Samtökin '78 - Samtakafréttir - 15.08.2000, Blaðsíða 13

- Það kom mér hins vegar spánskt fyrir sjónir að kvöld eitt þegar ég kom heim frá því að hafa
borðað á veitingastað að óvenju mikið líf virtist vera í runnunum í kringum ráðstefnumiðstöðina.
Eg hugsaði með mér að þetta hlyti að vera erfið ráðstefna, fólk hafði svo mikil heimaverkefni að allir
yrðu að þræla og púla á kvöldin líka! Það var hins vegar nokkuð ljóst hvað allir voru að gera í
runnunum.
Uppgjörið
- EFTIR NOKKURN TÍMA Á STOFNUNINNI FÓR ÉG AÐ VERÐA GAGNRÝNNI Á
starf þeirra. Ég tók á móti sjúklingum sem höfðu verið til meðferðar í tíu ár en sýndu engin merki
um bata. Ennfremur höfðum við María sest að í hverfi samkynhneigðra og hittum þá meðal annars
fyrrverandi skjólstæðinga meðferðarstofnunarinnar sem höfðu ófagra sögu að segja af henni. Ég sá
einnig að hinir sterku leiðtogar, sem ráku starfið og sögðust vera læknaðir af samkynhneigð sinni,
féllu aftur og aftur í freistni og stunduðu kynlíf með kynbræðrum sínum.
Þegar ég ræddi um þetta við þá, sögðu þeir aðeins að þeir væru líka menn sem væru að berjast
við hinn illa anda samkynhneigðarinnar og ypptu bara öxlum. Ég varð einnig meira og meira
áþreifanlega var við að starfið snerist um að innræta fólki sjálfsblekkingu. Þegar ég spurði spurninga
tóku leiðtogarnir þeim sem ógnun. Umhverfið var ótrúlega hómófóbískt. Við María vorum
gagnrýnd fyrir það að búa í sama hverfi og samkynhneigðir og einnig fyrir það að vilja ekki „lifa í
lækningunni".
Tíminn leið og gagnrýni mín á starf stofnunarinnar óx stöðugt. Ég sá að sjúklingarnir sem til
mín leituðu fengu enga hjálp, heldur urðu eingöngu háðir meðferðarstofnuninni og því umhverfi
sem hún skapaði. Það varð engin lækning heldur eingöngu ný „meðferðarfíkn" sem skapaði fleiri
vandamál en hún leysti. Þegar ég lét gagnrýni mína í ljós varð ég óvinsæll meðal yfirmanna
stofnunarinnar. Að lokum var mér sagt upp.
Rekinn — og út úr skápnum
- ÞAÐ VAR í RAUNINNI LÉTTIR, MÉR LEIÐ EKKI VEL í VINNUUMHVERFI SEM
byggðist á einræði leiðtogans. Samvisku minnar vegna gat ég heldur ekki réttlætt þær hókus-
pókus-aðferðir sem við notuðum og voru eingöngu til þess fallnar að notfæra sér viðkvæmar
manneskjur málstaðnum og stofnuninni til framdráttar. Ég var líka farinn að efast um að mín eigin
„lækning" væri eins varanleg og ég hafði haldið.
Efi Ulfs um að hann hefði „lceknast“ af kynhneigð sinni varð að vissu. Það var engum blöðum
um það að fletta — hann var hommi! Þetta varð honum mikið áfall. Hann hafði litið svo á að
hjónaband hans og fjölskyldulíf vœri farsælt þó að kynlíf vceri svo til úr sögunni. Sambandið við
Maríu og börn þeirra tvö var kjarninn í lífi hans, en nú hótaði sannleikurinn að brjóta niður
sjálfan grundvöllinn að þessu lífi.
- Ég hafði sagt Maríu frá samkynhneigð minni í upphafi og alltaf verið heiðarlegur við hana.
Við ræddum um þennan vanda minn og ákváðum að tala við forstöðumann safnaðarins þar sem við
vorum meðlimir. Sá fundur varð til þess að við María snerum baki við hreyfingunni.
Illir andar og hláturandar
- ÞETTA VAR BJÁNALEGT, HREINT ÚT SAGT. í STAÐ ÞESS AÐ RÆÐA MÁLIN VIÐ
okkur á vitrænan hátt, tók forstöðumaðurinn fram flöskur með olíum og bjóst til þess að reka út
hinn illa anda samkynhneigðarinnar. Við vorum það rútínteruð í þessu að nú dugðu ekki hókus-
pókus-aðferðirnar á okkur lengur, við vorum ekki móttækileg. Við fengum hláturskast og fórum
skellihlæjandi af fundinum. Að sjálfsögðu túlkaði forstöðumaðurinn það sem svo að andi hlátursins
hefði rekið burt illan anda samkynhneigðarinnar og ég væri hér með læknaður af kvillanum!
