Fréttablaðið - 16.12.2015, Qupperneq 30

Talið er nokkuð öruggt að Janet
Yellen, seðlabankastjóri Bandaríkj­
anna, muni hækka stýrivexti í dag.
Þetta mun vera fyrsta stýrivaxta­
hækkunin í níu ár.
Fjárfestar hafa spáð í það allt árið
2015  hvort komið sé að hækkun
stýrivaxta í Bandaríkjunum, en
þeir hafa haldist óbreyttir milli 0 og
0,25 prósent frá því í desember árið
2008. Vextir hafa hins vegar ekki
verið  hækkaðir  síðan í júní 2006.
Vegna bættra efnahagsskilyrða í
Bandaríkjunum er talið líklegt að
Yellen muni hækka  þá í dag upp
í 0,25 til 0,5 prósent.
Þorvarður Tjörvi Ólafsson, hag­
fræðingur hjá Seðlabankanum, telur
að allar líkur séu á að vextir hækki
núna. „Það er búið að bíða í mikilli
eftirvæntingu eftir þessum atburð­
um. Ég held að flestir meti það svo að
bandarískt efnahagslíf standi nægi­
lega vel til að þola hækkun vaxta.
Enda hafa vextir ekki verið svona
lágir svona lengi áður,“ segir Tjörvi.
Tjörvi telur að áhrifin geti orðið
umtalsverð, sérstaklega  ef vextir
hækka í Bandaríkjunum en hald­
ast óbreyttir í Evrópu.  „Það getur
haft áhrif, sérstaklega á þessi lönd
í kringum nýmarkaðsríki sem hafa
verið að taka verulega mikið af
lánum í Bandaríkjadal.“
Gengi dollara hefur verið að
styrkjast gagnvart vel flestum gjald­
miðlum í heiminum undanfarin
misseri. Tjörvi telur að gengið komi
til með að halda áfram að styrkjast
með stýrivaxtahækkun. „Eftir því
sem vextir í Bandaríkjunum fara
hækkandi og meðan þeir haldast
óbreyttir á evrusvæðinu þá er lík­
legra að gengi dollarsins muni þá
frekar styrkjast gagnvart evru en
hitt, þó erfitt sé að spá um gengi
gjaldmiðla. Þessi þróun er að mörgu
leyti ágæt fyrir sum þessara ríkja af
því að útflutningur þeirra til Banda­
ríkjanna mun líklega aukast.“
Greiðslubyrði nýmarkaðsríkja,
sem hafa frá árinu 2008 tekið lán
og gefið út skuldabréf í Bandaríkja­
dölum fyrir 3.300 milljarða Banda­
ríkjadali, kemur hins vegar til með
að hækka.  „Menn hafa  áhyggjur
af því að nú séu fyrirtæki víða um
heim búin að ganga aðeins of hratt
um gleðinnar dyr á undanförnum
árum í því að skuldsetja sig. Það
gæti reynst sumum þeirra þungt
og jafnvel ofviða að standa skil á
greiðslum,“ segir Tjörvi. „Menn
hafa líka sérstaklega áhyggjur af
því að mörg þessara fyrirtækja
eru í orkugeiranum, þar sem vöru­
verðið hefur verið að lækka gríðar­
lega, þannig að þau eru að fá það
áfall á sig í leiðinni. Það er kannski
stærsta spurningarmerkið hvernig
þau muni standa af sér þetta umrót
sem verður núna bæði á vöxtum og
gengi gjaldmiðla og öðru.“
Afdrifarík stýrivaxtaákvörðun hjá
seðlabanka Bandaríkjanna í dag
Því er spáð að seðlabanki Bandaríkjanna muni hækka stýrivexti upp í 0,25 til 0,5 prósent í dag. Þetta yrði fyrsta stýrivaxtahækkunin í
níu ár. Dollarinn gæti styrkst í kjölfarið og greiðslubyrði nýmarkaðsríkja þyngst. Greiðslurnar gætu orðið sumum ríkjum ofviða.
Janet Yellen, seðlabankastjóri Bandaríkjanna, tilkynnir um ákvörðun sína í dag. FréttaBlaðið/EPa
Það er búið að bíða í mikilli eftirvæntingu eftir þessum
atburðum. Ég held að flestir meti það svo að bandarískt
efnahagslíf standi nægilega vel til að þola hækkun vaxta.
Þorvarður Tjörvi Ólafsson, hagfræðingur hjá Seðlabanka Íslands
Reikningsár 2010 2011 2012 2013 2014
Fjöldi ársreikninga skilað 23.730 24.199 25.625 27.166 28.052
Fjöldi félaga í skilaskyldu 32.910 33.081 32.846 33.646 34.596
Heildarskil 72,10% 73,20% 78,00% 80,70% 81,10%
✿ Skil á ársreikningum til ársreikningaskrár
Sæunn
Gísladóttir
saeunn@frettabladid.is
Ríkisskattstjóri hefur gefið þeim
hlutafélögum sem ekki hafa skilað
ársreikningi frest til að gera það
fram til 7. janúar. Fylgi þau ekki
fyrirmælunum gætu þau átt von
á sektum sem numið geta allt að
hálfri milljón króna.
