Fréttablaðið - 24.09.2020, Blaðsíða 10

Ef öllum einka-
bílum landsins yrði
ekið á rafmagni á morgun
þá myndi það kalla á um
það bil 3,5 prósent af því
rafmagni sem við fram-
leiðum í dag. Nú þegar eru
7,5 prósent af rafmagni í
landinu á lausu og því engin
þörf á að virkja til að knýja
rafbíla.
Bjarni Bjarnason, forstjóri OR
Raforkusamningar við stórnotendur á Íslandi sem hafa verið endur-nýjaðir á síðustu árum hafa gert það að verk-um að raforkuverð er
ekki lengur samkeppnishæft við
verð erlendis. Af þeim sökum er ein-
sýnt að fleiri stórnotendur á Íslandi
lendi í rekstrarvanda á næstunni.
Þetta er meðal þess sem kemur fram
í umsögn Bjarna Bjarnasonar, for-
stjóra Orkuveitu Reykjavíkur, um
kerfisáætlun Landsnets fyrir árin
2020-2029 sem Fréttablaðið hefur
undir höndum.
Í umsögninni segir að bæði
kísilverin á Íslandi, við Helguvík á
Suðurnesjum og á Bakka við Skjálf-
anda, hafi nýlega stöðvað starfsemi.
Þar að auki hafi álver Rio Tinto við
Straumsvík dregið mjög úr fram-
leiðslu og að gagnaverin á Íslandi
hafi dregið úr rafmagnskaupum
sínum um þriðjung.
Að þessu samanlögðu nemur
samdráttur í raforkukaupum á
Íslandi um 1,5 teravattstundum á
ári, eða um 7,5 prósentum af árlegri
vinnslugetu raforku á Íslandi. Bjarni
bætir því jafnframt við í umsögn
sinni að „ekki sé ólíklegt að álveri
Rio Tinto verði lokað á næstunni“,
en það myndi þýða að um 22 pró-
sent af því rafmagni sem hægt er að
vinna á landinu miðað við núver-
andi uppsett af l verði hreinlega
óseld.
Í umsögn Bjarna segir jafnframt
að „taumlaus uppbygging áliðn-
aðar í Kína“ valdi því að alþjóð-
legur álmarkaður sé afar erfiður um
þessar mundir og að ekkert bendi til
þess að landið fari að rísa í bráð. For-
stjórinn nefnir einnig að áliðnaður
á Vesturlöndum gæti hreinlega lagst
af ef staða álmarkaða lagist ekki á
næstu árum, og eigi það hugsanlega
einnig við um álver Alcoa á Reyðar-
firði og Norðurál við Grundartanga.
Tilefni umsagnar Bjarna er fyrir-
ætlan Landsnets um að fjárfesta
fyrir um 90 milljarða króna í f lutn-
ingskerfi raforku á Íslandi á næstu
tíu árum. Bjarni segir í samtali við
Fréttablaðið að þetta myndi þýða
að efnahagsreikningur Landsnets
myndi um það bil tvöfaldast. Flutn-
ingskostnaður sem Landsnet rukk-
ar viðskiptavini sína um ákvarðast
aðallega af eignastofni fyrirtækisins
og þar af leiðandi myndi flutnings-
kostnaður viðskiptavina óum-
flýjanlega hækka.
