Fjölrit RALA - 10.06.1985, Qupperneq 59

55
12. VIÐAUKI V. Sjúkdómahætta oq smitleiðir í loódýrarækt
(E.G.)
12.1. Inngangur.
Ef frá er talinn veirusjúkdómurinn plasmacytosis í
minkum hafa aliloðdýr á Islandi til þessa verið laus við
flesta þá sjúkdóma, sem víða annars staðar valda loðdýra-
bændum miklum búsifjum. Hér er einkum átt vió ýmiss konar
smitsjúkdóma af völdum veira og sníkjudýra.
Erlendis verja loðdýrabændur árlega miklum tíma og
fjármunum í aó halda þessum sjúkdómum í skefjum, t.d. með
bólusetningum og öðrum fyrirbyggjandi aógerðum.
Það er mikils um vert fyrir okkur Islendinga aó halda
sérstöðu okkar á þessu sviói. Takist það geta í framtíðinni
opnast gífurlegir möguleikar á útflutningi lífdýra og
jafnvel kynbótadýra.
Fyrir afkomu loðdýrabúskapar hér á landi er hitt ekki
síður mikilvægt að heilsufar dýranna sé eins gott og best
verður á kosið. Veröur þaó helst tryggt með öflugum
sjúkdómavörnum og góðu almennu heilbrigðiseftirliti.
12.2 Sjúkdómahætta i islenskum loðdýrabúum.
Vegna þess aö hvert loðdýrabú er tiltölulega einangruð
heild er fremur auövelt að verjast smiti utan frá með
einföldum sóttvörnum. Til þess að þær beri árangur þurfa
menn að gera sér almennt grein fyrir því á hvern hátt
sjúkdómar geta borist á búin. örugg sóttvörn er ákaflega
mikilvæg vegna þess að mjög erfitt getur orðið að girða
fyrir áframhaldandi smit eftir að sjúkdómurinn er kominn inn
á búið. Sökum þess hve mörg dýr eiga yfirleitt í hlut getur
öll meóferð verið erfiðleikum bundin.
Sjúkdómar geta borist inn á loðdýrabú og á milli búa
meö ýmsum hætti. Smit getur t.d. borist með dýrum svo sem
við innflutning, kaup á lifdýrum, viö sæðingu og meó hundum,
köttum og villtum dýrum, bæði refum og minkum. Smit getur
einnig borist á milli búa með mönnum, áhöldum og fóðri.
12.3 Smithætta við innflutninq,
Til þess að koma í veg fyrir að áður óþekktir sjúkdómar
berist hingað viö innflutning veróur að standa vel að þeim
málum. Þar er þrennt veigamest.
1. Að vel sé vandað til vals á lífdýrum við
innflutning.
2. Að innfluttum dýrum sé haldið það lengi i sóttkví
að tryggt sé að þau beri ekki meó sér sjúkdóma.