Skessuhorn - 15.01.2020, Blaðsíða 19

MIÐVIKUDAGUR 16. OKTÓBER 2019 19
Öxin var frumsýnd fyrir fullu húsi
á Sögulofti Landnámsseturs Ís-
lands síðastliðinn sunnudag. Þar
segir Magnús Ólafsson sagna-
maður frá síðustu aftökunni hér á
landi, þegar Agnes Magnúsdótt-
ir og Friðrik Sigurðsson voru tek-
in af lífi fyrir morðin á natani Ket-
ilssyni og Pétri Jónssyni. Sýning-
in hófst kl. 14:00, sunnudaginn 12.
janúar. Þá voru nákvæmlega 190 ár
upp á klukkustund frá því að Ag-
nes og Friðrik voru hálshöggvin á
Þrístöpum í Vatnsdal að viðstödd-
um 150 manns, sem Björn Blöndal
sýslumaður hafði stefnt þangað af
því tilefni.
Sagnamaðurinn Magnús var
áður við búskap á Sveinsstöðum í
Vatnsdal, eins og afi hans, langafi
og langalangafi. Sonur hans býr nú
á Sveinsstöðum. Fjölskylda Magn-
úsar tengist sögunni því árið 1934,
104 árum eftir aftökuna, voru afi
hans og faðir fengnir til aðstoðar
þegar bein Agnesar og Friðriks voru
flutt í vígða mold. Segir Magnús
m.a. frá mögnuðum atburðum sem
þeim gjörningi tengjast, í tengslum
við atburði sögunnar.
Sagnamaður af guðs náð
Magnús Ólafsson er sagnamaður af
guðs náð, er einn þeirra sem held-
ur uppi heiðri hefðbundinnar ís-
lenskrar frásagnarlistar. Hann hef-
ur hljómþýða rödd sem þægilegt er
að hlusta á og engum dylst sem á
hann hlýðir að Magnús þekkir sög-
una um síðustu aftökun á Íslandi
eins og handarbakið á sér, ef ekki
betur.
Frásögn Magnúsar er ítarleg og
skipulega fram sett. Frásagnarstíll-
inn er rólegur og yfirvegaður og
stemningin á Söguloftinu var í senn
afslöppuð og heimilisleg. Inn í frá-
sögn sína skýtur Magnús ýmsum
skemmtilegum atriðum, svo sem
vísum og fleira stuttu skemmti-
efni sem í ófá skipti kitlaði hlátur-
taugar gesta, en alltaf af virðingu
fyrir persónum og leikendum sög-
unnar. Tilgangur frásagnarinnar
er enda að fræða fólk og skemmta.
Hvort tveggja gerir Magnús listavel
og óhætt að mæla heilshugar með
Öxinni fyrir alla áhugasama.
-Kristján Gauti Karlsson
Síðastliðinn laugardag var opnuð
stór sýning vatnslitamynda í Hall-
steinssal Safnahússins í Borgar-
nesi. Verkin gerðu átta konur sem
eiga það meðal annars sameigin-
legt að hafa bakgrunn úr námi við
Myndlistarskóla Kópavogs hjá De-
rek Mundell. Þá hafa þær allflest-
ar tengingu við Borgarfjörð og því
var þessi sýningarstaður valinn.
Þær halda auk þess hópinn og hitt-
ast vikulega til að færa liti á papp-
ír. Konurnar nefna hópinn sinn
Flæði, en þetta eru þær Fríða Björg
Eðvarðsdóttir, Guðrún Steinþórs-
dóttir, Rósa Traustadóttir, Sesselja
Jónsdóttir, Sigríður Ásgeirsdóttir,
Svanheiður Ingimundardóttir, Þor-
björg Kristinsdóttir og Þóra Mín-
erva Hreiðarsdóttir.
Á sýningunni gefur að líta á ann-
að hundrað vatnslitamyndir þar
sem viðfangsefnin eru ólík, allt frá
sjálfsmyndum til dýra- og mann-
lífsmynda og náttúru frá fjalli til
fjöru. „Hópurinn hefur heillast af
vatnslitum og töfrum þeirra þegar
litur og vatn flæða saman. Vatns-
litir eru krefjandi miðill sem erfitt
er að stjórna en glíman við þá leiðir
mann að endalausum möguleikum.
Efni sýningarinnar er eins og heiti
hennar gefur til kynna, flæði vatns,
lita og myndefnis,“ segir í kynningu
hópsins.
Sýningin er opin alla virka daga
frá klukkan 13 til 18 og um helg-
ar samkvæmt samkomulagi. Hún
stendur til 18. febrúar nk.
mm
Ríkisstjórnin hefur samþykkt til-
lögu heilbrigðisráðherra sem fel-
ur í sér undirbúning tilraunaverk-
efnis um notkun sjúkraþyrlu til að
styrkja sjúkraflutninga í landinu og
veita þannig bráðveikum og slös-
uðum sérhæfða þjónustu með sem
skjótustum hætti. Heilbrigðisráð-
herra og fjármála- og efnahags-
ráðherra hefur verið falið að út-
færa fjármögnun og tímasetningu
verkefnisins. Eins og fram kemur
í minnisblaði heilbrigðisráðherra
til ríkisstjórnarinnar er aðgengi að
heilbrigðisþjónustu í dreifbýli hér
á landi víða takmarkað. Landið er
strjálbýlt og vaxandi sérhæfing í
bráðameðferð gerir auknar kröf-
ur til þess að bráðveikir og slasað-
ir komist fljótt á Landspítala. Þess-
um sjúkraflutningum er núna að
mestu sinnt með sjúkrabílum og
að nokkru leyti með sjúkraflugvél
og björgunarþyrlum Landhelgis-
gæslunnar. Þessa þjónustu þarf að
styrkja segir í minnisblaðinu þar
sem lagt er til að ráðist verði í til-
raunaverkefni til tveggja ára til að
kanna betur grundvöll fyrir rekstri
og notkun þyrlu í þessu skyni hér
á landi.
Lagt er til að þyrlan verði staðsett
á suðvesturhorni landsins þar sem
útköll vegna slysa og bráðra veik-
inda eru tíð og hefur fjölgað mik-
ið á síðustu árum á svæðinu, ekki
síst á Suðurlandi þar sem straumur
innlendra og erlendra ferðamanna
hefur verið mikill og vaxandi. Horft
er til þess að með þyrlunni og sér-
hæfðri áhöfn hennar megi stytta
umtalsvert viðbragðstíma í útköll-
um. Þessi þjónusta myndi jafn-
framt draga úr fjarveru sjúkrabíla
og lækna úr héraði og auka þannig
öryggi á hlutaðeigandi svæði. Enn
fremur væru sjúkraflutningar með
þyrlu á suðvesturhorninu mikil
bót fyrir sjúkraflutninga fyrir Vest-
mannaeyjar sem er stærsta byggð
Íslands án tengingar við fastaland-
ið. mm
Þyrla Landhelgisgæslunnar hefur sig til flugs eftir alvarlegt slys á Snæfellsnesi.
Ljósm. úr safni/ tfk.
Boða tilraunaverk­
efni um sjúkraþyrlu
Hluti verka á sýningunni.
Fræðandi, afslöppuð
og skemmtileg frásögn
Magnús Ólafsson sagnamaður frumsýndi Öxina á sunnudag
Vatnslitamyndum þétt
raðað á veggi Safnahúss
Hópurinn við opnun sýningarinnar.