Tímarit hjúkrunarfræðinga - 2015, Blaðsíða 58

Tímarit hjúkrunarfræðinga – 2. tbl. 91. árg. 201556
ræða. Stakar lyfjagjafir hjúkrunarfræðinga á Landspítala gætu
því verið enn fleiri en niðurstöður gefa til kynna. Ekki var tekið
tillit til breyta sem geta haft áhrif, svo sem sjúklingafjölda,
legudaga, bráðleika eða reynslu starfsmanna, en það gæti haft
áhrif á áreiðanleika skráningar. Hins vegar er um stórt úrtak að
ræða og það eykur innra réttmæti rannsóknarinnar.
NÝTING NIÐURSTAÐNA OG TILLÖGUR AÐ FREKARI
RANNSÓKNUM
Niðurstöður rannsóknarinnar krefjast þess að viðfangsefnið sé
skoðað nánar og verklag við lyfjavinnu á bráðasjúkrahúsum
endurskoðað. Í því tilliti þarf að endurskoða lög og reglur
um lyfjaávísanir og taka upplýsta ákvörðun um hvort veita
eigi hjúkrunarfræðingum leyfi til að ávísa lyfjum á Íslandi. Í
því sambandi þarf að horfa gaumgæfilega til reynslu annarra
þjóða, svo sem Breta og Hollendinga, þar sem vel hefur
tekist til að setja lyfjaávísanir hjúkrunarfræðinga í farveg með
lögum og reglugerðum. Gæði þjónustunnar og öryggi sjúklinga
verður ætíð að vera í brennidepli í slíkri vinnu. Horfa þarf
raunsætt á það hvernig hægt er að veita sjúklingum tímabæra
þjónustu, svo sem lyfjameðferð með þeim mannafla sem völ
er á. Niðurstöður þessarar rannsóknar eiga sérstakt erindi við
ráðamenn heilbrigðismála á Íslandi um endurskoðun á lögum
og reglum um lyfjaávísanir. Um leið þarf að rýna í og rannsaka
frekar ástæður og árangur stakra lyfjagjafa hjúkrunarfræðinga
án fyrirmæla lækna og hvernig lyfjameðferð er best fyrir komið
þannig að öryggi sjúklinga og starfsmanna sé hámarkað.
Þakkir
Elísabetu Guðmundsdóttur, hjúkrunarfræðingi á Landspítala, er þökkuð
aðstoð við öflun gagna. Rannsóknin var styrkt af vísindasjóði Landspítala
og B­hluta vísindasjóðs Félags íslenskra hjúkrunarfræðinga.
HEIMILDIR:
Bernstam, V.E., Pancheri, K.K., Johnson, M.C., Johnson, R.T., Thomas,
J.E., og Turley, P, J. (2007). Reasons for after­hours calls by hospital floor
nurses to on­call physicians. The Joint Commisssion Journal on Quality
and Patient Safety, 33(6), 242­349.
Bhanbhro, S., Drennan, V., Grant, R. og Harris, R. (2011). Assessing the
contribution of prescribing in primary care by nurses and professionals
allied to medicine: A systematic review of literature. BMC Health Services
Research, 11(330), 1­17.
Birna Jónsdóttir og Björk Inga Arnórsdóttir (2009). Á öndverðum meiði.
Rafræn lyfjaskráning á Landspítala. Tímarit hjúkrunarfræðinga, 3(85),
32­34.
Black, A. (2013). Non­medical prescribing by nurse practitioners in
accident & emergency and sexual health: A comparative study.
Journal of Advanced Nursing, 69(3), 535­545. DOI: 10.1111/j.1365­
2648.2012.06028.
Canadian Nurses Association (2012). Health Canada grants nurse
practitioners more prescribing authority. Sótt á http://www.cna­aiic.
ca/en/news­room/news­releases/2012/health­canada­grants­nurse­
practitioners­more­prescribing­authority.
Courtenay, M. (2008). Nurse prescribing, policy, practice and evidence base.
British Journal of Community Nursing, 13(12), 563­566.
Courtenay, M., Carey, N., og Burke, J. (2007). Independent extended
and supplementary nurse prescribing practice in the UK: A national
questionnaire survey. International Journal of Nursing Studies, 44(7),
1093­1101.
Gielen, S.C., Dekker, J., Francke, A.L., Mistiaen, P., og Kroezen, M. (2014).
The effects of nurse prescribing: A systematic review. International
Journal of Nursing Studies, 51(7), 1048­1061.
Government of Canada (2012). New classes of practitioners regulations.
Canada Gazette, 146(24). Sótt á http://canadagazette.gc.ca/rp­pr/
p2/2012/2012­11­21/html/sor­dors230­eng.html.
Griffith, R., og Tengnah, C. (2012). Extension of controlled drug prescribing
rights to independent prescribers. British Journal of Community Nursing,
17(5), 235­239.
