Samtökin '78 - Samtakafréttir - 15.08.2000, Blaðsíða 7

En fleira kemnr til en þau vinnubrögð sem þú lýsir. Sýnileiki
lesbía og bomma vex og hefur loksins náð inn á þing.
ÞÚ GETUR NÚ RÉTT ÍMYNDAÐ ÞÉR HVAÐ ÞAÐ ER HOLLT
fyrir allan þingheim að koma í ræðustól og segja „háttvirtur forseti" við
virðulegan samkynhneigðan karlmann eins og Árna Steinar sem er oft
og tíðum í forsetastóli. Samkynhneigðir eru ekki lengur eitthvert fólk
úti í bæ. Og það er ekki bara Árni Steinar. Það er varla til sá þingmaður
lengur sem ekki á opinn homma eða yfirlýsta lesbíu í hópi sona, dætra,
systkina, frænda eða náinna vina.
Þökk sé kjarnanum í ykkar pólitík frá upphafi — að sýnileikinn væri
lykillinn að betra lífi samkynhneigðra. Þegar Alþingi er í góðu
jarðsambandi þá hlýtur það að spegla það besta og framsæknasta af sam-
félagsumræðunni.
Og svo kom Árni Johnsen í rœðustól við 2. umrœðu.
JÁ, ÉG HAFÐI AFSKAPLEGA GAMAN AÐ ÞVÍ. EKKI VEIT ÉG
hvort hann talaði af sannfæringu gegn málinu eða hvort hann tók á sig
hlutverk andmælandans í þeirri sannfæringu að það yrði einhver að
gera. En einhver hreyfing var nú á honum í andanum blessuðum, því
hann byrjaði ræðu sína á því að tala um kynvillingana en undir lokin
hafði hann gleymt því orði og talaði alltaf um samkynhneigða. Ég fór
ekki til andsvara þótt ræða hans beindist fyrst og fremst að minni ræðu
um málið rétt á undan, fannst hann verða bara að eiga þetta við sína
samvisku. En við eigum vonandi eftir að ræða málin saman í rólegu og
góðu spjalli yfir kaffibolla síðar meir. Pólitíkin á Alþingi fer líka fram
yfir kaffisopanum.
f hlutverki andmælandans minnti Árni Johnsen mig reyndar á ár-
vissan atburð í lífi mínu hérna fyrr á árum. Þegar ég sat í borgarstjórn
og kom að því að afgreiða fjárstyrk til Samtakanna '78 þá var alltaf
viðhaft nafnakall - bara til þess að einn borgarfulltrúa, Júlíus Hafstein,
fengi tækifæri tii að segja nei. Þetta voru fastir liðir þar á bæ í mörg ár
og hluti af hinu pólitíska leikriti. En ég er nú ekki viss um að hann
myndi gera þetta núna, því tímarnir breytast og mennirnir með.
Frá Samtökunum 78 og Fe'lagi samkynhneigðra stúdenta
kom í vetur tvívegis fram áhending til Alþingis um að með
samþykkt nýrra laga vceri komið fratn misræmi.
Finstaklingum væri auðveldara að ættleiða börn
frumættleiðingu en pórum í staðfestri samvist. Petta komu
fjólmiðlar síðan auga á af sjálfsdáðum og gerðu úr því frétt.
JÁ, VIÐ VORUM OKKUR ALLA TÍÐ MEÐVITUÐ UM ÞETTA
misræmi, en við sem sitjum í allsherjarnefnd ákváðum að leiða það hjá
okkur, kyngja þversögninni, enda er algengt að slíkt komi upp í
lagasetningum þegar vel er að gáð. Sjálf vildi ég sjá ótal góðar
breytingar verða á lögum strax í dag en raunsæið segir mér að
framfarir náist bara skref fyrir skref. Við vissum að við næðum
meirihluta með þessum breytingum, en ekki öðrum - í bili. En sá
tími kemur að endurskoða þarf ættleiðingarlög því að margt er að
gerast í þeim málum í heiminum og þá er möguleiki á endurskoðun í
ljósi vaxandi upplýsingar og að undangenginni góðri vitrænni
umræðu á þingi.
