Morgunblaðið - 12.09.2019, Qupperneq 22

22 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 12. SEPTEMBER 2019
m.
M18 FUEL™ skilar afli til að saga
á við bestu bensínknúnu keðjusagirnar.
POWESTATE™ mótor.
REDLINK PLUS™ yfirálagsvörn.
REDLITHIUM-ION™ rafhlaða.
Sveigjanlegt rafhlöðukerfi sem virkar
með öllum Milwaukee® M12™ rafhlöðu
M18 FCHS
Alvöru keðjusög
fráMilwaukee
vfs.is
VERKFÆRASALAN • SÍÐUMÚLA 9, REYKJAVÍK • DALSHRAUNI 13, HAFNARFIRÐI • DALSBRAUT 1, AKUREYRI • S: 560 8888
smiðjan þarf aðgang að 8-12 MW
afli raforku. Stofnkostnaður er
áætlaður 3-4 milljarðar kr. og
ráða þarf 40-50 starfsmenn. Bygg-
ing verksmiðju og rekstur yrði
mikil lyftistöng fyrir þorpið í
Súðavík.
Framkvæmdin er í umhverfis-
mats- og skipulagsferli. Raunar
hefur matsskýrslu vegna um-
hverfismats verið skilað til
Skipulagsstofnunar og sveitar-
félagið hefur sent breytingar á
aðal- og deiliskipulagi fyrir verk-
smiðju- og hafnarsvæði á Lang-
eyri til sömu stofnunar til stað-
festingar og auglýsingar.
Talið er að 100 milljónir rúm-
metra af kalkþörungum séu á
botni Ísafjarðardjúps og Jökul-
fjarða. Umhverfismatið miðast við
svæði með 35 milljón rúmmetrum.
Halldór segir að allt þetta ferli
hafi dregist óhóflega, meðal ann-
ars vegna þess að opinberar stofn-
anir sem beri að veita umsagnir
hafi dregið það.
Í einhverjum umsögnum kom
fram að mikið væri af lifandi kalk-
þörungum í Ísafjarðardjúpi. Hall-
dór segir að einungis séu notaðir
dauðir þörungar í vinnsluna og
nóg sé af þeim. Getur hann þess
að gerð hafi verið tilraun til að
flytja lifandi kalkþörunga á svæði
þar sem aðeins voru dauðir þör-
ungar fyrir. Þeir hafi lifað flutn-
inginn af og séu enn lifandi. Það
sýni að ef raska þurfi svæði til að
dæla kalkþörungaseti undan sé
hægt að græða svæðið upp að
nýju.
Megnið fer í dýrafóður
Meginhluti hráefnis verksmiðj-
unnar á Bíldudal fer í framleiðslu
á nokkrum tegundum dýrafóðurs
sem flutt er út í stórum sekkjum
og dreift frá starfsstöð móður-
félagsins, Marigot á Írlandi, til
kaupenda um allan heim. Eitthvað
fer í gámum frá Bíldudal, beint til
viðskiptavina, meðal annars í
Sádi-Arabíu.
Kalkþörungaduft sem framleitt
er á Bíldudal er til dæmis notað í
fóðurblöndur fyrir mjólkurkýr.
Það eykur, að sögn Halldórs Hall-
dórssonar, fituinnihald mjólkur-
innar og minnkar gasið sem kýrn-
ar gefa frá sér um allt að 30%.
Íslenskir bændur kaupa þetta efni
beint frá verksmiðjunni en annars
er megnið af afurðunum flutt út.
Vaxandi útflutningur er á kalk-
þörungum beint til Frakklands,
þar sem þeir eru notaðir til síunar
á vatni í vatnshreinsistöðvum
vatnsveita.
Meiri afurðir til manneldis
Framleiðsla á vörum til mann-
eldis fer vaxandi, vex um 15-20%
að ári, að sögn Halldórs, og er
orðin 3.000 tonn á ári. Verk-
smiðjan á Bíldudal hefur ekki leyfi
til manneldisvinnslu. Þar eru þó
fyrstu skrefin tekin og varan er
síðan fullunnin í verksmiðju Mari-
got í Englandi. Þaðan fara kalk-
þörungarnir til matvælafyrirtækja
um allan heim og eru notaðir í
fæðubótarefni og til íblöndunar í
safa og margs konar matvæli.
