Morgunblaðið - 06.02.2020, Blaðsíða 42

42 UMRÆÐAN
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 6. FEBRÚAR 2020
Vagnhöfði 7, 110 Reykjavík | Sími: 5175000 | stalogstansar.is
Gott úrval af reimum í
snjósleða, fjórhjól og bíla.
í snjósleða, bíla og fjórhjól
2012
2019
reimar
BROTINN
SKJÁR?
Við gerum við
allar tegundir
síma, spjaldtölva,
og Apple tölva
Bolholti 4, 105 • Reykjavík • S 534 1400 • www.smartfix.is
s n j a l l t æ k j a þ j ó n u s t a
Margir hafa und-
anfarið skrifað greinar
um alvarlegt ástand á
Landspítalanum og
meðal annars undirrit-
aður í Fréttablaðinu.
Tvær athyglisverðar
greinar hafa nýlega
birst í Morgunblaðinu
um vanda Landspít-
alans. Þar eru greinar
eftir Reyni Arn-
grímsson, formann
læknafélagsins, 17. janúar og grein
eftir Óla Björn alþingismann 22.
janúar.
Ef ég skil tillögur þeirra rétt þá
vilja þeir að sem mest af skipulagðri
starfsemi Landspítalans verði fært
til einkaaðila. Þá væri um að ræða
valaðgerðir eins og lið-
skiptaaðgerðir og aðr-
ar aðgerðir sem eru
skipulagðar. Þar með
myndi skapast legu-
rými fyrir þá sjúklinga
sem eru fastir á bráða-
móttökunni. Þar er
fyrst og fremst um að
ræða eldra fólk sem til-
heyrir lyflækn-
isdeildum Landspít-
alans. Fersk brot
myndu líka hagnast af
þessari ráðstöfun.
Það sem ég hjó þó
sérstaklega eftir var eftirfarandi í
grein Reynis „sem hægt væri að fela
öðrum sem þegar eru reiðubúnir að
sinna þeirri heilbrigðisþjónustu“.
Stóra spurningin í mínum huga
er, getur það verið að hægt sé að
flytja þessa starfsemi frá Landspít-
alanum með mjög skömmum fyr-
irvara og leysa þannig vanda Land-
spítalans svo til strax. Mér finnst
þetta mjög mikilvæg spurning. Í nú-
verandi ástandi á Landspítalanum
líður fólk miklar kvalir og deyr jafn-
vel vegna vangetu Landspítalans að
taka við sjúklingum frá bráða-
móttökunni. Ef þessi breyting er
möguleg verður að koma henni sem
fyrst í framkvæmd því það er um
velferð meðborgara okkar að ræða
og jafnvel um líf þeirra.
Í raun er það skelfilegt að horfa
upp á refskák stjórnmálanna þar
sem eldri borgarar með beinbrot
eða fjölþætt vandamal eru fórn-
arlömb átakanna. Til þess að tals-
menn einkaframtaksins nái fram
vilja sínum er hið opinbera kerfi
svelt. Svo er annar hópur jafn
sanntrúaður sem vill kæfa einka-
framtakið samtímis og hið opinbera
kerfi er svelt. Það virðist sem póli-
tískur rétttrúnaður skapi meiri van-
líðan fyrir eldri borgara okkar með
beinbrot eða þá sem liggja fastir á
bráðamóttökunni með fjölþætt
vandamál en margt annað í heil-
brigðiskerfi okkar. Aldraðir sam-
ferðamenn okkar sem við geymum á
göngum bráðamóttökunnar og hafa
greitt skatta áratugum saman og
byggðu upp velferðarkerfið okkar
áttu von á allt öðrum móttökum en
þessum, frá okkur.
Ef hægt er að létta núna á Land-
spítalanum með því að flytja val-
aðgerðir til einkaaðila þannig að
eldri einstaklingar þurfi ekki að
þjást í 30 til 50 klst. með beinendana
að nuggast saman á bráða-
móttökunni þá verðum við að fara þá
leið algjörlega án tillits til pólitískra
skoðana. Bráðveikir sjúklingar
Landspítalans verða að fá lausn
sinna mála núna, það er það eina
sem skiptir máli.
Grein undirritaðs má finna á vef
Fréttablaðsins undir liðnum „Skoð-
un“ frá 14. janúar sl.
Grein Reynis Arngrímssonar má
finna í gagnasafni Morgunblaðsins
17. janúar sl.
Grein Óla Björns má finna í
gagnasafni Morgunblaðsins 22. jan-
úar sl.
Eftir Gunnar Skúla
Ármannsson » Bráðveikir sjúkling-ar Landspítalans
verða að fá lausn sinna
mála núna, það er það
eina sem skiptir máli.
Gunnar Skúli
Ármannsson
Höfundur er læknir
á LSH í Fossvogi.
gunnarskuli@gmail.com
Sjúklingum Landspítalans liggur á
Leikskólastigið er
það skólastig sem hef-
ur tekið hvað mestum
breytingum, það þró-
aðist út frá uppeld-
isfræðilegum kenn-
ingum ólíkt öðrum
skólastigum þar sem
áherslan hefur verið á
kennslufræðilegar
nálganir.
Aðalnámskrá leikskóla frá 2011
markar ný tímamót þar eru settir
fram sameiginlegir grunnþættir
fyrir leik-, grunn- og framhalds-
skóla. Ástæða þess að verið er að
mynda samfellu í skólastarfi þar
sem eitt skólastig byggist á öðru.
