Fréttablaðið - 26.08.2020, Blaðsíða 14

Fæst í öllum helstu matvöruverslunum, apótekum
og heildsöluvöruverslunum.
léttir að vita af hverju mér hafði
liðið svona illa. Það var þá ekki per-
sónulega ég sem manneskja heldur
var eitthvað að gerast í kerfinu hjá
mér og loksins hafði ég nafn yfir
það,“ segir Halla, sem nú er 32 ára,
tveggja dætra móðir og útskrifast
í október sem kennari frá list-
kennsludeild Listaháskóla Íslands.
„Í lokaverkefni mínu við mynd-
listardeild Listaháskólans árið
2013, sem ber titilinn „Tók ég eftir
því þá eða tók ég eftir því eftir á?“
velti ég fyrir mér hvenær ég sjálf og
aðrir áttuðu sig á að ég væri orðin
geðveik. Ég spurði fjölskylduna og
vini en enginn kvaðst hafa tekið
eftir því meðan á því stóð en að
eftir á gætu þau öll nefnt augna-
blik þar sem hefði mátt sjá að ekki
væri í lagi með mig. Eins og pabbi;
þegar ég fór með honum á þorra-
blót hjá karlakórnum og hann söng
einsöng öðrum til skemmtunar.
Þá settist hann hjá mér á eftir
og fannst skrítið hvað ég talaði
undarlega og úr samhengi án þess
að hann tengdi það á neinn hátt
við það að ég væri orðin geðveik,“
útskýrir Halla.
Gott veganesti úr sveitinni
Halla er uppalin á bænum Bakka
á Kjalarnesi þar sem foreldrar
hennar eru kúabændur.
„Það var gott veganesti að alast
upp í sveit hjá foreldrum sem eru
sínir eigin atvinnurekendur. Ég
mjólkaði kýrnar, keyrði traktor og
kunni tökin á sveitalífinu en lærði
líka snemma handtökin við að taka
frumkvæði og vera sjálfstæð, sem
skiptir miklu ef maður er listamað-
ur,“ segir Halla, sem á æskuárunum
var síteiknandi og skrifandi sögur.
Hún lauk námi á listnámsbraut í
Fjölbrautaskólanum í Breiðholti
og fór þaðan í myndlistarnám við
Listaháskóla Íslands, þar sem hún
prófaði sig áfram með ýmsa miðla.
„En eftir að ég útskrifaðist af geð-
deild og einsetti mér að teikna eina
mynd á dag til að koma mér í gírinn,
fann ég að teikningar yrðu minn
miðill,“ segir Halla, sem vinnur
oftast með blýantsteikningar og
stutt textabrot. „Það sem vakir
fyrir mér er að snúa við upplifun
fólks. Við bóklestur sér fólk fyrir
sér myndir af sögupersónum og
umhverfi í skáldskapnum en mig
langar að vekja hugrenningar um
söguþráð í hugum fólks þegar það
skoðar teikningarnar mínar.“
Engin skömm né feimnismál
Eftir að Halla læknaðist af geðrof-
inu var hún greind með geðhvörf.
„Í dag er ég í mjög góðu jafnvægi
og hef verið það lengi. Ég fékk inni
hjá geðhvarfateymi Landspítalans,
sem er rosalega flott teymi og
hefur hjálpað mér mikið. Hjá því
fær maður fræðslu og verður sér-
fræðingur í eigin sjúkdómi, lærir
að þekkja einkennin og grípa inn
í áður en sjúkdómurinn nær sér
á strik,“ útskýrir Halla, sem gætir
þess að hvílast vel og forðast of
mikið álag til að sporna við sínum
sjúkdómi.
Hún kveðst lánsöm að eiga stórt
og gott fjölskyldunet.
