Dagblaðið Vísir - DV - 20.03.2020, Blaðsíða 7

UMRÆÐA 720. mars 2020
Sandkorn
Ekki gleyma
Þ
að er óneitanlega lítið já-
kvætt í fréttum á þess-
um stórfurðulegu tímum.
Fólk gerir það sem það
getur um heim allan til að halda
í gleðina. Það syngur úti á svöl-
um, fer út í göngutúra víðs fjarri
siðmenningu, tekur myndsímtöl
á aldraða ættingja og finnur upp
á 101 leik til að stytta börnum sín-
um stundir. Fólk kemst ekki til
útlanda. Veit raunar ekki hvenær
það kemst næst af þessari eyju.
Fólk birgir sig upp af nauðsynja-
vöru, þar sem það er hægt. Skipu-
leggur máltíðir fram í tímann.
Sættir sig við að munaðarvörur
er ekki hægt að fá. Einkabíln-
um er lagt á mörgum heimil-
um. Það fer lítið sem ekkert út að
borða, verslunarmiðstöðvar eru
nánast tómar og margir þurfa að
vinna heima alla daga vikunnar
eða part úr henni. Eins og grínið
á internetinu segir: Vá, margir af
þessum fundum hefðu bara getað
verið tölvupóstar.
COVID-19 faraldurinn kemur
í kjölfar mikillar vitundarvakn-
ingar í samfélaginu um hlýnun
jarðar og hvaða aðferðum við
getum beitt til að sporna gegn
henni. Ekki sóa mat, keyra minna,
ganga og hjóla meira, kaupa
minna, borða minna kjöt. Það er
í grunninn það sem einstaklingar
geta gert til að vernda umhverfi
sitt.
Nú hefur okkur verið þröngvað
í þessar aðgerðir af agnar-
smárri veiru með ofurstóran
eyðileggingarmátt. Veiru sem
við óttumst réttilega. Hún hef-
ur hreiðrað um sig hér sem og
annars staðar og við sjáum ekki
enn fyrir endann á þessum hörm-
ungum. Við erum neydd til að
lifa í naumhyggju og virðist það
ganga ágætlega. Hins vegar hefur
það gríðarlega slæmar afleiðingar
á þau fyrirtæki sem fóðra neyslu-
hyggju okkar, sérstaklega þau
sem minni eru. Mörg munu fara á
hausinn. Það er alveg ljóst. Jafnvel
þau fyrir tæki sem tikka í öll box er
varðar samfélagslega ábyrgð og
umhverfisvernd.
Þegar þetta er allt afstaðið er
naumhyggjan það sem við þurf-
um til að lifa af. Í uppbyggingunni
megum við ekki gleyma að það
var fínt að lifa í naumhyggjunni,
þótt við viljum stundum láta
hrífa okkur í burtu á rósrauðu
skýi neysluhyggjunnar. Fljúga til
Bene og Tene, maka á sig sólar-
olíu, kaupa handónýta sandala
á götumarkaði og splæsa á sig
þriggja rétta kjötveislu. Fljúga
bara eitthvert því það er kalt á Ís-
landi. Kaupa fjögur brauð þegar
við þurftum bara tvö. Henda af-
göngunum næsta daga því þeir
„voru ekki girnilegir“.
Þessi tími sem við lifum er
átakanlegur. Hann mun valda
sorg í hjörtum margra á Íslandi
og hefur gert það nú þegar. Þegar
við stöndum upp aftur og líf-
ið kemst í kunnuglegar skorð-
ur þá megum við aldrei gleyma
þessum tíma. Við megum aldrei
gleyma hvað það var í raun auð-
velt að afsala sér þeim þægind-
um sem við erum orðin vön. Við
megum ekki gleyma þeim gríðar-
lega kærleik sem hefur losnað úr
læðingi í þessum fimbulkulda ör-
væntingar og ótta. Við megum
ekki gleyma hvað við sem sam-
félag getum í raun áorkað miklu,
þrátt fyrir smæð og landfræðilega
einangrun. Í uppbyggingunni
megum við síðan ekki gleyma
þeim sem verst standa. Öllum
þeim sem missa vinnuna, missa
fyrirtækin sín, missa tilgang.
