarabaráttu og stjórnmálum
um þessar mundir en á sama tíma er einnig ljóst að hinn gamli
hugmyndafræðilegi ágreiningur um markaðsþjóðfélagið er ekki
lengur til staðar. Allt tal um þjóðnýtingu heyrir sögunni til þótt
mikill ágreiningur ríki um leiðirnar í átt að frjálsu markaðs-
þjóðfélagi. Að vísu er það staðreynd víðast hvar á Vesturlöndum
að ein kynslóð horfir nú fram á það í fyrsta sinn að vera verr á vegi
stödd en forveri hennar. Þessi sama kynslóð hefur fyrir vikið ekki
mikla trú á hefðbundnum stjómmálamönnum og skoðunum þeirra
eða stjórnmálaflokkum og aðferðum þeirrra. Það er nákvæmlega
það sama upp á teningnum á Islandi og í Frakklandi, hagsmuna-
potið er meira áberandi en hugsjónimar. Sókn pólitíkusa í vegtyll-
ur ræður ferðinni en ekki baráttan fyrir einhverjum hugsjónum.
Ráðamenn nenna ekki einu sinni að þykjast lengur. Og þótt víðast
blasi við miklir erfiðleikar þá eru aðrar breytingar að eiga sér stað
sem margir átta sig ekki ennþá á. Haldreipi þessara manna eða
stefna flokka þeirra, til vinstri og hægri, hefur enga þýðingu
lengur. Lausnimar liggja ekki lengur í gömlum klisjum. A meðan
miklar efnahagslegar og félagslegar breytingar hafa orðið í
vestrænum þjóðfélögum sitja stjórnmálaflokkar eftir eins og
steingervingar. Almenningur stendur frammi fyrir einhverju kerfi
sem hefur það helst að markmiði að viðhalda sjálfu sér. Varðhund-
ar þess skáka í skjóli einstaklingsfrelsis eða félagshyggju. Rétt
eins og illgresið reyna þeir að kæfa allan heilbrigðan vöxt í
kringum sig í krafti þessara gömlu klisja. Þessi pólitíska kreppa
setur ekki síður svip sinn á samfélagið en sú efnahagslega. ■

HEIMS
6
MYND