Hugur og hönd - 01.06.1995, Blaðsíða 41

saman í hafald á efsta skafti. Næstu
tveir þræðir eiga, samkvæmt 2. vísu,
að bindast í hafald á neðsta skafti
(nefnt neðsta hafald), einnig nefndir
bak og fyrir. Þetta stenst að öðru leyti
en því að á annað skaftið kemur fyr-
irþráður á undan, þ.e. fyrir og bak,
á hitt bak og fyrir. Gert er ráð fyrir
að unnið sé frá vinstri til hægri.4
Samkvæmt lýsingunni frá 1870 skal
binda „annan í bak og annan í fyrir
[...] á neðra skaftið". I 3. vísu segir
að bakþræðina tvo og tvo eigi að
binda á miðskaft en enga í fyrir. En
4. vísa sýnist mér ráðlegging um
hvernig ganga má úr skugga um
hvort höföldin komi í réttri röð.
Millifyrirsögn eftir 4. vísu er: Um
þráðar bót. Næstu fjórar vísur eru
einmitt leiðbeiningar um hvernig
finna má rétta staði slitinna þráða.
Þar kemur skilskaft við sögu og á að
vísa veginn. Skilskaftið situr í uppi-
stöðunni á milli fyrirþráða á efsta
annars vegar og neðsta hins vegar. Að
öðru leyti yrði of langt mál og flókið
að reyna að skýra 5.-8. vísu.
I 9. og 10. vísu er talað um að fitja
„vefinn fagurt og þétt" með fjórum
fyrirþráðum í hverri lykkju. Það var
einnig fitjað í bakþræði (bakfeta). Fit-
in var aðallega til að jafna bilin á milli
þráðanna, svo að ekki kæmu skörð í
vefinn. Fyrst nú, í 10. vísu, kemur
fram að hér er fjallað um vaðmál.
Hrœll er nefndur í 11. vísu og sagt að
hann „skrjáli [...] við þræði". Hræln-
um er m.a. rennt þvert yfir uppistöðu-
þræðina og er ekki fráleitt að kalla
hljóðið sem myndast skrjál eða skrjáf.
Annars sé ég ekki betur en kennarinn
sé, í þessari vísu, að ráðleggja nemand-
anum að vinda (voðina á rifinn) til að
fela villurnar, „svo vefjar spjöll virðar
megi ekki sjá"! I síðustu vísunni tí-
undar höfundur að lokum verk sín.
Sigríður Halldórsdóttir
VEFJARVÍSUR
1. Um varptá þráðrinn vera’ á rétt 7. Mið-hafaldi' og efsta í
vafinn í fyrsta hapti, yfirfeta finndu þráð,
bak og fyrir bittu slétt til vinstri handar verður því;
báða' á efsta skapti. vefkona fann þetta ráð.
2. Þar næst aðra taktu tvo 8. Mið-skapt og hið neðsta nú
tygið kvenna afhald, náir undir fetamót,
bak og fyrir bittu svo hægramegin hegða þú
báða í neðsta hafald. í hafaldinu þráðarbót.
3. Miðskapts jaðar mundu svo 9. Fitjaðu vefinn fagrt og þétt,
merkiþráður kyr er, fara skaltu svo að því:
bakþræðina bittu tvo fyrirþræðir falli slétt
en bregð um enga í fyrir. fjórir hverja lykkju í.
4. Hafaldið sitt á hvorju er 10. Bakfeta svo bú þú til
hærra og lægra áður, breiðan vef ei skarði neitt;
athuga þarf, því undan fer hentugt vaðmál hafa eg vil,
efsta hafalds þráður. hvorki ofmjótt né ofbreitt.
11. Skili ráða sköptin öll,
Um þráðar bót: skrjáli hræll við þræði smá, vinndu nú, svo vefjar spjöll
5. Hafðr er sá í hafald neðst, hángir yfir skilskapt þrætt, virðar megi ekki sjá.
verður, þegar vífið gleðst, 12. Vífi úngu vefjarment,
í vinstri hönd, þá upp er bætt. viti þjóðin það til bar, einni hef' eg svo allvel kennt,
6. Undir-skilskapt ef þú spyr að þeim þræði, sprundið mætt, enginn sá mig vinna par.
hann er f efsta hafaldi kyr hægra megin þá upp er bætt. (Uppskriftin er gerð eftir prentuðu útgáfunnifrá 1874).
4 Sama. Bls. 24.
41