Fjölrit RALA - 10.06.1985, Page 20

16
4. FðÐUR OG FÖÐRUN (J.A.)
4.1 Inngangur
4.1.1 Islenskar aöstæöur
Með loödýrafóðri er að jafnaði átt við fóður sem gert
er aó verulegu leyti úr fersku hráefni, með u.þ.b. 30%
þurrefni. Þurrefnið í loðdýrafóðri samanstendur af u.þ.b.
40-50% próteini, 15-20% fitu og 10-20% af kolvetnum.
Hér á landi fellur til mikið magn hráefnis, sem auka-
afurð vió öflun og vinnslu á sjávarfangi. Að auki fellur
til umtalsvert hráefni sem úrgangur viö slátrun búfjár.
Þetta hráefni nýtist ekki nema að hluta sem fóður í
hefðbundnum búskap en hentar á hinn bóginn mjög vel sem
fóður fyrir loðdýr og fiska. (Um sláturúrgang, sjá Viðauka
VII) .
4.1.2 Þekking á hráefni
Margt af því hráefni sem hér stendur til boöa i
loðdýrafóður er einnig notaó i sams konar fóður i
nágrannalöndunum. Þar hefur hins vegar komið i ljós nokkur
breytileiki i samsetningu hráefnis eftir þvi hvaðan það
kemur. 4
Verulegur hluti þess hráefnis sem hér fellur til i
umtalsverðu magni er ekki áhugaveröur fyrir aórar þjóðir.
Ljóst er þvi að þörf er á að kanna efnasamsetningu og
næringargildi þess hráefnis sem hér stendur til boða.
4.1.3 Meðhöndlun, geymsla og flutningur
Ferski hluti hráefnisins er hakkaður og siðan blandaður
mjölmat og viðbótarefnum. Blöndunin tekur þvi sem næst 1/2
- 1 klst. Að jafnaði er fóður blandað tvisvar i viku að
vetrinum en ýmist annan hvern dag eóa daglega að sumrinu.
Þær aðferöir sem til greina koma við geymslu á hráefni
eru frysting, súrsun (meltun) og þurrkun. Það fer eftir
ýmsu hverja þeirra er best aó nota.
Meginreglan er sú að fóðrið er lagað i fóðurstöðvum,
sem þá framleiða fyrir fleiri bú, en þó eru nokkrir bændur
sem blanda sitt eigið fóður. Fóðurstöövarnar eru i flestum
tilvikum i sjávarplássum vegna nálægðar við aöalhráefnið.
Fóðurstöðvarnar eru flestar mjög smáar en i örum vexti.
Frá stærstu fóðurstöðvunum er fóðrið flutt i tankbilum
út til bænda en hjá smærri stöðvunum tiðkast enn aó bændur
sæki fóörið sjálfir.