Fréttablaðið - 15.02.2020, Blaðsíða 13

Gunnar
ÚTGÁFUFÉLAG: Torg ehf. STJÓRNARFORMAÐUR: Helgi Magnússon FORSTJÓRI OG ÚTGEFANDI: Jóhanna Helga Viðarsdóttir RITSTJÓRAR: Davíð Stefánsson david@frettabladid.is, Jón Þórisson jon@frettabladid.is,
MARKAÐURINN: Hörður Ægisson hordur@frettabladid.is FRÉTTABLAÐIÐ.IS: Sunna Karen Sigurþórsdóttir sunnak@frettabladid.is.
Fréttablaðið kemur út í 80.000 eintökum og er dreift ókeypis á heimili á höfuðborgarsvæðinu og Akureyri. Einnig er hægt að fá blaðið í völdum verslun um á landsbyggðinni. Fréttablaðið áskilur sér rétt til að birta allt efni blaðsins í stafrænu formi og í gagnabönkum
án endurgjalds. ISSN 1670-3871 FRÉTTABLAÐIÐ Kalkofnsvegur 2, 101 Reykjavík Sími: 550 5000, ritstjorn@frettabladid.is HELGARBLAÐ: Björk Eiðsdóttir bjork@frettabladid.is MENNING: Kolbrún Bergþórsdóttir kolbrunb@frettabladid.is
LJÓSMYNDIR: Anton Brink anton@frettabladid.is FRAMLEIÐSLUSTJÓRI: Sæmundur Freyr Árnason sfa@frettabladid.is
Mín skoðun Sif Sigmarsdóttir
Ísland á að
sækjast eftir
fullri aðild að
Mannrétt-
indaráðinu.
Við eigum
þar erindi.
Davíð
Stefánsson
david@frettabladid.is
Florence Widdicombe, sex ára breskrar stúlku, biðu óvænt skilaboð í pakka af jólakortum sem hún hugðist senda vinum sínum um jólin. Kortin höfðu foreldrar hennar keypt í stórmarkaðnum Tesco og voru þau skreytt mynd af ketti með jóla-
sveinahúfu á höfðinu. Þegar Florence hófst handa
við jólakortaskrifin uppgötvaði hún sér til furðu að
eitt kortanna hafði þegar verið fyllt út. Í kortinu voru
skilaboð frá fanga í kínverskum þrælkunarbúðum:
„Við erum erlendir fangar í Qingpu-fangelsinu í
Shanghai í Kína. Við erum þvingaðir í þrældóm.
Gerðu það hjálpaðu okkur og láttu mannréttindasam-
tök vita. Hafðu upp á hr. Peter Humphrey.“
Faðir Florence hélt í fyrstu að um hrekk væri að
ræða. En þegar hann fann á netinu frétt um breskan
blaðamann, Peter Humphrey, sem hafði verið fangi í
umræddu fangelsi vissi hann að alvara var á ferðum.
Hann fann Humphrey.
Humphrey hafði verið handtekinn þegar hann
rannsakaði fjársvik stórfyrirtækja í Kína og fangels-
aður án réttarhalda í tvö ár. Hann var enn í sambandi
við fyrrverandi samfanga. Þeir lögðust í rannsóknar-
vinnu og komust að því að aðstæður í fangelsinu
höfðu snarversnað eftir að kínversk stjórnvöld tóku
í auknum mæli að gera fangelsi landsins að tekju-
lindum fyrir sig með því að þvinga fanga til að vinna
fyrir helstu nauðsynjum. Fyrrverandi fangar stað-
festu að þeir höfðu unnið við vörur fyrir Tesco sem og
önnur alþjóðleg fyrirtæki.
Tesco brást hratt við málinu. „Við erum miður
okkar,“ sagði í yfirlýsingu frá fyrirtækinu. „Við höfum
andstyggð á hegningarvinnu og líðum ekki slíkt í
aðfangakeðju okkar.“ Kortin voru tekin úr sölu. Um
síðustu helgi bárust fréttir af því að Tesco hefði lokið
rannsókn á málinu og verslunin væri hætt öllum
viðskiptum við verktakann, fyrirtæki í Kína, sem
framleiddi kortin.
Féll úr stiga
Síðastliðinn þriðjudag mátti lesa á forsíðu Frétta-
blaðsins frétt um Bosníumann sem hyggst höfða mál
gegn fasteignafélaginu H-26 á Akureyri vegna van-
goldinna launa og líkamstjóns sem hann varð fyrir
í vinnuslysi. Maðurinn, Radenko Stanisic, kom til
Íslands í febrúar í fyrra eftir að hafa fengið tilboð um
vinnu hér á landi. Hinn 27. mars stóð Stanisic í stiga
og festi handrið á svalir. Hann féll niður og var fluttur
á Sjúkrahúsið á Akureyri þar sem hann gekkst undir
aðgerð. Við útskrift af spítalanum ók verkstjóri hans
honum suður á Keflavíkurflugvöll þar sem hann var
sendur með flugvél úr landi.
Fyrir þær sjö vikur sem Stanisic starfaði á Íslandi í
tíu tíma á dag, sex daga vikunnar fékk hann greiddar
165.000 krónur. Hann er enn óvinnufær eftir slysið.
