Fréttablaðið - 16.12.2020, Blaðsíða 10

Fréttablaðið - 16.12.2020, Blaðsíða 10
Frá degi til dags Halldór ÚTGÁFUFÉLAG: Torg ehf. STJÓRNARFORMAÐUR: Helgi Magnússon FORSTJÓRI OG ÚTGEFANDI: Björn Víglundsson RITSTJÓRI: Jón Þórisson jon@frettabladid.is, FRÉTTASTJÓRAR: Aðalheiður Ámundadóttir adalheidur@frettabladid.is Ari Brynjólfsson arib@frettabladid.is, Garðar Örn Úlfarsson gar@frettabladid.is MARKAÐURINN: Hörður Ægisson hordur@frettabladid.is Fréttablaðið kemur út í 80.000 eintökum og er dreift ókeypis á heimili á höfuðborgarsvæðinu og Akureyri. Einnig er hægt að fá blaðið í völdum verslun um á landsbyggðinni. Fréttablaðið áskilur sér rétt til að birta allt efni blaðsins í stafrænu formi og í gagnabönkum án endurgjalds. ISSN 1670-3871 FRÉTTABLAÐIÐ Kalkofnsvegur 2, 101 Reykjavík Sími: 550 5000, ritstjorn@frettabladid.is HELGARBLAÐ: Björk Eiðsdóttir bjork@frettabladid.is MENNING: Kolbrún Bergþórsdóttir kolbrunb@frettabladid.is LJÓSMYNDIR: Anton Brink anton@frettabladid.is FRAMLEIÐSLUSTJÓRI: Sæmundur Freyr Árnason sfa@frettabladid.is Barnamála- ráðherra hefur nú tækifæri til að fara að vilja lands- manna og sýna þeim mannúð og gæsku sem allra mest þurfa á henni að halda. Verði sjálf- stæður réttur hvors for- eldris aðeins 4 mánuðir eins og virðist stefna í en afgangur framseljan- legur er það til þess fallið að stuðla að bakslagi í jafnréttis- málum. Aðalheiður Ámundadóttir adalheidur @frettabladid.is Renndu við og fáðu lyn afgreidd beint í bílinn www.lyfsalinn.is BÍLAAPÓTEK VIÐ VESTURLANDSVEG Eitt stykki „læk“ Í hliðarveruleika starfaði ráð­ herra eitt sinn hjá Dósamóttöku ehf. Í fjölmiðli sem heyrir undir menntamálaráðherra var ítarlega fjallað um meinta mútustarfsemi fyrirtækisins í Moldavíu. Ráðherrann lofar að mál Dósamóttökunnar rati ekki á sitt borð. Ráðherrann segir ekkert um málið opinberlega og kveðst hlutlaus þar sem málið sé í rannsókn. Svo kemur færsla á Andlitsbók um að umfjöllun um Dósamóttökuna sé ekkert nema nornaveiðar. Ráðherrann, sem ræðir aldrei málið, setur persónulegt „læk“ við færsluna. Hvernig eigum við, í okkar veruleika, að túlka það? Líklega er besta leiðin, ef hann ætlar á kosningaári að reyna að höfða til meginþorra kjósenda sem telur Dósamóttökuna vera þrælseka, að næsta ferð verði til Moldavíu. Frumkvæði Stundum tekur of langan tíma að bíða eftir opinberum fram­ kvæmdum. Um langa hríð hafa vegfarendur beðið langeygir eftir vegabótum á landsbyggð­ inni. Fundir hafa verið haldnir og bréf skrifuð. Enda biðu þeir ekki boðanna þegar ljóst var að slitlag var á lausu á veginum norður í land og hafa nú staðið fyrir umfangsmiklum f lutn­ ingum á þessu slitlagi í aðra landshluta. Til f lutninganna nota þeir eigin farartæki og taka ekki krónu fyrir. Ísland trónir efst á lista Alþjóðaefnahagsráðsins, World Economic Forum, um kynjajafnrétti. Sá góði árangur sem Ísland státar af náðist ekki bara með tímanum. Við eigum framsækin fæðingarorlofs- lög, lög um jafnlaunavottun sem og lög um kynja- kvóta í stjórnum. Við erum meðvituð um þýðingu þess að dagvistun sé aðgengileg. Í þessu ljósi ættum við að sjá frumvarp um fæðingarorlof sem lengir fæðingarorlof foreldra og tryggir báðum foreldrum sjálfstæðan rétt til orlofs, í þeim tilvikum þar sem tveir foreldrar eru til staðar. Öll Norðurlöndin hafa fært foreldrum 12 mánaða fæðingarorlof og þessi breyting er þess vegna tímabær. Ísland hefur rekið lestina. Það skiptir sömuleiðis máli að tekjuhámark verði hækkað svo foreldrar verði ekki fyrir miklu tekjufalli við töku fæðingarorlofs. Vitaskuld er í þágu barna að foreldrar þurfi ekki að láta hluta fæðingarorlofs niður falla. Forsenda fæðingarorlofslaganna er að réttur til launa í fæðingarorlofi sé einstaklingsbundinn og nálgunin er að barn, sem á tvo foreldra, eigi rétt til samvista við þá báða á fyrstu mánuðum lífsins. Jafn réttur tryggir hagsmuni barns sem og foreldra. Þá er grundvallaratriði fyrir jafnrétti á vinnu- markaði að gert sé ráð fyrir að mæður jafnt sem feður hverfi um tíma af vinnumarkaði vegna fæðingaror- lofs. Nú eru 20 ár frá því að