Þótt þessi veira sé andskotans
óþverri þá hefur hún að mörgu
leyti kallað fram það besta í okkur
öllum. n
Áslaug vill að þú
vinnir frítt
Áslaug Arna Sigurbjörnsdóttir
dómsmálaráðherra hefur sett
reglugerð sem gerir hverjum
manni á Íslandi á aldrinum
18–65 ára skylt að vinna frítt
fyrir almannavarnir í neyðar-
ástandi. Þessi vinna er án
endurgjalds, ókeypis fyrir rík-
ið.
Þetta getur falist í eldvörnum,
björgun og sjúkraflutningum,
ruðningsstarfi, hjálparstarfi
vegna tjóns af völdum geisla-
virkni, sýkla eða eiturefna,
löggæslu, fjarskiptaþjónustu
og félagslegu hjálparstarfi.
Það er bannað að segja nei,
það er bannað að hlaupa úr
starfi, og ef almannavarnir
hafa kvatt þig til aðstoðar þá
er þér bannað að fara út úr
lögsögu þinni án leyfis.
Þarna hefur ríkinu verið veitt
heimild til að ganga freklega
inn á rétt borgara til sjálfs-
ákvörðunar frelsis. Nánast
mætti jafna þessu við her-
skyldu þótt það sé ekki sagt
berum orðum, en bann við
herskyldu má
meðal annars
finna í nýju
stjórnar-
skránni
sem aldrei
varð að
veruleika.
„Honum að kenna,“
segir ríkið
Á mánudag fór fram aðal-
meðferð í máli Guðjóns Skarp-
héðinssonar gegn ríkinu. Eins
og glöggir muna var Guðjón
dæmdur í tíu ára fangelsi fyrir
meintan hlut í dauða Geirfinns
Einarssonar. Guðjón var síðar
sýknaður 2018. Guðjón vill fá
1,3 milljarða frá ríkinu fyrir þá
áratugi sem hann var saklaus
sagður sekur um morð. Ríkið
telur 145 milljónir hæfilegar.
Nýjasta vendingin er sú að
ríkið telur að það sé Guðjóni
að kenna að hann hafi verið
sakfelldur. Hann hafi játað og
ríkið taki ekkert mark á ein-
hverjum hippakenningum um
falskar játningar. Svo sé krafan
líka fyrnd því það er svo langt
síðan Guðjón var sakfelld-
ur og mannorð hans eyðilagt
vegna glæps sem hann ekki
framdi.
Spurning vikunnar Hvaða lag lýsir best því sem af er ári?
DV áskilur sér rétt til að birta aðsent efni blaðsins á stafrænu
formi og í gagnabönkum án endurgjalds. Öll viðtöl blaðsins eru
hljóðrituð. Notkun á efni blaðsins er óheimil án samþykkis.
Aðalnúmer: 512 7000
Auglýsingar: 512 7050
Ritstjórn: 512 7010
Útgáfufélag: Frjáls fjölmiðlun ehf. Stjórnarformaður: Sigurður G. Guðjónsson
Framkvæmdastjóri: Karl Garðarsson Ritstjóri: Lilja Katrín Gunnarsdóttir
Prentun: Torg prentfélag Dreifing: Póstdreifing
Suðurlandsbraut 14
2. hæð
FRÉTTASKOT
512 7070
ABENDING@DV.IS
Leiðari
Lilja Katrín Gunnarsdóttir
lilja@dv.is
Auður vegur Ljóst er að COVID-19 hefur
breytt lífi okkar allra til frambúðar.
„Ég ætla bara að peppa G-Eazy, því að
við erum öll svo týnd þessa dagana og
fólk er að stressast upp, sem er mjög
skiljanlegt.“
Hilmar Smári Finsen
„Everybody’s Gotta Live með
hljómsveitinni Love. Engin spurning.“
Elsa Rún Árnadóttir
„Danger Zone. Ég tel að viðlagið eigi
gífurlega vel við dómsdaginn sem við
erum að fara í.“
Daníel Grímur Kristjánsson
„Can’t Touch This. Það gerist fátt meira
viðeigandi en það þessa dagana.“
Atli Sigurjónsson