„Sumir stórnotendur rafmagns á
Íslandi eru þegar við sársaukamörk
þegar kemur að raforkukostnaði og
það er einsýnt að hækkandi f lutn-
ingskostnaður myndi þýða minni
kaup á raforku. Þá þarf Landsnet að
hækka verðskrána sem myndi enn
frekar draga úr eftirspurn. Þarna
gæti myndast spírall sem ekki end-
aði vel,“ segir hann og bætir við að
fjárfestingaáætlun Landsnets bygg-
ist á forsendum um vöxt sem ekki
byggi á veruleikanum eins og hann
blasir nú við. Allverulegar líkur séu
á því að offramboð rafmagns verði
á Íslandi til skamms eða langs tíma:
„Það þýðir mikið tekjutap fyrir
þjóðina því það getur tekið mörg
ár að koma þessu rafmagni í vinnu
aftur.“
Að mati Bjarna ættu fjárfestingar
Landsnets að miðast við að bæta
af hendingaröryggi til almenn-
ings. Með því væri komið í veg fyrir
aðstæður eins og mynduðust á
Norðurlandi í vetur, þar sem mikið
óveður sló út rafmagn á meðal ann-
ars stórum svæðum í Eyjafirði.
Kerfisáætlun Landsnets byggist
meðal annars á spá Orkustofn-
unar um þróun raforkunotkunar á
Íslandi til næstu áratuga. Í nýjustu
skýrslu orkuspárnefndar stofn-
unarinnar mun aukin eftirspurn
raforku kalla á nýjar virkjanir til
ársins 2050, en árleg aukning eftir-
spurnar raforku er talin munu verða
um 1 prósent fram til ársins 2050. Í
kerfisáætlun Landsnets eru dregnar
upp nokkrar sviðsmyndir þar sem
notkun á raforku á Íslandi er talin
munu aukast um á bilinu 0,7 til 2,2
prósent á ári.
Forsendur Landsnets um 2,2 pró-
senta aukningu á ári miðast við að
orkuskipti muni ganga hratt fyrir
sig, meðal annars með örri fjölgun
raf bíla. Bjarni bendir á að raf bílar
kalli ekki á stórtækar fjárfestingar,
hvorki í dreifikerfi né virkjunum.
„Ef öllum einkabílum landsins yrði
ekið á rafmagni á morgun þá myndi
það kalla á um það bil 3,5 prósent af
því rafmagni sem við framleiðum í
dag. Nú þegar eru 7,5 prósent af raf-
magni í landinu á lausu og því engin
þörf á að virkja til að knýja raf bíla.
Þar að auki eru raf bílar í langflest-
um tilfellum hlaðnir á nóttunni,
sem dregur úr álagi á f lutningskerfi
Landsnets, og því þarf ekki að fjár-
festa í f lutningskerfinu til að anna
eftirspurn vegna raf bíla.“
thg@frettabladid.is
Telur orkuverðið til
stóriðju orðið of hátt
Endurnýjaðir samningar við ákveðna stórnotendur raforku á Íslandi hafa gert
það að verkum að raforkuverð til stóriðju á Íslandi er í einhverjum tilfellum
orðið ósamkeppnishæft. 90 milljarða fjárfesting Landsnets sögð glórulaus.
Forstjóri OR segir að staða álmarkaða þýði að orkuverð á Íslandi sé orðið ósamkeppnishæft. FRÉTTABLAÐIÐ/STEFÁN
MARKAÐURINN
2 4 . S E P T E M B E R 2 0 2 0 F I M M T U D A G U R10 F R É T T I R ∙ F R É T T A B L A Ð I Ð
Þingstjórar:
Kolfinna Tómasdóttir og
Þorsteinn Víglundsson
Dagskrá streymt frá Silfurbergi, Hörpu:
Ávarp formanns
Kosningu formanns, stjórnar og
formanna málefnanefnda lýkur
Kosning um varaformann
Stjórnmálayfirlýsing
Þingmenn sitja
fyrir svörum
Ávarp Nicola Beer,
varaforseta
Evrópuþingsins
Góss leikur
nokkur lög
Atkvæðagreiðsla
til allra embætta,
utan varaformanns,
stendur yfir á
vidreisn.is frá
kl. 8.00-16.30
LANDSÞING
VIÐREISNAR
25. sept. kl. 16.00–18.30
fer fram á vidreisn.is
Hægt er að skrá sig á landsþingið
á vidreisn.is til kl. 7.00 að morgni
föstudagsins 25. september.