Því skiptir miklu máli að hugað sé
að innra starfi leikskóla, það er til
þess lögboðna mennta- og uppeldis-
hlutverks sem hann hefur. Menntun
leikskólakennara og annarra fag-
stétta sem starfa innan leikskóla er
grundvöllur þess að hægt sé að
starfa samkvæmt ramma aðal-
námskrár. Sé horft til þeirrar sam-
fellu sem skólastigin eiga að mynda
þá má spyrja, hvort það hefur áhrif
á frekara nám almennt þegar ekki
er hlúð nægjanlega að mennt-
unarstigi þeirra sem starfa við
fyrsta skólastigið. Í dag dvelja börn
orðið allt að 5 ár í leikskóla, Þetta
er afar mótandi tími þar sem lagður
er grunnur að frekara námi barns-
ins á öðrum skólastigum. Leik-
skólagangan hefur því mikið gildi
fyrir framtíðarmenntun barna.
Leikskólinn er að mestu á ábyrgð
sveitarfélaga hvað varðar rekstur
og kostnað, hann er menntastofnun
um leið og hann er þjónustustofnun
fyrir foreldra og samfélagi allt. Í
lögum um leikskóla er sveitar-
félögum veitt heimild til þess að
endurskipuleggja skólastarf út frá
faglegum og fjárhagslegum sjón-
armiðum. Þau fá víðtækt umboð í
gegnum lögin til að móta stefnu
sína um skólamál. Þau bera því
ábyrgð á starfsemi leikskólans, t.d.
þróun einstakra leikskóla og á
framkvæmd leikskólastarfsins (lög
um leikskóla 90/2008). En megin-
ábyrgð menntastefnu í landinu ligg-
ur hjá stjórnvöldum. Því þurfa
stjórnvöld að taka afgerandi
ákvörðun um að fjölga kennurum
þannig að leikskólastigið geti starf-
að samkvæmt lögbundnu hlutverki.
Það er áhyggjuefni hve lágt hlutfall
leikskólakennara er starfandi í dag
í leikskólum landsins.
Umræða um leikskólann mótast
gjarnan af hlutverki hans um þjón-
ustu við foreldra, en minna er rætt
um uppeldis- og menntahlutverk
hans. Í ljósi þess að leikskólinn
breytist hratt og sífellt yngri börn-
um er boðin dvöl, er mikilvægt að
taka umræðuna út frá hagsmunum
barna og því hlutverki sem leikskól-
inn hefur. Í markmiðum laga um
leikskóla er hnykkt á að velferð og
hagur barna hafður að leiðarljósi og
þeim veitt umönnun og menntun
(aðalnámskrá leikskóla, 2011). Til
þess að leiða þessa umræðu þannig
að hún leiði til skólaþróunar á leik-
skólastiginu, þarf að auka rann-
sóknir á námi og námsumhverfi
barna og stefnumótun sveitarfélaga
unnin út frá því.
Umræður um leikskólastigið eiga
ekki að snúast um upphrópanir,
heldur hvernig umgjörð, viljum við
búa börnum á grundvelli aðalnáms-
skrár leikskóla. Umræðan þarf að
vera ígrunduð og í samvinnu við
foreldra, því við megum ekki
gleyma því að leikskólinn annast að
ósk foreldra uppeldi, umönnun og
menntun barna.
Hver er framtíðarsýn
leikskólans?
Hin lagalega og menntunarlega
umgjörð leikskóla á Íslandi er mjög
góð, sé litið til leikskóla annarra
landa. Það breytir því ekki að ávallt
þarf að huga að innviðunum og leik-
skólinn þarf að standa undir þeim
verkefnum sem honum hafa verið
falin af hálfu stjórnvalda.
Í hröðum samfélagsbreytingum
er erfitt að rýna inn í framtíðina,
það er hvernig við búum börnin
undir komandi ár sem við vitum
ekki hvernig mótast. Því er mik-
ilvægt að huga að því hvernig skóla-
starf þróast og það þarf að gerast í
samtali við foreldra, nærumhverfið
og bestu þekkingu um nám og vel-
ferð ungra barna.
Er komin tími til þess að hugsa
upp á nýtt innra skipulag leikskóla
til þess að leikskólastigið eigi sér
aukna samsvörun við önnur skóla-
stig? Þetta er spurning sem nauð-
synlegt er að setja fram og leita
svara við til þess að hægt sé að
marka samfellu í íslensku skóla-
samfélagi. Umræðan þarf ávallt að
vera sú að verið sé að fylgja þeim
áherslum sem leikskólinn byggist á.
Það má ekki missa sjónar á þeim
gildum sem leikskólinn stendur fyr-
ir og leiknum sem námsleið leik-
skólans.
Setjum börnin í fyrsta sætið.
Setjum börn í fyrsta sæti
Eftir Halldóru Pét-
ursdóttur og Jen-
nýju Dagbjörtu
Gunnarsdóttur
» Veröldin breytist og
mennirnir með á
sannarlega við þegar
leikskólinn á í hlut.
Halldóra
Pétursdóttir
Halldóra er leikskólafulltrúi Garða-
bæjar. Jenný Dagbjört er þróunar-
fulltrúi leikskóla Hafnarfjarðar.
Jenný Dagbjört
Gunnarsdóttir
ÞÚ FINNUR ALLT Á FINNA.IS
SMARTLAND