„Viðbrögð minna nánustu við
geðrofinu voru að gera allt sem þau
gátu til að aðstoða mig. Ég var alin
upp við að geðræn vandamál væru
hvorki feimnismál né eitthvað til að
skammast sín fyrir. Ég var því aldrei
feimin við að ræða mína geðveiki,
ég fór strax að vinna með veikindin
í skólanum og talaði opinskátt um
þau. Ég hef svo bara uppskorið
þakklæti frá fólki þegar ég tala
um geðrofið því það eru svakalega
margir sem hafa upplifað eitthvað
svipað eða eiga ættingja eða vini
sem hafa lent í geðrofi.“
Líka ljós, fegurð og húmor
Halla er nýbúin að gefa út sína
fyrstu bók í fullri lengd og ber hún
sama titil og lokaverkefni hennar
við Listaháskólann, „Tók ég eftir því
þá eða tók ég eftir því eftir á?“
„Bókin opinberar mína per-
sónulegu reynslu af því að missa
tökin á raunveruleikanum og getur
vonandi orðið öðrum til hjálpar,“
segir Halla.
Sem meistaraverkefni við list-
kennsludeild Listaháskólans vann
Halla að rannsókn sem ber heitið
„Gluggi inn í reynslu annarra –
persónuleg myndræn frásögn sem
útgangspunktur fyrir samtal“.
„Ég fékk sjö konur til að lesa
bókina og spjalla við mig um hana
í framhaldinu. Það sem kom út úr
því er að umræða um slíka reynslu
getur opnað augu fólks fyrir ólíkum
sjónarhornum og því hvernig
manneskja í geðrofi sér veröld-
ina öðruvísi en manneskjan sem
stendur fyrir utan. Sumar þessara
kvenna eru aðstandendur og eiga
mæður sem hafa verið í sömu
sporum og ég og þeim fannst bókin
hjálpa þeim að fá innsýn í það sem
mæður þeirra gætu verið að upp-
lifa. Það hefur hjálpað þeim að sýna
meiri skilning og umburðarlyndi.
Með því að tala meira um þessa
hluti, því minni verða fordómarn-
ir,“ segir Halla.
Teikningar Höllu í bókinni sýna
það sem hún sá og upplifði í geð-
rofinu.
„Myndirnar eru af sjálfri mér,
alls ekki raunsæjar, en í hlutverki
minnar nýju sjálfsmyndar sem
er manneskja með geðsjúkdóm.
Með því að teikna sjálfa mig er
ég svolítið að sætta mig við þetta
hlutverk og ég reyni að sjá þetta
fallega. Svona lífsreynsla er rosa-
lega erfið, bæði fyrir mann sjálfan
en líka fyrir aðstandendur, en það
er þó margt áhugavert og fallegt í
þessari reynslu og ég reyni að sýna
það. Ekki bara myrkur og vanlíðan,
heldur líka fegurð, ljós og húmor.
Þetta er lífsreynsla sem ég er stolt af
og ég myndi ekki vilja breyta,“ segir
Halla.
„Bókin er líka mjög hjálpleg fyrir
mig, því þegar ég er búin að koma
lífsreynslunni frá mér og get virt
hana fyrir mér úr fjarlægð, eins og
gengur og gerist með listaverk, þá
verður auðveldara að tala um hana
en það sem er djúpt inni í mér.“
Halla verður með sýningu í Kling
og Bang í lok nóvember og tekur
þátt í útskriftarhátíð þar sem hún
kynnir rannsóknina sína með
lokaverkefninu við LHÍ þann 12.
september. Bókina er hægt að panta
í forsölu á iyfac.com en hún kemur í
bókabúðir í september.
Halla segir geðrof hafa verið erfiða lífsreynslu fyrir sig og aðstandendur en að hún innihaldi líka ljós, fegurð og húmor. FRÉTTABLAÐIÐ/SIGTRYGGUR ARI
Framhald af forsíðu ➛
2 KYNNINGARBLAÐ FÓLK 2 6 . ÁG Ú S T 2 0 2 0 M I ÐV I KU DAG U R