Embættið sendi bréf þess efnis á
þau 4.932 hlutafélög sem ekki höfðu
skilað ársreikningi þann 7. desem­
ber. Lögbundinn frestur hlutafélaga
til að skila ársreikningi fyrir síðasta
ár rann út þann 1. ágúst.
Skúli Eggert Þórðarson ríkisskatt­
stjóri segir skilin hafa farið batnandi
síðustu ár. Tölurnar tala líka sínu
máli þar. Sé litið nokkur ár aftur í
tímann sést að 81,1 prósent skila­
skyldra félaga höfðu skilað ársreikn­
ingi þann 13. desember miðað við
80,7 prósent á sama degi fyrir ári og
72,1 prósent á sama degi árið 2010.
Skúli segir lögbundin skil árs­
reikninga vera tilkomin svo aðilar
sem eigi í viðskiptum við félög geti
tekið upplýsta ákvörðun um hvort
þeir vilji eiga viðskiptin.
Skúli á von á því að skil batni nái
frumvarp iðnaðar­ og viðskipta­
ráðherra til laga um ársreikninga
fram að ganga. Skúli bendir á að
samkvæmt því verði meðal annars
heimildir til þess að slíta félög sem
ekki hafi verið áður. – ih
Skattstjóri hótar fimm
þúsund félögum sektum
Þeim fyrirtækjum fjölgar stöð­
ugt sem telja sig búa við skort
á starfsfólki. Nú telja 28 pró­
sent  stjórnenda, í könnun Sam­
taka atvinnulífsins meðal 400
stærstu fyrirtækja landsins, skort
vera á starfsfólki. Samanborið
við könnunina fyrir tveimur árum
hefur þeim fjölgað um 16 prósent.
Skortur á starfsfólki er langmest­
ur í byggingarstarfsemi, þar sem
tæplega 60 prósent  stjórnenda
telja skort ríkjandi, og þar á eftir
í flutningum og ferðaþjónustu,
rúmlega 40 prósent  stjórnenda.
Minnstur skortur á starfsfólki er
í fjármálastarfsemi og sjávarút­
vegi. – sg
28% stjórnenda
telja skort vera á
starfsfólki
Minnstur skortur á starfsfólki er í fjár-
málastarfsemi og sjávarútvegi samkvæmt
könnuninni. FréttaBlaðið/Valgarður
Skúli Eggert Þórðarson vonast til að skil ársreikninga batni verði frumvarp að
lögum um ársreikninga samþykkt á alþingi. FréttaBlaðið/anton
Lokað var fyrir rafmagn á veitinga­
stöðum Pizza 67 við Grensásveg og
Langarima í Grafarvogi í gær vegna
skuldar. Pitsastaðirnir voru því lok­
aðir í gærmorgun en opnuðu á ný í
gærkvöldi eftir að rafmagnsreikn­
ingurinn var greiddur. Staðurinn í
Grafarvogi var opnaður fyrir ári en
á Grensásvegi síðasta sumar.
Vísir greindi frá því í síðustu viku
að P67 ehf., sem rekur veitingastað­
ina tvo undir merkjum Pizza 67,
skuldaði starfsmönnum laun auk
þess að hafa hvorki greitt lífeyris­
sjóðum né verkalýðsfélögum lög­
bundnar greiðslur. Anton Trausta­
son, eigandi Pizza 67, sagði þá að
allir starfsmenn fengju greitt en það
tæki tíma.
Anton bar fyrir sig að opnun
staðarins við Grensásveg hefði
verið dýrari en áætlanir hefðu gert
ráð fyrir. Of margir starfsmenn hafi
verið þjálfaðir sem hafi svo lítið
unnið. Þá hefðu afturvirkar kjara­
samningshækkanir Eflingar komið
illa við reksturinn. Hann var þess
fullviss að gengi staðarins myndi
snúast við enda væri desember
stærsti mánuður ársins í skyndi­
bitageiranum.
Anton vildi lítið tjá sig þegar
Fréttablaðið ræddi við hann fyrir
hádegi í gær og sagðist vera á fundi.
Hann bað um að haft yrði samband
við hann eftir hádegi en ekki náðist
í Anton á ný þrátt fyrir ítrekaðar til­
raunir. – ih
Lokað á Pizza 67 eftir að
rafmagnið var tekið af
Pizza 67 við grensásveg var lokaður og mannlaus þegar ljósmyndara bar að garði í
hádeginu í gær. Öll ljós voru slökkt enda búið að taka rafmagnið af. FréttaBlaðið/anton 4.932
hlutafélög höfðu ekki skilað
ársreikningi
þann 7. desember
1 6 . d e S e m b e R 2 0 1 5 m I Ð V I K U d A G U R4 markaðurinn