Sjálf vildi ég fá að sjá fullan rétt fólks í staðfestri samvist til
ættleiðinga innan þriggja ára. Því hvaða réttlæti felst í því að vita af
milljónum barna í heiminum sem þjást á munaðarleysingjahælum fyrir
skort á umhyggju og ástúð um leið og samkynhneigðum hjónum er
meinað að gefa það sem þau geta gefið og vilja gefa. Það er sérkennilegt
viðhorf að telja þau betur sett á stofnunum en hjá samkynhneigðum
hjónum. En þetta strandar að hluta til á viðhorfum fjarlægra þjóða sem
ekki vilja af samkynhneigðum vita. Það er ekkert sjálfsagt að kyngja
því, en þetta mál þarf að fást við á öðrum vettvangi. Ég tel að þetta sé
verkefni sem stofnun eins og Evrópuþingið eigi að hafa forystu um í
framtíðinni og rannsaka það út frá alþjóðasamþykktum um mann-
réttindi barna. Þetta snýst um þeirra velferð og á ekki að koma kyn-
hneigð foreldra neitt við, og ég er sannfærð um að þetta vinnst, en það
þarf að gerast skipulega á alþjóðlegum vettvangi.
Svo skulum við ekki gleyma réttinum til fósturs. Ég er sjálf
fósturmóður og veit hvaða kröfur maður setur sjálfum sér í því
hlutverki. Ég var mér kannski ekki afskaplega meðvituð um margt í
uppeldi míns eigin sonar, en þegar kemur að fósturdótturinni þá verður
hvert orð yfirvegað og hver athöfn hugsuð. Það liggur í hlutarins eðli,
maður veit svo vel af ábyrgðinni sem fósturforeldri, og ég veit að
samkynhneigðir munu bregðast alveg eins við í því hlutverki og aðrir.
Nú hefur Barnaverndarstofa tekið umsóknum samkynhneigðra um
fóstur barna vel og málefnalega, en þetta mál þarf að vinna áfram með
faglegri vinnu og fræðslu til barnaverndarnefnda sem hafa úrslitavald í
fósturmálum. Og alltaf skal spyrja hvað börnunum er fyrir bestu - og
finna síðan svör sem ekki eru lituð af fordómum. Hvað er ákjósanlegast
fyrir hvert barn og hver getur gefið það? Ég er viss um að samkyn-
hneigðir komi vel út úr því prófi.
Fftir að hafa fylgst með aðgerðum Alþingis síðustu árin hef
ég sannfærst um að sú virta stofnun veigrar sér við að taka
frumkvœði í mannréttindamálum eins og þau snúa að
samkynhneigðum en fylgir þó fast á eftir þeim sem fyrstir
fara í heiminum. Hvernig þætti þér að sjá Alþingi í
fararbroddi?
ÞAÐ VÆRI NÚ EKKI LEIÐINLEGT! f RAUNINNI ALVEG STÓR-
kostlegt, og auðvitað er það draumur margra þingmanna að sjá slíkt
gerast. En til þess þarf meðal annars gríðarsterka fræðilega bakhjarla
sem vinna náið með þingmönnum og þó fyrst og fremst meðvitaða
hugmyndafræði í þessa veru. Ég er ekki viss um að Alþingi vilji
almennt líta á sig sem slíkt forystuafl, það sér sig frekar sem ímynd hins
trausta sem lagar það sem þarf að laga en sniðgengur eiginlegt
brautryðjendastarf á heimsmælikvarða eins og þjóðþing Hollendinga og
Dana. Þessum þingum er það mikið metnaðarmál að heimurinn líti á
þau sem fulltrúa þroskaðra réttarsamfélaga sem þori að taka af skarið og
mæta framtíðinni á undan öðrum.
Þó höfum við átt frumkvæði í mörgu sem lýtur til dæmis að mál-
efnum barna og til okkar er litið með virðingu utan úr heimi í þeim
efnum. Svo vikið sé að samkynhneigðum þá var það til dæmis ísland
sem fyrst veitti pörum í staðfestri samvist rétt til sameiginlegrar forsjár
barna þeirra og fleira höfum við gert sem öðrum finnst lærdómríkt og
eftirsóknarvert. Ég er viss um að við höfum fullt bolmagn til að gera
vandaðar tilraunir um reynd laga ef sjálfstraustið er fyrir hendi. Þekk-
inguna skortir ekki hérna. Sú opna og vandaða rannsóknarvinna sem nú
fer fram á vettvangi Háskóla Islands í fjölmörgum málaflokkum er gríð-
arlegur styrkur fyrir Alþingi og á eftir að breyta sýn okkar á tilveruna á
komandi árum.
SAMTAKAFRETTIR 7