Slíkar aðferðir eru því miður algengar meðal bókstafstrúarsafnaða, að í stað þess að leita vitrænna
lausna er öllu snúið upp á andaheiminn þar sem góðir eða illir andar ákveða lífsstefnu fólks án þess
að einstaklingurinn hafi nokkur áhrif þar á.
Ég leitaði til sálfræðings til að vinna úr þeim ógöngum sem ég var kominn í. Þetta leiddi til til
margra ára meðferðar en einnig til áhuga á sálfræði, félagsráðgjöf og guðfræði. Að missa Maríu, sem
var minn besti vinur, og börnin tvö var í raun það sem ég óttaðist mest.
Sálfræðimeðferðin varð því að Iiluta vinna með það sorgarferli sem skapaðist þegar ég gerði mér
grein fyrir að mitt fyrra líf, sem hafði verið mér svo mikilvægt, var reist á fölskum forsendum.
Okkur Maríu tókst hins vegar að brjótast í gegnum storminn. Við erum núna góðir vinir þótt við
séum skilin og búum nálægt hvort öðru í Stokkhólmi.
Meðferðarstofnanir - ofbeldisstofnanir
Ulf stundaði síðan nám í sálfrœði og guðfrceði og lauk guðfrœðiþrófi. Hann vígðist til prests í
scensku þjóðkirkjunni og er starfandi þar. Nýlega var hann kosinn í stjórn RFSL, samtaka lesbía
og homma t Svíþjóð, og af því er hann mjög stoltur. En hverjum augum lítur hann í dag þá
starfsemi sem hann áður var hluti af og miðaði aðþví að snúa samkynhneigðum frá kynvillu?
- MEÐFERÐARSTARFSEMIN ER HREINT OFBELDI. ÞEIR SEM ÞAR VINNA HAFA
enga menntun eða þekkingu á annarri meðferðarstarfsemi en þeirri sem byggist á þeirra eigin
reynslu, eins og sést best á því hverjar kringumstæðurnar voru þegar ég hóf störf. Viðkvæmt fólk á
erfiðri stundu í lífinu er gert háð umhverfi sem
byggist á lygi og veitir enga lausn þrátt fyrir
langa meðferð. Þvert á móti líður fólki mun verr
eftir hinar svokolluðu meðferðir, þar sem
sektarkenndin yfir upplaginu er fest í sessi. Það
eru þó nokkur dæmi þess að fólk hafi fyrirfarið
sér eftir slíka meðhöndlun, ekki einungis vestan
hafs heldur líka á Norðurlöndum.
Meðferðarstofnanirnar segja að ef fólk leysir
þær sálarflækjur sem oft fylgja því að verða
fullorðinn, svo sem að vinna úr sambandi við
foreldra eða takast á við önnur vandamál úr
æsku, þá leiði það til þess að viðkomandi öðlist
„frelsi" frá kynhneigð sinni, þ.e. þeirri
samkynhneigð sem viðkomandi stofnun telur
vera synd. Þessi fullyrðing meðferðarstöðvanna
er að sjálfsögðu lygi og sá árangur — eða öllu
heldur árangursleysi — af þeirri „meðferð" sem
ég var hluti af styður það enn frekar að hér er
um sjónhverfingar að ræða.
Guðs gjöf til mín
- MAÐUR LOSNAR ALDREI VIÐ SJÁLFAN
sig. Ég er þeirrar eindregnu skoðunar að
samkynhneigð mín sé gjöf guðs til mín og að
mér beri að varðveita hana og rækta. Það er ekki
á valdi mannanna, hvort sem þeir kalla sig
kristna eða ekki, að ganga gegn sköpunarverki
guðs.
UIf vinnur að bók um reynslu sína og það
verður áhugavert að sjá afrakstur þeirrar
vinnu. Þegar við göngum út á gjötuna til að
smella af nokkrum myndum til að birta með
þessari grein, bendir Ulf mér á kirkju þar sem
einn prestanna er þátttakandi í starfi hóps í
Sviþjóð sem hefur svipaðar skoðanir og
samtökin Exodus í Bandaríkjunum — að
samkynhneigð sé sjúkdómur og að hana megi
„lœkna“.
— Það er sorglegt að prestar innan sænsku
þjóðkirkjunnar hafi með slíkt ofbeldi að gera,
segir Ulf um leið og hann stiilir sér upp til
myndatöku.
Hann er frjáls úr hlekkjum lyginnar og
getur lifað eins og honum er cetlað. Aðrir lenda
þó í klóm stofnananna og enn er mikið verk
óunnið til þess að koma í veg fyrir hið andlega
ofbeldi sem þar viðgengst.
SAMTAKAFRETTIR 1 3