Íslenskar landbúnaðarrannsóknir - 01.09.1971, Síða 72

70 ÍSLENZKAR LANDBÚNAÐARRANNSÓKNIR
Magn flestra steinefna fer minnkandi,
eftir því sem fyrri sláttur er sleginn seinna.
1 tilraun nr. 167—65 var meðalhreyfing á
steinefnamagninu fram að fyrri slætti þann-
ig;
Fosfórmagnið lækkaði um 0,03% á viku,
kalsíummagnið lækkaði um 0,02% á viku,
kalíummagnið lækkaði um 0,2% á viku,
natríummagnið hækkaði um 0,008% á viku
og koparmagnið lækkaði um 0,4 ppm á viku.
Fóðurgæðin rýrna nokkuð eftir því, sem
steinefnamagnið lækkar. Þó verður hlutfall-
ið á milli fosfórs og kalsíums hagstæðara
eftir því sem plönturnar verða eldri. Breyt-
ingar á steinefnamagni gróðursins eru tæp-
lega það rniklar, að rétt sé að láta þær hafa
áhrif á ákvörðun um sláttutíma.
Val á sláttutíma hlýtur ávallt að miðast
við þá aðferð, sem bóndinn notar við nýt-
ingu og verkun uppskerunnar.
Við votheysgerð eru meðal annars gerðar
kröfur um hæfilegt innihald grasanna af
auðleystum kolvetnum, sem er mikilvæg for-
senda mjólkursýrumyndunar í heyinu. Þess-
um kröfurn fullnægir vallarfoxgrasið bezt,
sé það slegið snemma, það er að segja urn
það leyti, sem grasið skríður, að því er rann-
sóknir Friðriks Pálmasonar (1970) á efni úr
tilraun nr. 167—65 benda til. Með því að
slá snemrna ætti einnig í flestum árum að
fást viðunandi uppskera eftir seinni slátt,
7—9 vikur eftir fyrri slátt. Vafasamt er að
bíða lengur með fyrri slátt en að skriði vall-
arfoxgrassins, eigi að slá það tvisvar, sökum
þess að eftirtekja seinni sláttar verður að
öðrum kosti rýr.
Tvískipting köfnunarefnisáburðar virð-
ist korna til álita, þar sem vallarfoxgrasið er
verkað sem vothey og miðað er við að slá
það tvisvar. Tvískiptingin leiðir til þess, að
hagstæðara hlutfall verður á milli kolvetna
og próteíns, einkum í fyrri slætti, sökum
þess að hlutur próteíns í þurrefni verður
minni, jafnframt því sem auðleystar sykrur
verða meiri í grasinu (Friðrik Pálmason
1970). Tvískiptingin leiðir einnig til þess,
að uppskeran skiptist jafnar á milli fyrri og
seinni sláttar. Flins vegar eykur tvískipting-
in vinnu við áburðardreifingu og veldur
fleiri umferðum um túnið.
Sé miðað við vallþurrkun og súgþurrk-
un, virðist rétt að bíða með fyrri slátt á
vallarfoxgrasi, þar til nokkru eftir skrið
(t. d. 7—14 dögum eftir að grasið skríður).
Þá hefur rakastig þess lækkað um 20% frá
skriði, þannig að léttara er að þurrka heyið,
bæði á velli og í hlöðu. Lauslegar athug-
anir benda til, að þessi dráttur á fyrri slætti
hafi ekki í för með sér rýrnun á uppskeru
meltanlegra fóðurefna af hverri flatarein-
ingu túnsins. Eftirtekja seinni sláttar við svo
seinan fyrri slátt verður rýr (< 10 hkg/ha),
og kemur lielzt til greina að nýta hana með
beit.
Við hraðþurrkun heysins skiptir rakastig
grassins við slátt miklu máli fyrir afköst og
framleiðslukostnað. Keppt er að því að
hafa sem jafnasta grasframleiðslu til að nýta
tækin sem bezt. Þarf því að miða að tveim-
ur sláttum, og tvískiptingu köfnunarefnis-
áburðar. Þessi tvö atriði, rakastigið og jöfn
grasframleiðsla, stangast því á, þar eð lækk-
unar á rakastigi fer ekki að gæta fyrr en um
og eftir að vallarfoxgrasið skríður, en fyrri
Mynd 9. Koparmagn í Engmo-vallarfoxgrasi.
Efst: Samband þroskastigs og koparmagns (fyrri
sláttur). Neðst: Áhrif köfnunarefnisáburðar og
dagafjölda á milli slátta á koparmagn í seinni
slætti. Lóðréttu strikin tákna bil milli hæsta
og lægsta gildis.
Fig. 9. Top: Cu-content (ppm) in Phleum pra-
tense cut at different stages of maturity. First
cut. (Beg. shooting at x = 20 days). Bottom: The
effects of nitrogen and the number of days be-
tween the lst and the 2nd cut on the percen-
tage of Cu in Phleum pratense. The vertical
lines indicate the range between the maximum
and the minimum values.