Guðbjartur Hannesson (2012, 22. mars). Byggjum frekar umræður á
upplýsingum og fræðslu en uppnámi og hræðslu. Fréttablaðið. Sótt
á http://www.velferdarraduneyti.is/radherra/raedur­og­greinar­GH­
velferdarradherra/nr/3331.
Hall, J. (2005). Supplementary prescribing for nurses. British Journal of
Nursing, 14(18), 968­972.
Helga Bragadóttir, Hlín Árnadóttir og Bryndís Bjarnadóttir (2010). Lyfjamistök
hjúkrunarfræðinga á sjúkrahúsum. Tímarit hjúkrunarfræðinga, 86(3), 3­11.
Helga Bragdóttir, Margrét Sigmundsdóttir, Brynja Ingadóttir, Katrín Blöndal,
Lovísa Baldursdóttir og Elín J.G. Hafsteinsdóttir (2013). Örugg lyfjavinna
hjúkrunarfræðinga – lengi býr að fyrstu gerð. Tímarit hjúkrunarfræðinga,
89(5), 44­47.
Hulda Hjartardóttir (2012). Lyfjaávísanir í réttum höndum. Læknablaðið, 98(5),
269.
Jones, K., Edwards, M., og While, A. (2011). Nurse prescribing roles in
acute care: An evaluative case study. Journal of Advanced Nursing,
67(1), 117­125.
Kaplan, L., Brown, M.A., og Simonson, D. (2011). CRNA prescribing
practices: Washington State experience. AANA Journal, 79(1), 24­29.
Kroezen, M., Dijk, L., Groenewegen, P.P., og Francke, L.A. (2011). Nurse
prescribing of medicines in Western European and Anglo­Saxon
countries: A systematic review of the literature. BMC Health Services
Research, 11(27), 2­17.
Kroezen, M., Francke, L.A., Groenewegen, P.P., og Dijk, L. (2012). Nurse
prescribing of medicines in Western European and Anglo­Saxon
countries: A survey on forces, conditions and jurisdictional control.
Intenational Journal of Nursing Studies, 49, 1002­1012.
Kroezen, M., van Dijk, L., Groenewegen, P.P., de Rond, M., de Veer, A.J.E.,
og Francke, A.L. (2014). Neutral to positive views on the consequences
of nurse prescribing: Results of a national survey among registered
nurses, nurse specialists and physicians. International Journal of Nursing
Studies, 51, 539­548.
Kroezen, M., van Dijk, L., Groenewegen, P.P., og Francke, A.L. (2013).
Knowledge claims, jurisdictional control and professional status: The
case of nurse prescribing. PLoS One, 8(10). DOI: 10.1371/journal.
pone.0077279. eCollection 2013.
Landspítali (2002). Reglur um skráningu lyfjafyrirmæla og lyfjagjafa á LSH.
Óútgefið.
Landspítali (2009). Leiðbeiningar um lyfjagjafir án fyrirmæla á vöknun.
Gæðaskjal númer SGS­926 (kafli 24 í gæðahandbók SGS­sviðs). Óútgefið.
Latter, S., og Courtenay, M. (2004). Effectiveness of nurse prescribing: A
review of the literature. Issues in Clinical Nursing, 13(1), 26­32.
Latter, S., Maben, J., Myall, M., og Young, A. (2007). Evaluating nurse
prescribers’ education and continuing professional development for
independent prescribing practice: Findings from a national survey in
England. Nurse Education Today, 27(7), 685­696.
Lyfjastofnun (2010). ATC­flokkun. Skrá aðalflokka samkvæmt ATC­kerfi. Sótt
á http://www.lyfjastofnun.is/media/serlyfjaskra/ATC_flokkun.pdf.
Lyfjalög nr. 93/1994.
Pirret, A.M. (2011). A critical care nurse practitioners prescribing using standing
orders and authorised prescribing when performing a critical care outreach
role: A clinical audit. Intensive and Critical Care Nursing, 28(1), 1­5.
Reglugerð um gerð lyfseðla og ávísun lyfja, afgreiðslu þeirra og merkingu nr.
421/1988.
Reglugerð um gerð lyfseðla og ávísun lyfja nr. 111/2001.
Romero­Collado, A., Homs­Romero, E., Zabaleta­Del­Olmo, E., og Juvinya­
Canal, D. (2014). Nurse prescribing in primary care in Spain: Legal
framework, historical characteristics and relationship to perceived
professional identity. Journal of Nursing Management, 22, 394­404.
Sigrún Gunnarsdóttir og Helga Bragadóttir (2012). Þættir sem hafa áhrif
á vinnu hjúkrunarfræðinga og sjúkraliða á bráðalegudeildum. Tímarit
hjúkrunarfræðinga, 88(1), 46­56.
Watterson, A., Turner, F., Coull, A., Murray, I., og Boreham, N. (2009). An
evaluation of the expansion of nurse prescribing in Scotland. Edinborg:
Scottish Government Social Research.
Wilson, M., Gerber, K., Mahoney, S., og Odell, M. (2012). An audit of
independent nurse prescribing in a critical care outreach team. British
Association of Critical Care Nurse, 17(2), 83­89.