Fjölrit RALA - 10.06.1985, Qupperneq 47

43
silfurrefi, en það var árið 1914. Silfurrefaeldið náði
hámarki þar árið 1939, þegar tæplega hálf milljón
silfurrefa var á norskum loðdýrabúum, þar af um 150 þúsund
lifdýr (4).
Islendingar fluttu inn fyrstu silfurrefina frá Noregi
árið 1929. Niu árum siðar voru lifdýr orðin um 3000 (12).
Þess má geta, að blárefir voru miklu færri á þessum árum,
aðeins um 700 fullorðin dýr, en strax árið 1943 hafði
loðdýrum fækkað i 2000 silfurrefi og 280 blárefi, aö minkum
ótöldum (13). Loðdýrum fækkaói ört eftir þetta og árið 1951
er áætlað að silfurrefir hafi ekki verið fleiri en 50-60 i
landinu öllu (14) og dóu þeir út á næstu árum.
Ræktun silfurrefa hófst aftur á Islandi haustið 1983
með innflutningi 50 dýra af sama kanadiska stofni og áður.
Likt og á sér stað meðal allra dýrategunda, urðu annað
slagió stökkbreytingar á silfurrefum, sem komu fram i
óvenjulegum lit. Fyrsti platinurefurinn og jafnframt sá
frægasti kom undan venjulegum silfurrefaforeldrum á
loódýrabúi á eyjunni Dyröy i Tromsfylki i Noregi árið 1933.
Var hann kallaður Mons og frá honum eru allir núlifandi
platinurefir komnir (5) .
Ekki var hrifningin yfir hinu nýja afbrigði meiri meðal
almennings en svo, að á loðdýrasýningunni i Harstad haustið
1933 varð eigandinn að sýna hann utan hins eiginlega
sýningarsvæðis (15) . Ekki liðu samt mörg ár, áður en
skinnakaupmenn "uppgötvuðu" platinurefinn, en það varð til
þess aö menn tóku að hafa augun opin fyrir nýjum afbrigðum
af bæði silfurref og bláref.
7.2.2 Erfðir.
Eins og frá greinir hér að framan, er um að ræða þrjú
meginlitarafbrigði af rauðref i náttúrunni, rauðref,
krossref og silfurref. Reyndar má telja fjórða afbrigðið,
svonefndan bastarð, sem kemur fyrir i austurhluta Kanada, en
hann er venjulega flokkaður sem rauðrefur i skýrslum
skinnaverslunarstöðva Hudson's Bay Company i Kanada (22).
Strax á fjórða áratugi þessarar aldar höfðu menn
uppgötvað, að um tvær arfgerðir silfurrefa var aó ræða, þótt
ekki þekktust þær sundur á útlitinu (16). Undan annarri
arfgerðinni (Alaska silfurref) kom krossrefur við æxlun með
rauðref, en undan hinni ("Standard" silfurref) svokallaður
bastarður. Munurinn á silfurrefsarfgerðunum tveim var
ennfremur staófestur, þegar bastarður og krossrefur voru
látnir æxlast saman, en þá urðu til svokallaðir blandaðir
krossrefir.