Dagblaðið Vísir - DV - 20.03.2020, Blaðsíða 9

20. mars 2020 FRÉTTIR 9
„Við erum vanmáttug“
n COVID-19 hefur mikil áhrif á Íslendinga í útlöndum n Allt í einu hefur lífið gjörbreyst og líkt og heimurinn hafi stöðvast
Hiti mældur alls staðar
Parið Ásgeir Helgi Magnússon og Garðar Þór Jóns-
son ákvað að fara í heimsreisu í byrjun árs. Þeir unnu
báðir hjá WOW air þegar flugfélagið féll; Ásgeir sem
flugmaður og Garðar á skrifstofunni. Þeir hafa fengist
við aðra hluti frá gjaldþroti flugfélagsins en fannst til-
valið að hefja nýtt ár á heimsreisu. Reisan hefur hins
vegar tekið mörgum skipulagsbreytingum í skugga
COVID-19.
„Við höfum verið að ferðast síðan um miðjan janúar.
Við vorum fyrst í tvær vikur í Kaliforníu, síðan í viku á
Havaí. Fórum þá til Ástralíu og þaðan til Indónesíu. Þá
hófst Suðaustur-Asíu hlutinn af reisunni,“ segir Ásgeir.
Þeir Garðar komu til Balí þann 17. febrúar. „Þá fyrst
vorum við farnir að heyra meira talað um COVID-19.
Við vorum mjög hissa þegar við lentum á Balí því það
var enginn sérstakur viðbúnaður á flugvellinum. Eina
sem við þurftum að gera var að fylla út eitt blað þar
sem við sögðumst vera hraustir. Við vorum í tvær vik-
ur á Balí og urðum í raun ekki varir við margt. Eins og
hefur komið fram í fréttum undanfarið þá fannst okkur
líka eins og indónesísk yfirvöld væru ekki að segja frá
öllu sem væri að gerast. Við tókum strax eftir því þegar
við komum að það var lítið um ferðamenn og engir
Kínverjar þar sem búið var að loka á farþega frá Kína.
Kínverjar eru stærsti hópurinn sem heimsækir Balí og
hafa allir ferðaþjónustuaðilar virkilega fundið fyrir því.“
Frá Balí ákváðu þeir Ásgeir og Garðar að fara á
Komodo-eyjuna, sem er hluti af eyjaklasa sem tilheyr-
ir Indónesíu. Þeir voru búnir að bóka skoðunarferð
um eyjuna og nærliggjandi eyjur, en á flugvellinum
tilkynnti ferðaþjónustuaðilinn þeim að þeir væru þeir
tveir einu sem bókaðir væru í ferðina og því væri hætt
við hana. Eftir smá vangaveltur létu þeir slag standa,
flugu til eyjunnar og gistu þar í fjórar nætur. Þaðan lá
leiðin til Singapúr.
„Þar var sérstaklega skrýtið að koma á einn af
stærstu flugvöllum í heiminum og við gengum um
hann einir. Sjúklega súrrealískt. Um leið og við kom-
um út úr flugvélinni var líkamshiti okkar mældur og
einnig þegar við tékkuðum okkur inn á hótelið, fórum
í verslunarmiðstöðvar, bara alls staðar,“ segir Ásgeir.
Upp frá því að þeir komu til Singapúr lokaðist meðal
annars Ástralía og Filippseyjar, en síðarnefnda landið
átti að vera næsti áfangastaður þeirra. Þá þurftu þeir
að breyta ferðaplönum og tóku rútu til Kúala Lúmpúr.
Þeir reyna nú að komast til Taílands þar sem Malasía
hefur lokað sínum landamærum. „Þessi máltíð í kvöld
[17. mars] var sem sagt síðasta máltíðin á veitinga-
stað því öllum börum og veitingastöðum verður lok-
að á morgun,“ segir Ásgeir. „Í dag var krísufundur hjá
okkur og við ætlum að reyna að fara til Taílands þar
sem er ekki búið að loka,“ segir Ásgeir, en þeir Garðar
eru furðu hressir þrátt fyrir þessar vendingar. „Lokanir
virðast elta okkur,“ segir hann og hlær. „Við viljum samt
meina að við höfum ekkert með þetta að gera. Þetta er
auðvitað háalvarlegt ástand og ég held að við reynum
að halda í gleðina eins lengi og við getum,“ segir Ásgeir
og bætir við að fjölskyldan á Íslandi sé ekki í rónni með
þetta allt saman. „Mamma segir alveg: Komið heim
núna. Það er bara þannig.“
Faraldurinn ýtir undir framkvæmdagleði
„Það er mikil spenna, en fólk reynir að fela hræðsluna
fyrir öðrum og varast að láta aðra finna fyrir henni.
Öðrum finnst eins og það sé gert allt of mikið mál úr
þessu,“ segir Eva Óskarsdóttir, leikkona og framleið-
andi, sem búsett er í Breitenfurt bei Wien í Austurríki
ásamt þarlendum eiginmanni sínum og tveimur börn-
um þeirra.
„Það er komið útgöngubann og ef þú tilheyrir ekki
þeim hópi sem má fara út og keyra í vinnuna gætirðu
þurft að greiða allt að 3.500 evrur í sekt,“ segir Eva.
