Hugur og hönd - 01.06.1995, Blaðsíða 7

auk nokkurra gestafyrirlesara og
fjöldi nemenda var 16.
Fyrsta dag námskeiðsins voru
haldnir fyrirlestrar um sögulega þró-
un ullarvinnu á Islandi, einkum
með tilliti til áhalda og fjallað um
mismunandi nýtingu á ullinni. A
veggi kennslustofunnar höfðu verið
hengdir upp munir og myndir af
gömlum textílverkum og myndir
sem sýndu íslenska munsturgerð og
notkun þeirra. Einnig var með
myndum reynt að sýna fram á tengsl
lita í íslensku landslagi við litatil-
brigði í íslenskum textílum.
Næstu tvo daga var nemenda-
hópnum skipt í tvennt. Hvor hópur
fór einn dag til Áslaugar sem leiddi
hann inn í leyndardóma tóskaparins
og annan daginn til Fríðar sem sýndi
hvernig hægt væri að nýta afganga af
værðarvoðum til að sauma smáhluti
ýmist í höndum eða vél.
Hjá Áslaugu var nemendum skýrt
frá hvaða efni og áhöld voru notuð
við íslenskan tóskap í aldanna rás,
einkum kembingu og spuna með
halasnældu. Ullarfyrirtækið Istex hf.
í Mosfellsbæ var fengið til að þvo,
sérstaklega fyrir námskeiðið, ullar-
reyfi sem nemendur fengu í hendur
og þeir aðskildu tog og þel, „tóku
ofan af‘, hærðu, táðu, kembdu og
spunnu á halasnældu.
Allir nemendur fengu sína vinnu-
bók til að setja inn í sýnishorn af
hverju stigi tóskaparins. I vinnubók-
inni er einnig texti sem Áslaug hafði
tekið saman úr drögum sínum að
ritgerð „Um áhöld og verklag í ís-
lenskum tóskap einkum á 19. og 20.
öld“.
Fyrirfram var ljóst að djarft var
teflt að ætla nemendum að fara
gegnum feril tóskaparins og ná tök-
um á að spinna á halasnældu á ein-
um degi en áhugi nemenda var mik-
ill og í lok dags voru vinnubækurn-
ar bólgnar af sýnishornum og sum-
um nemendum nægði ekki að kynn-
ast halasnældunni en fengu einnig
að prófa að spinna á rokk. Síðan er
að sjá hvort nemendur námskeiðsins
hafi áhuga á að þjálfa þessa grunn-
þekkingu sína þannig að þeir verði
færir um að flytja hana inn í grunn-
skóla landsins.
Hjá Fríði var nemendum gefin
innsýn í hvernig nýta má aldagamla
hefð í að þæfa ullarefni og vinna síð-
Taska saumuð úr þœjðum afgöngum af
vœrðarvoðfrá Foldu hf.
an úr þeim litla muni. Áður fyrr
voru ullarvoðir þæfðar til að gera
þær þéttari og flíkur sem saumaðar
voru úr þeim þar með hlýrri og
slitsterkari. Frá ullarfyrirtækinu
Foldu hf. á Akureyri voru fengnar
ýmsar gerðir ullarefna, einkum af-
gangar af værðarvoðum sem seldir
eru á hæfilegu verði. Áður fyrr var
erfitt verk að þæfa voðir en fyrir
námskeiðið nýtti kennarinn sér nú-
tímatækni og þæfði ullarvoðirnar
með því að þvo þær í þvottavél við
40, 60 eða 90 gráðu hita.
Stærsti kostur við að vinna með
þæfða ullarvoð í grunnskólum er að
efnin rakna ekki þrátt fyrir að þau
séu klippt til, tvö lög loða vel saman
og eru því auðveld í meðferð fyrir ó-
vanar, smáar hendur. Nemendum
var sýnt hvernig má nota einfaldar
sporgerðir eins og þræðispor, varp-
spor og tunguspor til að sauma sam-
an hluti úr þæfðri voðinni eða jafn-
vel að nota saumavélar. I þessum
hluta fengu nemendur einnig
vinnubók með vinnulýsingum og
texta sem Fríður hafði tekið saman.
I vinnubókina settu nemendur sýn-
ishorn af efnum og vinnuaðferðum
og unnu auk þess nokkur lítil
kennslusýnishorn.
Fjórða daginn var hópurinn sam-
an og Fríður sýndi ýmsa möguleika
til að nýta hekl í grunnskólum. Lít-
ið hefur borið á hekli síðustu áratugi
í grunnskólum landsins en þar sem
heklaðir munir og flíkur eru nú í
tísku, eins og sagt er, gefst gott tæki-
færi til að gera hekl áhugavert fyrir
grunnskólanemendur. íslenskt hrá-
efni var í fyrirrúmi á námskeiðinu
og því eingöngu unnið með ullar-
garn frá ístexi hf.
Þennan dag var opnuð sýningin
Iðir í Perlunni og þangað var haldið
í hádeginu. Er aftur var komið í
Skipholtið voru mættir gestir frá
Heimilisiðnaðarfélaginu og hófust
líflegar umræður um stöðu íslensks
handverks og m.a. hlutverk grunn-
skólanna í þróun þess í framtíðinni.
Heklaður pungur úr íslensku garni frá Istexi hf.
7