Fjölrit RALA - 10.03.1981, Qupperneq 124

TILRAUNIR MED EINÆRAR LÚPÍNUTEGUNDIR
Andrés Arnalds og Sigfús Bjarnason
I. INNGANGUR.
Einærar lúpínur eru víða um heim notaðar til framleiðslu á
próteinríku fræi. Á tempruðum svæðum hafa þær verið reyndar sem græn-
fóður, til haustbeitar eða votheysgerðar.
Tilgangur tilraunanna, sem hófust 1979, er að kanna gildi þessara
plantna í ræktun hérlendis. Alls hafa nú verið prófaðir 14 stofnar af
þremur tegundum m.t.t. uppskeru, meltanleika og efnainnihalds. Þá hafa
verið bornar saman aóferðir við sáningu, athugun gerð á sáðtíma og sáð-
magni og könnuð áburðarþörf plantnanna.
II. NIÐURSTÖÐUR TILRAUNA OG ATHUGANA.
1. Stofnatilraunir.
Árin 1979 og 1980 var sáð í stofnatilraunir á þremur stöðum; í
moldarjarðveg á Korpu, í mel á Keldnaholti og í malarborinn sand á Skóga-
sandi. Sáðmagn var 200 kg/ha. Sáð var á yfirborð og aðeins rakað laus-
lega yfir. Fræið var smitað með Rhizobium lupini smiti frá Rothamsted.
Á reitina var borið bæði árin 150 kg/ha þrífosfat og 100 kg/ha af 50%
kalí, en ekkert köfnunarefni. Auk þessara tilrauna voru gerðar athuganir
á nokkrum lúpínustofnum á Sámsstöðum og Möðruvöllum. Niðurstöður þeirra
er að finna í skýrslum þessara stöðva framar í ritinu.
Uppskera var fremur lítil 1979, enda of seint sáð og árferði með
afbrigðum slæmt. Tafla 1 sýnir uppskeru, meltanleika og próteininnihald
stofnanna og er um aó ræða meðaltal frá tilraunastöðunum þremur.
Árið 1980 var lélegustu stofnunum frá 1979 sleppt og nokkrum nýjum
bætt inn. Sáð var um 20 maí á öllum stöðunum. Tafla 2 sýnir uppskeru
lúpínustofnanna. Tveir stofnar skera sig úr með bærilega uppskeru,
Uniharvest (Lupinus angustifolius) fenginn frá Vestur Þýskalandi og
"WDT 6022/Polon" (Lupinus luteus) frá Póllanai, báðir með yfir 40 hkg/ha
þegar best lætur. Vert er aó hafa í huga þegar niðurstöður þessara til-
rauna eru skoðaðar að uppskera er heldur minni en ella vegna þess að
fræið var ekki fellt vel niður við sáningu (sbr. lið 2).