Fjölskyldan á hund sem þarf sína útiveru og hreyfingu
og þess vegna fara þau reglulega í göngutúra. „Og við
reynum þá öll að forðast að koma of nálægt hvert öðru.
Nú eru bæði börnin mín heima því skólum þeirra var
lokað, en mér þykir þetta vera frábært tækifæri til að
breyta gömlu skólakerfi sem undirbýr börnin okkar
ekkert fyrir framtíðina,“ segir Eva og bendir á að skóla-
lokanir hafi þrýst á að kennarar tækju upp nútímalegri
hætti en áður, til að mynda með því að senda nemend-
um heimaverkefni dagsins í tölvupósti. Það sé jákvæð
þróun.
„Ég hef ekki áhyggjur af þeim sem eru yngri en
70 ára og með fulla heilsu, en ég er skíthrædd við að
missa til dæmis ömmu mína og afa sem búa á Íslandi
og eru mér allt. Enda er ég búin að biðja þau að vera
ekki að hitta of marga og halda sig inni ef þau geta.“
Eva er sjálf æðrulaus gagnvart ástandinu sem hefur
skapast.
„Það þurfti að hætta við námskeið sem ég átti að
halda, og það þurfti líka að blása af upptökur á kvik-
mynd, en ég veit að þetta mun allt reddast,“ segir hún
og bætir við að ástandið þessa dagana hafi í raun haft
jákvæð áhrif á hana persónulega. Hún sé afkastameiri
en áður og framkvæmdagleðin sé í hámarki „Ég er til
dæmis búin að stofna kvikmyndaframleiðslufyrirtæki
með tveimur öðrum og fyrsta stuttmynd okkar er nú
þegar í gangi. Svo er ég að vinna í„ preproduction“ fyrir
heimildaþátt sem verður tekinn upp á Íslandi, vonandi
núna í ár. En auðvitað verðum við að sjá hvernig þetta
með COVID-19 þróast.“
Eva nálgast hlutina af jákvæðni og bendir á að
ástandið í heiminum þessa dagana geti fengið fólk til
að staldra við og leita aðeins inn á við. „Fyrir marga var
það orðið nauðsynlegt að fá frí og hægja aðeins á líf-
inu. Ég vona að við stöndum öll saman og séum ekki
of mikið á ferð og flugi ef það er ekki nauðsynlegt. Og
komum þannig í veg fyrir að fleiri veikist.“
Engin matarpanikk
Íslendingurinn Robert Lee Evensen vinnur sem flug-
maður í innanlandsflugi á Grænlandi. Robert er bú-
settur í Danmörku og skiptir tíma sínum á milli land-
anna tveggja. Fyrsta smitið greindist á Grænlandi í gær,
fimmtudaginn 18. mars.
„Það er komið innanlands smittilfelli frá einstak-
lingi sem ekki var á ferðalagi. Sá einstaklingur er
tengdur háskólanum og búinn að umgangast aðra
nemendur og starfsfólk undanfarið,“ segir Robert. „Þá
var allur viðbúnaður settur í gang, öllum skólum, frí-
stundastöðvum, veitingastöðum, börum og álíka lok-
að, öllum meinað að yfirgefa Nuuk, hvort sem er með
flugi, sleða eða bát. Fólk má enn fljúga inn til Nuuk
þangað til á morgun [20. mars], en þá verður öllu flugi
hætt nema sjúkra- og björgunarflugi. Þá ríkir heima-
sóttkvíarskylda fyrir alla komufarþega. Markmiðið
virðist vera að einangra tilfellin við Nuuk til að hlífa
minni bæjum og þorpum, þar sem aðstoð er jafnvel
minni,“ segir Robert. Afleiðingar COVID-19 fyrir hann
núna eru þær að hann hættir í innlandsflugi og flýgur
sjúkraflug milli Danmerkur og Grænlands í staðinn.
Hann segir faraldurinn hafa valdið ákveðnum titringi
í grænlenska samfélaginu. „Vitaskuld er fólk óöruggt
um stöðu mála, bæði vegna þess að samfélagið er svo
smátt og styrkur sjúkrahússins og annarra innviða tak-
markaður. Kollegar mínir lýsa hálfgerðu ófremdar-
ástandi, bæði á vinnustað og úti á götu, og flest-
ir eru áhyggjufullir yfir takmörkuðu heilbrigðiskerfi.
Fólk uppfærir fréttaveiturnar með reglulegu millibili,
þannig að fréttir að innan sem utan, hafa mikil áhrif á
svona samfélag,“ segir hann. Mesti óttinn er um minni
byggðarlög í dreifbýli Grænlands. „Það búa margir
eldri borgarar í smáum, fjarlægum og frumstæðum
þorpum meðfram ströndinni og þar er erfitt að nálgast
aðstoð í veikindum. Það er eitt af því sem ég sé að fólk
er hrætt við.“ Matarskortur er hins vegar ekki það sem
fólk hræðist. „Það góða við grænlenska menningu er
að það er mjög vinsælt að veiða sér til matar, þannig að
margir eru með fullar frystikistur af kjöti og fiski, svo
það virðist ekki vera mikil matarpanikk ennþá.“
Ásgeir til vinstri og Garðar til hægri Eva Óskarsdóttir Robert Lee Evensen