Morgunblaðið - 30.06.2020, Blaðsíða 11

FRÉTTIR 11Innlent
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 30. JÚNÍ 2020
Hagstofa Íslands hefur birt nýjar
upplýsingar um þróun meðal-
ævilengdar karla og kvenna á Ís-
landi. Tölur stofnunarinnar sýna að
meðalævilengd hefur aukist jafnt og
þétt á árunum 1988-2019. Meðal-
ævilend karla árið 2019 var 81,0 ár,
sem er aukning um rúmlega sex ár á
tímabilinu og meðalævilengd kvenna
var 84,2 ár, sem er aukning um rúm-
lega fjögur ár á sama tímabili.
Samanburður við önnur Evrópu-
lönd á árunum 2009-2018 sýnir
sterka stöðu lífaldurs Íslendinga.
Karlar verma þar annað sæti
meðalaldurs; 80,8 ár, á eftir þeim
svissnesku sem að meðaltali lifðu
80,9 ár. Íslenskar konur eru í sjö-
unda sæti með 84,1 ár. Á undan
koma Spánn (85,8 ár), Frakkland
(85,6), Sviss (85,2), Ítalía (85,1),
Liechtenstein (84,4) og Lúxemborg
(84,2).
Tölur Hagstofunnar sýna einnig
fram á fylgni ólifaðrar meðalævi
kvenna og karla eftir þrítugt út frá
mismunandi menntunarstigi;
grunn-, framhalds- og háskóla-
menntunar. Samkvæmt greiningu
aukast lífslíkur með hækkandi stigi
menntunar. Þannig er ólifuð ævi-
lengd 30 ára karla með háskóla-
menntun tæplega fimm árum lengri
en þeirra með grunnskólamenntun.
Sami munur kvenna er rúmlega þrjú
ár.
Ungbarnadauði hér á landi hefur
minnkað að jafnaði síðustu þrjá ára-
tugi. Samanburður við önnur Evr-
ópulönd á árunum 2009-2018 sýnir
að hvergi var ungbarnadauði jafn fá-
tíður og hér á landi, eða 1,7 af hverj-
um 1.000 fæðingum, samanborið við
t.d. 2,5 í Noregi, 2,4 í Svíþjóð og 2,1 í
Finnlandi. Tíðastur var ungbarna-
dauði í Tyrklandi, 11,0 af hverjum
1.000 lifandi fæddum.
Lífslíkur með þeim
hæstu í Evrópu
 Tengsl menntunar
og lífaldurs  Lítill
ungbarnadauði
Morgunblaðið/Hari
Lífslíkur Meðalævi Íslendinga hefur
lengst á seinni árum.
Áslaug Arna Sigurbjörnsdóttir
dómsmálaráðherra kynnti í gær
aðgerðir til að stytta boðunarlista
og biðtíma til afplánunar refsinga.
Starfshópur sem ráðherra skipaði
9. mars sl. skilaði henni skýrslu
með sjö tillögum til úrbóta og
ákvað dómsmálaráðherra að fallast
á allar tillögurnar, sem hún kynnti
á blaðamannafundi í fangelsinu á
Hólmsheiði í gær.
Undanfarin ár hefur þróunin
verið á þann veg að biðtími eftir
því að komast í afplánun er sífellt
að lengjast og sífellt fleiri bætast á
biðlista. Fyrningum refsinga hefur
sömuleiðis fjölgað talsvert síðustu
ár. Meðalbiðtími frá því dómur fell-
ur þangað til afplánun hefst er nú
um 17 mánuðir.
„Það er algjörlega óboðlegt að
dómþolar bíði stundum í mörg ár
eftir því að geta afplánað dóm sinn.
Það minnkar varnaðaráhrif refs-
inga, refsingar fyrnast og síðast en
ekki síst þá er það mjög þungbært
fyrir aðila að þurfa að bíða svona
lengi,“ segir Áslaug í samtali við
Morgunblaðið.
„Refsingar hafa lengst og fleiri
fengið óskilorðsbundnar refsingar.
Gæsluvarðhaldsföngum hefur
fjölgað og nýtingin í fangelsunum
hefur ekki verið nægilega góð,“
segir hún, spurð hvers vegna þró-
unin hafi verið á þessa leið.
Verði snemma á næsta ári
Í aðgerðunum felst meðal annars
að heimild til að fullnusta refsi-
dóma með samfélagsþjónustu verði
rýmkuð, heimildir ákærenda til að
ljúka málum með sáttamiðlun
verða einnig rýmkaðar og fjár-
magn til málaflokksins verður auk-
ið.
Áslaug vonast til þess að aðgerð-
irnar verði flestar komnar að fullu
til framkvæmda snemma á næsta
ári. „Fyrir utan sáttamiðlunartil-
löguna þar sem það mun taka
lengri tíma að breyta kerfinu í þá
átt að það verði virkt úrræði. Það
þarf að fara í allnokkrar lagabreyt-
ingar er varða samfélagsþjónustu,
reynslulausn og sáttamiðlun og sú
vinna fer strax í gang í ráðuneyt-
inu.“
Páll Winkel fangelsismálastjóri
tók til máls á blaðamannafundinum
í gær og þakkaði ráðherra fyrir
ákveðni, áræði og frumkvæði í
málaflokknum. Í samtali við Morg-
unblaðið segist Páll vænta þess að
það taki tíma að vinda ofan af bið-
tímanum en með auknum fjárheim-
ildum til að reka fangelsin á fullum
afköstum geti það gerst nokkuð
hratt.
Biðtíminn er óboðlegur
 Ráðast í aðgerðir til að stytta boðunarlista og biðtíma
 Heimild til að afplána með samfélagsþjónustu rýmkuð
Morgunblaðið/Eggert
Aðgerðir Áslaug Arna Sigurbjörnsdóttir dómsmálaráðherra og Páll Winkel fangelsismálastjóri eftir fund.
Vantar þig
pípara?
FINNA.is
Skipholti 29b • S. 551 4422
Fylgið okkur á facebook
SUMARÚTSALAN
ER HAFIN!
ALLT
AÐ
50%
AFSLÁ
TUR
Töfrar eldamennskunnar
byrja með Eirvík
Eldhúsið er ekki bara
herbergi, heldur upplifun
Eirvík Suðurlandsbraut 20, Reykjavík, sími 588 0200, eirvik.is.
Opnunartími mánudaga - föstudaga 10-18, laugardaga 11-15
Eirvík