gildandi lög um fæðingar- og foreldraorlof voru sett. Með þeirri lagasetningu var feðrum í fyrsta sinn tryggður sjálfstæður réttur til fæðingarorlofs. Lögin voru þýðingarmikil rétt- arbót fyrir karlmenn og fólu í sér viðurkenningu á hlutverki þeirra. Þegar fæðingarorlofslögin voru sett var litið til Íslands fyrir framsækna jafnréttislöggjöf. Verði sjálf- stæður réttur hvors foreldris aðeins 4 mánuðir eins og virðist stefna í en afgangur framseljanlegur er það til þess fallið að stuðla að bakslagi í jafnréttismálum, framkalla þau neikvæðu áhrif að karlar taki styttra fæðingarorlof, veikja hlut kvenna á atvinnumarkaði og skerða rétt barna til samvista við báða foreldra á fyrstu mánuðum ævinnar. Bakslag í jafnréttismálum? Þorbjörg Sigríð­ ur Gunnlaugs­ dóttir þingmaður Við- reisnar Í nýrri samantekt dómsmálaráðuneytisins um lagaumhverfi og meðferð íslenskra stjórn-valda á málum flóttabarna er lagt til að barnaverndar yfirvöldum verði falin móttaka og umsjón með þeim börnum sem koma hingað einsömul utan úr heimi í leit að vernd. Saman- tektin ber með sér að hagsmunir þessara barna hafi ekki alltaf verið í fyrirrúmi hér á landi. Í haust sagði Háskóli Íslands sig frá samstarfi við Útlendingastofnun um tanngreiningar á börnum til að ákvarða aldur þeirra. Frumkvæðið kom frá nemendum sem mótmælt höfðu þátttöku skólans í þessum vafasömu vísindum. Nú mælir dómsmála- ráðuneytið með því að aldursgreiningar verði færðar frá Útlendingastofnun til barnaverndaryfirvalda. Sérfræðingar í málefnum barna þrói aðferðir til slíkra greininga sem styðjist við viðurkenndar læknisfræði- legar rannsóknir og mat á þroska barna. Á undanförum árum hefur mikið púður verið sett í endurskoðun á íslenskri löggjöf um málefni útlend- inga. Öll sú endurskoðun hefur ekki dugað til að venjulegir Íslendingar sem vilja taka vel á móti stríðs- hrjáðu fólki, taki kerfið í sátt og beri til þess traust. Líkt og svo ótalmörg dæmi sanna, gerir ný heildar- löggjöf um mikilvæga málaflokka aðeins takmarkað gagn ef þær stofnanir sem starfa á grundvelli þeirra virka ekki sem skyldi og fylgja ekki anda nýrra laga. Ekki er til betra dæmi um þetta hér á landi en Útlendingastofnun, enda lítur meginþorri manna svo á að þar ríki meiri útlendingaandúð en annars staðar í samfélaginu. Þegar mikilvægir málaflokkar um þjón- ustu við viðkvæma einstaklinga sæta endurskoðun er því full ástæða til að taka menningu þeirra stofnana sem tryggja eiga þjónustuna einnig til skoðunar og hvort hugarfarið er í samræmi við hlutverk þeirra. Umboðsmaður Alþingis hefur ítrekað sett ofan í við stofnanir sem brugðist hafa þeirri skyldu að sýna fólki mannúð, skilning, sanngirni og þolinmæði. Í síðustu viku fékk Tryggingastofnun á baukinn frá Umboðs- manni fyrir að fara offari í innheimtuaðgerðum gegn konu sem fengið hafði ofgreiddar bætur. Konan missti að lokum heimili sitt eftir að TR hafði krafist nauðungarsölu á því. Upp úr þeirri mannvonsku hafði stofnunin 65 þúsund krónur. Nú stendur fyrir dyrum heildarendurskoðun á allri barnaverndarlöggjöfinni, sem dómsmálaráðuneytið leggur einmitt til að taki fylgdarlaus og stríðshrjáð börn í fangið. Tækifæri hefur nú opnast fyrir Ásmund Einar Daðason, sem sjálfur kaus að kenna ráðuneyti sitt við málefni barna, til að fara að vilja landsmanna og sýna þeim mannúð og gæsku sem allra mest þurfa á henni að halda. Hans nýja kerfi stendur og fellur með því að börn sem hingað leita skjóls fái ekki bara mannsæmandi þjónustu og umönnun, heldur réttláta  málsmeðferð sem lyktar með því að þau fái hér að vera kjósi þau það sjálf. Hin nýja löggjöf mun þó ekki tryggja þessar mála- lyktir að fullu. Það verður fólkið sem starfar innan barnaverndarkerfisins sem ákveður þegar öllu er á botninn hvolft hvort það virkar eins og því er ætlað. Prófsteinn 1 6 . D E S E M B E R 2 0 2 0 M I Ð V I K U D A G U R10 S K O Ð U N ∙ F R É T T A B L A Ð I Ð SKOÐUN

x

Fréttablaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Fréttablaðið
https://timarit.is/publication/108

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.