Rit Búvísindadeildar - 15.10.1996, Blaðsíða 50

Þó það liggi utan sviðs þessarar rannsóknar er rétt að nefna að við prófun ORKEL-
sláttubindivélarinnar hjá Bútæknideildar Raía á Hvanneyri þótti hún fremur þung og stirð
í notkun og gera kröfu um þunna og jafna garða til mötunar. Einnig er ORKEL-vélin
nokkru þyngri en hefðbundnar rúllubindivélar eru. Aflþörf hennar er einnig meiri en
þeirra (Grétar Einarsson 1994).
f tilraununum, sem hér var sagt frá, var ekki gerðar beinn samanburður á afkösturn
bindivélanna. Með hliðsjón af niðurstððum búvélaprófana svo og einfaldra tímamælinga
sem gerðar voru í þessum tilraunum virðist mega áætla að bróttóafköst ORKEL-
vélarinnar séu 2,0-2,5 tonn þe./klst. Afköst samanburðarvélanna KRONE og MF voru
hins vegar 3,0-4,0 tonn þe./klst. Er þá gert ráð fyrir bindingu á forþurrkuðu heyi úr vel
gerðum görðum.
Það að einnig má slá með ORKEL-vélinni skapar henni hins vegar sérstöðu meðal
bindivéla sem einhveijum kann að koma vel.
4. UMRÆÐUR
Tilraunir þessar voru í raun samanburður á áhrifum tveggja mismunandi gerða
rúllubindivéla á verkun heysins og notagildi við fóðrun sauðfjár. Fylgst var með ferli
heysins frá slætti til gjafa. Verkun heysins tókst í aðalatriðum prýðilega og var svipuð
hvort heldur heyið var tætt við bindinguna (í ORKEL GP 1202-sláttubindivél) eða verkað
heilt í hefðbundnum rúlluböggum (úr KRONE 125, MF 822 eða WELGER RP 200).
Kosið var að binda heyið eftir allmikla forþurrkun þar sem fyrri athuganir hafa sýnt að
það hentar sauðfé vel. Má segja að við þær aðstæður geti grunnhugmynd ORKEL-
vélarinnar ekki notið sín að fullu þar sem vélin er allt eins ætluð til þess að slá grasið beint
í rúllubagga.
Niðurstöður tilraunanna benda ekki til þess að mikið sé að vinna við að tæta heyið
fyrir verkun þess og geymslu í rúlluböggum. Er það samhljóða niðurstöðum sænskra
rannsókna á áhrifum ORKEL-bindivélarinnar en í þeim kom ekki fram merkjanlegur
mismunur á verkun heys með 30 og 45% þurrefni hvort heldur það var heilt eða tætt.
Rúmþyngd heysins í böggunum varð þar hin sama svo og sýrustig þess og ammoníaktala
(Lingvall og Lingvall 1992).
Rannsókn Randbys (1996) á lítt forþurrkuðu heyi (29% meðalþurrefni) sýndi hins
vegar að baggar úr ORKEL-bindivél urðu til muna þéttari í sér en baggar úr heilu heyi.
Minna bar á myglu í ORKEL-böggunum en aftur á móti var árangur gerjunar áþekkur í
ORKEL-böggum og í böggum úr heilu heyi (úr WELGER RP 12 bindivél). í
S Hvanneyrartilraununum var mygla í tætta heyinu aftur á móti heldur meira áberandi en í
því heila.
Mælingar á sýrustigi í tilraununum tveimur á Hvanneyri bentu til þess að heldur
hafi tætingin aukið geijunina í heyinu. Þéttleiki heila heysins í böggunum, sem var liðlega
20% meiri en hins tætta, á þó að hafa gefið heila heyinu nokkurt forskot.
Meðferð heysins virðist engin umtalsverð áhrif hafa haft á heyát ánna. Æmar átu
44