Morgunblaðið - 20.04.2020, Blaðsíða 10

10 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ MÁNUDAGUR 20. APRÍL 2020
Sími 555 2992 og 698 7999
• Við hárlosi
• Mýkir liðina
• Betri næringar-
upptaka
Náttúruolía sem hundar elska
Við höfum notað Dog Nikita hundaolíu fyrir hundana
okkar í 3 ár og við erum ekkert á því að hætta.
Feldurinn á þeim er mjúkur, fallegur og hárlosið á
þeim gengur fyrr yfir. Þófarnir eru mjúkir og sléttir
en ekki harðir og grófir eins og þeir verða oft.Við
mælum með Dog Nikita hundaolíu.
Páll Ingi Haraldsson
EldurÍs hundar
Við mælum með Dog NIKITA hundaolíu
NIKITA hundaolía - Selaolía fyrir hunda
• Gott við exemi
• Betri og sterkari
fætur
BAKSVIÐ
Helgi Bjarnason
helgi@mbl.is
Þótt Ísafjarðardjúpi hafi verið lokað
fyrir laxeldi fyrir tæpum þremur ár-
um hafa laxeldisfyrirtækin unnið
áfram að leyfismálum með þá von í
brjósti að endurskoðun áhættumats
Hafrannsóknastofnunar leiði til þess
að Djúpið verði opnað aftur. Lengst
var Háafell komið í undirbúningi
enda stundað eldi þar og lengi unnið
að því að fá leyfi til laxeldis. Fyrir-
tækið ætti því að hafa forskot á hin
fyrirtækin en grundvallarforsendur
áætlana fyrirtækisins bresta verði
tillaga Hafró um að loka öllum innri
hluta Djúpsins fyrir eldi staðfest.
Þegar Hafrannsóknastofnun
kynnti áhættumat sitt um mitt ár
2017 var Háafell, dótturfyrirtæki
Hraðfrystihússins – Gunnvarar
(HG), á lokametrunum við að hefja
laxeldi á svæðum sem það hafði
undirbúið og rannsakað. Langur af-
greiðslutími leyfa og kærur höfðu
tafið undirbúninginn sem fyrirtækið
hafði unnið að frá árinu 2011 en fisk-
eldi hafði fyrirtækið stundað í Djúp-
inu í tæp sextán ár þegar það slátr-
aði síðustu regnbogasilungunum
upp úr sjókvíum þar í byrjun árs
2018. Háafell var tilbúið með laxa-
seiði í seiðastöð sinni á Nauteyri sem
áttu að fara í sjó í Djúpinu en þurfti
að selja annað.
Helmingur svæða HG lokast
Fyrirtækið varð fyrir öðru áfalli
nú á dögunum þegar Hafró kynnti
tillögur sínar um endurskoðun
áhættumats. Þar er gert ráð fyrir að
hámarkslífmassi í sjókvíum í Djúp-
inu megi vera allt að 12 þúsund tonn
en að ekkert eldi verði fyrir innan
línu sem dregin er þvert yfir, frá
Ögurnesi og um Æðey, í þeim til-
gangi að draga úr hættu á erfða-
blöndun í laxveiðiám. Það þýðir að
tvö af þremur mikilvægustu eldis-
svæðum Háafells lenda á bannsvæð-
inu. Aðeins eitt svæðanna er utan
línunnar, auk varasvæðis.
Allar staðsetningar annarra fisk-
eldisfyrirtækja sem eru að sækja um
leyfi í Ísafjarðardjúpi lenda utan
bannsvæðisins, eins og sést á með-
fylgjandi korti, meðal annars Arctic
Fish sem sækir um 8 þúsund tonna
framleiðslu og Arnarlax sem sækir
um 10 þúsund tonn.
Háafell og Arctic Fish gera ráð
fyrir þeim möguleika að ala regn-
bogasilung eða lax, eftir því hvernig
markaðsaðstæður þróast. Nú er
stærsti markaður fyrir silung í heim-
inum, Rússland, lokaður og ekki lík-
ur á að mikið silungseldi borgi sig.
Fyrirtækin mislangt komin
Ísafjarðardjúp er stór fjörður og
ætti þess vegna að vera hægt að hafa
þar mikla framleiðslu. Í bráða-
birgðamati Hafró á burðarþoli var
Djúpið talið þola 30 þúsund tonna
framleiðslu. Nú hefur Hafró talið 12
þúsund tonna lífmassa hæfilegan,
með tilliti til áhættu af erfðablöndun
við náttúrulega laxastofna.
Ekki hafa verið gefnar út sér-
stakar reglur um úthlutun á þessari
framleiðslu og fer þá um leyfisveit-
ingar samkvæmt ákvæðum eldri
laga, sem giltu þegar leyfisveit-
ingaferlið var komið á skrið. Það
fyrirtæki sem fyrst fær rekstrar- og
starfsleyfi í hendur hefur þá for-
gang. Þar ætti Háafell, sem komið er
lengst í sínum undirbúningi, að
standa best að vígi, ef allt væri eðli-
legt, þá Arctic Fish, sem auglýst
hefur frummatsskýrslu, og síðan
Arnarlax, sem er að vinna að frum-
matsskýrslu. Hábrún náði ekki að
senda inn umsóknir nógu snemma
og er því væntanlega aftast í röðinni.
Þá á eftir að skýrast hvaða áhrif lok-
un innri hluta Djúpsins hefur á
undirbúning Háafells.
