Læknablaðið - febr 2019, Qupperneq 34

86 LÆKNAblaðið 2019/105
„Sláandi tölur,“ segir landlæknir um þá
niðurstöðu að 7% kvenna hafi á haust-
mánuðum síðustu orðið fyrir kynbundu
ofbeldi eða kynferðislegu áreiti. „Þetta
finnst mér með ólíkindum miðað við alla
umræðuna sem er í gangi. Þetta er eitt-
hvað sem þarf að skoða strax,“ segir Alma
Möller landlæknir. Tölurnar eru í nýrri
skýrslu sem Ólafur Þór Ævarsson vann
fyrir Læknafélag Íslands. Hún var kynnt
á Læknadögum í Hörpu. Þar sést að 29%
hafa orðið fyrir kynferðislegri áreitni á
vinnustað einhvern tímann á ævinni; 47%
kvenna en 13% karla.
Læknablaðið greip landlækni glóðvolga
strax eftir kynninguna, þar sem hún sá
tölurnar í fyrsta sinn. Alma nefndi að
það sem hafi gripið athygli hennar væri
hve stór hluti af þessari mikilvægu stétt
finni fyrir einkennum eins og skertri
einbeitingu eða minni, eða 48%. 47% hafi
fundið fyrir pirringi og viðkvæmni. 25%
hafi fundið fyrir depurð samfleytt í tvær
vikur og 21% kvíði vinnunni. 44% eigi í
erfiðleikum með svefn.
„Bregðast þarf við þessu,“ sagði hún.
„Þetta hefur svo víðtæk áhrif. Fyrst
og fremst á einstaklinginn, í öðru lagi
á vinnustaðinn. Svo getur þetta líka
komið niður á gæðum meðferðar og
öryggi sjúklinga ef svona er komið,“ segir
landlæknir.
Úttaugaðir, óttaslegnir læknar?
Samkvæmt könnuninni telja einungis 46%
læknanna sig hafa fengið nægileg tækifæri
til að hvílast. 41% þeirra óttast að gera
mistök í starfi og 53% þeirra hafi fundið
fyrir líkamlegu þrekleysi eða að þeir yrðu
fljótari að þreytast. 13% lækna hafa mjög
oft hugleitt á síðustu 12 mánuðum að
hætta störfum, 24% stundum.
Samkvæmt niðurstöðunni telja tveir
þriðju lækna álag of mikið. „Auðvitað vit-
um við að ekki er nógu vel mannað víða í
heilbrigðiskerfinu og það þarf að bregðast
við því, en það þarf líka að skoða aðra
þætti sem lúta að vinnustaðnum sjálfum,“
segir Alma.
Alma sagði jákvætt að menn séu al-
mennt ánægðir með næsta yfirmann.
Rannsóknir hafi sýnt að samskipti við
næsta yfirmann er oft mikill streituvaldur.
Alma nefndi mikilvægi þess að einbeita
sér að gleði í vinnunni. „Þarna er ábyrgð
stjórnenda mikil en ég held að allir þurfi
að taka höndum saman og hjálpast að,“
segir Alma en benti einnig á að kulnun
og streita væri ekki aðeins vandi lækna
heldur víða í samfélaginu.
Setja sjálfa sig í fyrsta sæti
„Læknar þurfa að huga að eigin heilsu til
þess að geta hugað að öðrum,“ benti Alma
Möller að lokum á leggur enn áherslu á
gleðina með því að vitna til boðskapar
forkólfa IHI (Institute for Healthcare Im-
provement) í Bandaríkjunum um mikil-
vægi gleði í vinnunni.
„Við sinnum okkur störfum með því
að nota gagnreynd vísindi, en líka með
því að gefa af okkur. Við þurfum að miðla
von. Við þurfum að geisla af öryggi og
trausti,“ segir hún. Ekki sé hægt að gefa
það sem maður eigi ekki sjálfur. „Við
þurfum því að hugsa fyrst um okkur,”
segir landlæknir.
Alls bárust svör frá 728 læknum, eða
ríflega helmingi allra lækna á Íslandi.
Landlæknir vill að
kynferðis-
áreitið verði
skoðað strax
Landlæknir segir að strax þurfi að bregðast
við því að 7% kvenlækna telja sig hafa orðið
fyrir kynferðislegri áreitni á haustmánuðum.
Sláandi tölur, segir landlæknir um niður-
stöður könnunar Læknafélagsins á líðan og
starfsumhverfi lækna.
Alma Möller segir að
bregðast þurfi strax
við vegna kynferðis-
legs ofbeldis og áreitni.
Tölur í nýrri skýrslu
Læknafélagsins á líðan
og starfsumhverfi
lækna séu sláandi.
Mynd/Védís.
■ ■ ■ Gunnhildur Arna Gunnarsdóttir
Ýmsar áhugaverðar tölur úr skýrslu Læknafélagsins
• 19% telja að einhver starfsfélagi hafi orðið fyrir kynferðislegu áreiti á vinnustað
síðustu þrjá mánuði
• 65% hafa fundið fyrir streitueinkennum síðustu 6 mánuði eða lengur;
71% kvenna fann fyrir þessu og 60% karla
• 58% hefur fundist að þeir geti ekki uppfyllt kröfur eða ráðið við
tímaþröng í starfi
• 13% hafa hugleitt mjög oft að hætta störfum síðustu 12 mánuði, 12% oft,
24% stundum, 24% sjaldan en 27% aldrei
• 7% telja sig hafa orðið fyrir einelti síðustu þrjá mánuði
ÍSLENSKI LÆKNIRINN – KÖNNUN Á LÍÐAN OG STARFSUMHVERFI