Á Bíldudal er lítið fyrirtæki sem
framleiðir fæðubótarefnið Hafkalk
úr kalkþörungum og selur það í
apótekum og verslunum um allt
land og flytur einnig á erlenda
markaði.
Undirbúa tvöföldun framleiðslunnar
 Íslenska kalkþörungafélagið bíður leyfis til að auka framleiðslu á Bíldudal og byggja nýja
verksmiðju í Súðavík  Vaxandi hluti afurða fyrirtækisins fer til matvælaframleiðslu
Morgunblaðið/Helgi Bjarnason
Bíldudalur Kalkþörungaverksmiðjan er við höfnina. Á bryggjunni er hráefni af botni Arnarfjarðar, tilbúið til þurrkunar og mölunar, og afurðir í tonna
sekkjum tilbúnar til útflutnings. Afurðirnar fara með skipum til dreifingarstöðvar í Írlandi og þaðan til kaupenda um allan heim eða beint til kaupenda.
Morgunblaðið/Árni Sæberg
Forstjóri Halldór Halldórsson með nokkrar tegundir af framleiðsluvörum verksmiðju Ískalk.
Halldór Hall-
dórsson, fyrr-
verandi formað-
ur Sambands
íslenskra
sveitarfélaga
og borgarfulltrúi í Reykjavík, var
ráðinn forstjóri Íslenska kalkþör-
ungafélagsins í júní á síðasta ári.
Halldór er 55 ára að aldri,
fæddur og alinn upp í Ísafjarðar-
djúpi. Halldór var sjómaður, verk-
stjóri og framkvæmdastjóri í
Grindavík. Hann flutti til Ísafjarð-
ar á árinu 1996 og var fram-
kvæmdastjóri Fjórðungssam-
bands Vestfirðinga og síðan
bæjarstjóri Ísafjarðarbæjar í rúm
12 ár. Hann var formaður Sam-
bands íslenskra sveitarfélaga í
tólf ár og borgarfulltrúi og loks
oddviti sjálfstæðismanna í borg-
arstjórn Reykjavíkur í eitt kjör-
tímabil.
Kemur úr
sveitarstjórn-
armálum
FORSTJÓRINN
BAKSVIÐ
Helgi Bjarnason
helgi@mbl.is
Íslenska kalkþörungafélagið (Ís-
kalk) vinnur að 40% stækkun
kalkþörungaverksmiðjunnar á
Bíldudal og undirbúningi nýrrar
verksmiðju í Súðavík. Starfsemi
fyrirtækisins mun því meira en
tvöfaldast á næstu árum, nái þessi
áform fram að ganga. Árleg fram-
leiðslugeta verksmiðjanna mun
aukast úr 85 þúsund tonnum á ári
í 240 þúsund tonn.
Ískalk hefur leyfi til að taka 2,5
milljónir af þörungaseti sem
myndað er úr dauðum kalkþör-
ungum af botni Arnarfjarðar til
ársins 2033. Þörungarnir eru tekn-
ir af tveimur svæðum þar, en
áætlað er að 21,5 milljónir tonna
af kalkþörungum séu í Arnarfirði
öllum. Halldór Halldórsson, for-
stjóri Íslenska kalkþörungafélags-
ins, segir að mikið vanti upp á að
verksmiðja félagsins geti nýtt það
magn sem leyfi er til að taka til
ársins 2033. Markaðurinn kalli
hins vegar á meiri framleiðslu.
Halldór segir að fyrirtækið telji
ekki að stækkun verksmiðjunnar
þurfi að fara í umhverfismat, þar
sem ekki er fyrirhugað að taka
meiri kalkþörunga en þegar er
leyfi fyrir. Umsókn um þetta ligg-
ur hjá Skipulagsstofnun.
Til þess að auka framleiðsluna
þarf að auka við húsnæði og
tækjakost og er áætlað að stofn-
kostnaður sé um milljarður. Bæta
þarf við 6-7 starfsmönnum. Fyrir
rúmu ári byggði Ískalk raðhús
með átta íbúðum fyrir starfsfólk.
Það var fyrsta íbúðarhúsið sem
reist hafði verið á staðnum í tæp
þrjátíu ár.
40-50 starfsmenn í Súðavík
Ný verksmiðja í Súðavík, Djúp-
kalk, yrði byggð upp með nýjustu
tækni og er mun meiri fram-
kvæmd en stækkunin á Bíldudal,
enda er gert ráð fyrir 120 þúsund
tonna framleiðslugetu á ári. Verk-