Óskiljanlegur dráttur á leyfum
Kristján G. Jóakimsson, vinnslu-
og markaðsstjóri HG, segir að undir-
búningur Háafells hafi miðast við að
vera með þrjú árgangasvæði þar
sem tvö væru virk hverju sinni og
það þriðja í hvíld. Það sé gert til þess
að svæðin geti jafnað sig eftir að
fiskinum hefur verið slátrað og
draga úr líkum á að sjúkdómar og
lús berist á milli svæða. Fleiri séu
með umsóknir í gangi og með því að
útiloka jafn stóran hluta af Djúpinu
og Hafrannsóknastofnun leggur til
sé verið að þjappa eldinu saman á til-
tölulega litlu svæði.
„Mér finnst áhættan vera nægjan-
leg miðað við okkar áætlanir og ótt-
ast að menn hafi ekki nógu góða
stjórn á því ef upp koma sjúkdómar
þegar svæðið hefur verið minnkað,“
segir Kristján.
Reiknar hann með að endurskoða
þurfi umhverfismat fyrirtækisins,
miðað við þessar nýju forsendur, en
kveðst ekki vita nákvæmlega um
áhrif þess á áform fyrirtækisins.
Háafell hefur fengið auknar fram-
leiðsluheimildir fyrir seiðastöð sína á
Nauteyri. Þar er rúmlega hálf millj-
ón laxa- og regnbogasilungsseiða í
eldi og er stefnt að því að setja hluta
þeirra í sjókvíar í Djúpinu í vor. Enn
er ekki útséð með það hvort hægt
verður að setja silunginn út en Krist-
ján segir að einhver óskiljanleg
tregða hafi verið á því að veita það
leyfi. „Þetta er búinn að vera langur
umsóknarferill, hvort sem um lax
eða silung hefur verið að ræða, þar
sem tímalínur hafa öngvan veginn
staðist, hvorki hjá ráðamönnum eða
stofnunum. Í raun má segja að hljóð
og mynd hafi ekki farið saman hjá
þeim aðilum sem með málin fara,“
segir Kristján.
Hagur allra að eldi byggist upp
„Okkur langar til að geta sett út
seiði í Ísafjarðardjúp næsta sumar
en þó er alltaf óvissa með gang um-
sókna og erfitt að sjá hvort það
markmið náist,“ segir Sigurður
Pétursson, framkvæmdastjóri hjá
Arctic Fish. Spurður um kapphlaup
um svæðin í Djúpinu segir hann:
„Það er okkar hagur að HG og
Arnarlaxi gangi vel. Það er hagur
allra að fiskeldi byggist upp á Ís-
landi.“
Sjókvíum raðað í Ísafjarðardjúp
 Háafell er næst því að fá leyfi og þar með forgang að eldi í Ísafjarðardjúpi en svæðislokun Hafró
útilokar helming eldissvæða þess  Fyrirtækin Arctic Fish og Arnarlax vinna einnig að leyfismálum
safjarðardjúpi
Kortagrunnur: OpenStreetMap
Ísafjörður
Hnífsdalur
Súðavík
Ál
fta
fjö
rð
ur
Ísaf jarðardjúp
Sk
öt
uf
jö
rð
ur
Ísajörður
Áform um fi skeldi í Ísafjarðardjúpi
Tonn Tegund
Háafell (HG) 7.000 Lax, regnbogi
Arctic Fish 8.000 Lax, regnbogi
Arnarlax 10.000 Lax
Hábrún 700 Regnbogi, þorskur
Hafrannsóknastofnun leggur til að eldi
verði ekki stundað nær veiðiám í botni
Ísafjarðardjúps en sem nemur línu frá
Ögurnesi að Æðey og Hólmasundi
Bolungarvík
Staðsetning eldissvæða í Í
Morgunblaðið/Helgi Bjarnason
Eldi Sjókvíar verða áberandi í Djúp-
inu ef áætlanirnar ganga eftir.
„Það er gríðarlega mikilvægt af
mörgum ástæðum að Ísafjarðar-
djúp opnist fyrir fiskeldi. Það er
ekki síst mikilvægt fyrir atvinnu-
lífið í Ísafjarðarbæ, Bolungarvík og
Súðavík,“ segir Daníel Jakobsson,
formaður bæjarráðs Ísafjarðar-
bæjar, um endurskoðun áhættu-
mats Hafró sem heimilar allt að 12
þúsund tonna lífmassa í Ísa-
fjarðardjúpi.
Hann segir fiskeldið skapa veru-
lega vinnu í Ísafjarðarbæ en hún
geti orðið mun meiri. Þá sé áríð-
andi að auka útflutningstekjur
þjóðarinnar, ekki síst á tímum eins
og nú þegar efnahagslífið er á leið
í djúpa lægð.
„Við viljum fá meiri kraft í fisk-
eldi á norðanverðum Vestfjörðum.
Má færa fyrir því rök að betra sé
fyrir umhverfið að hafa eldi bæði á
sunnanverðum Vestfjörðum og
norðanverðum,“ segir Daníel.
Hann segir að þótt áhættumatið
gefi 12 þúsund tonn í byrjun megi
reikna með að það sé byrjunin á
einhverju meira, ef fyrirtækin
standa sig vel, sem ekki þurfi að
efast um.
Mikilvægt fyrir atvinnulífið
FORMAÐUR BÆJARRÁÐS ÍSAFJARÐARBÆJAR
Morgunblaðið/Helgi Bjarnason
Djúpið Þorskeldi var stundað í allstórum stíl í Álftafirði en því var hætt.