Fasteignafélagið H-26 þvær hins vegar hendur sínar
af manninum. Félagið hafnaði nýverið kröfu Stanisic
um bætur og greiðslu vegna vangoldinna launa. Segir
það Stanisic ekki hafa verið starfsmann félagsins –
félagið hafi aldrei átt samskipti við hann og ekki gert
honum atvinnutilboð – heldur hafi Stanisic verið
starfsmaður undirverktaka í Serbíu. Öryggismál hafi
verið á ábyrgð undirverktakans og það sé því ekki við
fasteignafélagið að sakast að starfsmenn störfuðu við
verk ótryggðir og án atvinnuleyfis.
Tesco átti aldrei „í samskiptum“ við fangana í
Shanghai. Fyrirtækið „gerði þeim aldrei atvinnutil-
boð“ og þeir voru aldrei „starfsmenn félagsins“. Engu
að síður ber Tesco ábyrgð á eigin starfsemi, aðfanga-
keðju, vali á verktökum og þar með undirverktökum.
Hvort H-26 beri lagalega ábyrgð á afdrifum manns
sem lagar fyrir það svalahandrið mun koma í ljós
síðar. Siðferðileg ábyrgð liggur þó þegar í augum
uppi. Viðbrögð forsvarsmanna H-26 eru landi og þjóð
til skammar. Er það svona lítils sem við metum líf
farandverkafólks sem hér starfar – við látum eins og
það komi okkur ekki við?
Lítils metið líf
mánudaga-föstudaga 7.30 -17.30
laugardaga 8.00 -16.00
sunnudaga 9.00 -16.00
Austurströnd 14 • Hringbraut 35
....................................................Sími: 561 1433
www.bjornsbakari.is
mánudaga-föstudaga 7.30 -17.30
laugardaga 8.00 -16.00
sunnudaga 9.00 -16.00
Austurströnd 14 • Hringbraut 35
....................................................Sími: 561 1433
www.bjornsbakari.is
MUNDU EFTIR GÖMLU GÓÐU
AFMÆLISKRINGLUNNI
- fyrir 25-30 manns
VELDU GÆÐI!
Þú færð gómsætar
bollur hjá okkur
allar helgar
í febrúar.
Eitt veigamesta verkefni sem Ísland hefur tekist á hendur á alþjóðavettvangi á síðari árum var þegar Ísland tók óvænt sæti í Mannréttindaráði Sameinuðu þjóðanna í júlí 2019 og sat þar fram að síðustu áramótum.
Þeir eru til sem sögðu að verkefnið yrði smárík-
inu Íslandi ofviða og það ætti ekki erindi þar.
Hlutverk Mannréttindaráðsins er að auka og
vernda mannréttindi, fjalla um mannréttindabrot
og beina tilmælum til einstakra ríkja um úrbætur.
Ráðið er einn helsti vettvangur ríkja heims til hrein-
skiptinna samræðna um mannréttindamál. Starfið
byggir á þeirri trú að mannréttindi spretti af sam-
félagslegu mikilvægi gagnkvæmrar virðingar og að
viðurkenndur sé réttur allra til mannlegrar reisnar.
Mannréttindi eru algild og óháð félagslegri stöðu,
eignum, kynferði, kynþætti, hörundslit, trú, tungu,
skoðunum og þjóðerni.
Þátttaka Íslands í ráðinu var vel til fundin enda
eru mannréttindi einn hornsteina utanríkis-
stefnunnar og standa Íslendingum nærri. Þátttaka
Íslands í mannréttindaráðinu gaf einstakt tæki-
færi til að láta gott af sér leiða. Þar voru áherslurnar
einkum í jafnréttismálum, réttindum hinsegin fólks,
barna, umbótum á starfsemi ráðsins og tengslum
mannréttinda við umhverfismál.
Framganga Íslands í ráðinu vakti mikla athygli á
alþjóðavettvangi og uppskar lof þeirra sem láta sig
þessi mál sérstaklega varða. Fulltrúar landsins lögðu
áherslu á mikilvægi þess að alþjóðalög væru virt,
ekki síst alþjóðleg mannúðarlög og mannréttindi.
Hafði Ísland góða sögu að segja og margt til málanna
að leggja.
Setu Íslands í Mannréttindaráðinu bar brátt að
þegar Bandaríkin sögðu sig óvænt úr því. Ísland
sat því þar einungis hálft kjörtímabil, nærri átján
mánuði, en ekki í þrjú ár eins og venja er.
En þrátt fyrir að þátttaka Íslands í ráðinu væri
tímabundin var hún til vegsauka, skóp því góðan
sess og sérstöðu í alþjóðastarfi. Hún sýndi einnig
að smáríkið Ísland réði vel við verkefnið. Vel var
að verki staðið og íslensk utanríkisþjónusta verð-
skuldar hrós fyrir störf sín.
Ísland á að sækjast eftir fullri aðild að Mannrétt-
indaráðinu. Slíkt er alls ekki sjálfgefið. Væntanlega
þarf að tilkynna slíkt framboð með nokkurra ára
fyrirvara og vinna markvisst að því og stöðugt til að
tryggja nægan stuðning við framboðið. Marka þarf
slíkri þátttöku áherslur í málaflokki. Seta í þrjú ár,
eða heilt kjörtímabil, krefst úthalds og langtíma-
hugsunar og ber með sér kostnað.
Við eigum þar erindi. Fámennar þjóðir geta oft
lagt mikið af mörkum öllum til heilla.
Til allra heilla
fyrir Ísland
1 5 . F E B R Ú A R 2 0 2 0 L A U G A R D A G U R12 S K O Ð U N ∙ F R É T T A B L A Ð I Ð
SKOÐUN