Morgunblaðið - 11.08.2020, Side 12

ekki að þeim kostum sem þeim hafa
verið gefnir, yrði félagið óhjákvæmi-
lega gjaldþrota og að heimtur úr
þrotabúi félagsins yrðu litlar sem
engar fyrir þá sem enn þráast við.
Þannig virðist félagið leggja ofurkapp
á að ná samkomulagi við tvo hópa sem
tengjast fjármögnun þess. Annars
vegar hina svokölluðu meginhluthafa
sem eru danska og sænska ríkið, sem
samanlagt eiga um 28% hlut í félaginu
(norska ríkið seldi sig út úr félaginu
2018). Hins vegar er um að ræða
kröfuhafa sem halda á skuldabréfum
og öðrum blönduðum fjárfestingar-
verðbréfum (e. hybrid securities) á fé-
lagið.
Fyrrnefndi hópurinn virðist, ásamt
þriðja stærsta hluthafanum, Knut og
Alice Wallenberg-sjóðnum (6,5%),
kominn á þá skoðun að ganga að til-
lögu stjórnendanna, en þó með nokkr-
um breytingum frá fyrstu tillögu sem
fyrir þá var lögð 30. júní síðastliðinn.
Þannig er stefnt að því að danska
og sænska ríkið kaupi þriðjung nýs
hlutafjár sem SAS hyggst gefa út og í
heild mun nema 6 milljörðum hluta á
genginu 1,16 sænskar krónur (gengi
félagsins í Kauphöllinni í Stokkhólmi
var 7,29 sænskar krónur á hlut við
lokun markaða í gær). Þannig mun
danska ríkið kaupa hlutabréf fyrir ríf-
lega 1 milljarð sænskra króna, jafn-
virði tæplega 16 milljarða króna, og
sænska ríkið fyrir tæplega 1 milljarð,
jafnvirði 15,5 milljarða íslenskra
króna.
Stjórnvöld stíga myndarlega inn
Þá virðist SAS einnig hafa færst
nær samkomulagi við ríkisstjórnir
beggja landa um að þau kaupi af fé-
laginu breytanleg skuldabréf að virði
6 milljarða sænskra króna, jafnvirði
94 milljarða króna. Þannig mun
sænska ríkið kaupa slík bréf fyrir
andvirði 2,5 milljarða sænskra króna
og danska ríkið slíkt hið sama auk 1
milljarðs á 1% hærri vöxtum. Af til-
kynningum SAS að dæma hefur
nokkuð verið tekist á um vaxtakjörin
á þessum bréfum en nýjustu vend-
ingar hafa orðið þær að félagið hefur
fallist á að hækka vextina um 0,9 pró-
sentur frá upphaflegri tillögu sem
miðaði við 2,8% vexti (3M STIBOR
auk 250 punkta álags fyrsta árið og
hækkandi álagi síðar).
Samkvæmt yfirlýsingu SAS virðist
síðarnefndi hópurinn, þ.e. handhafar
skuldabréfa á félagið, óþægari ljár í
þúfu en ríkisstjórnirnar tvær. Þannig
hefur ekki náðst nægilegur stuðning-
ur í hópi kröfuhafa við þá tillögu að
breyta annars vegar tæplega 2,3
milljarða (36 milljarðar íslenskra
króna) skuldabréfi, sem er á gjald-
daga í nóvember 2022 í annaðhvort
breytanleg skuldabréf eða hlutabréf
og hins vegar að breyta breytanleg-
um skuldabréfum að fjárhæð 1,5
milljarðar sænskra króna (23,5 millj-
arðar íslenskra króna) í hlutafé.
Enn vantar mikið upp á
Samkvæmt upplýsingum frá SAS
hefur einungis 51,42% handhafa
hinna breytanlegu skuldabréfa sam-
þykkt að ganga að tillögum félagsins
en skv. útgáfuskilmálum bréfanna
þurfa 75% þeirra að veita samþykki
sitt svo breytingin geti gengið í gegn.
Staðan er enn verri þegar kemur að
viðhorfi skuldabréfaeigenda. Þar
hafa aðeins 39,56% handhafa sam-
þykkt útfærsluna en skilmálar bréf-
anna krefjast þess að 80% kröfuhaf-
anna heimili fyrirliggjandi
breytingar. Það er því við mjög
ramman reip að draga hjá félaginu.
Skýrir það eflaust þá afdráttarlausu
áskorun sem það birti á föstudag þess
efnis að ef ekki yrði gengið að fyr-
irliggjandi tillögum myndi félagið
einfaldlega syngja sinn svanasöng
fyrr eða síðar. Raunar er ljóst að ör-
lög félagsins munu í síðasta lagi ráð-
ast 25. ágúst en félagið hefur fengið
frest til þess dags til að koma skikki á
fjármögnun sína í hinum mjög svo
erfiðu aðstæðum.
Jacob Pedersen, yfirmaður hluta-
fjárgreiningar hjá Sydbank, fór ekki
eins og köttur í kringum heitan graut
þegar hann lýsti stöðu flugfélagsins í
samtali við danska viðskiptablaðið
Børsen í gær:
„SAS er í raun og veru gjaldþrota.
Ef ekki væri fyrir munnlegar stuðn-
ingsyfirlýsingar stjórnvalda og end-
urreisnarplanið, sem nú hefur verið
lagt fram væri félagið farið á hausinn.
Eiginfjárstaðan er veik og það má
gera ráð fyrir miklum taprekstri á
komandi mánuðum.“
Í störukeppni við kröfuhafana
AFP
Landfast Starfsmenn SAS á Gardermoen-flugvelli í Ósló búa eina af farþegaþotum félagsins undir langtímageymslu.
 Forsvarsmenn SAS kalla eftir því að fjárfestar færi niður kröfur sínar og umbreyti lánum
 Danska og sænska ríkið hyggjast leggja félaginu til milljarðatugi í formi lána og nýs hlutafjár
12 FRÉTTIRViðskipti | Atvinnulíf
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 11. ÁGÚST 2020
Rafstilling ehf
Dugguvogi 23, 104 Reykjavík, sími 581 4991, rafstilling@rafstilling.is
Opið mán.-fim. 8-12 og 13-18, fös. 8-14
Hröð og góð þjónusta um allt land
Áratug
a
reynsla
Startar bíllinn ekki?
Við hjá Rafstillingu leysum málið
11. ágúst 2020
Gengi Kaup Sala Mið
Dollari 135.69
Sterlingspund 177.65
Kanadadalur 101.56
Dönsk króna 21.531
Norsk króna 15.078
Sænsk króna 15.555
Svissn. franki 148.37
Japanskt jen 1.2838
SDR 191.46
Evra 160.4
Meðalgengi/Viðskiptavog þröng 189.0087
Hrávöruverð
Gull 2061.5 ($/únsa)
Ál 1744.0 ($/tonn) LME
Hráolía 45.15 ($/fatið) Brent
Brottfarir erlendra farþega frá
landinu um Keflavíkurflugvöll voru
45.600 í nýliðnum júlí samkvæmt
talningu Ferðamálastofu og Isavia,
eða 80,3% færri en í júlí í fyrra, þeg-
ar þær voru um 231 þúsund talsins.
Danir voru fjölmennastir í mán-
uðinum eða 10 þúsund talsins og
32,7% fleiri en í sama mánuði í
fyrra.
Danir voru ríflega fimmtungur
brottfararfarþega og fjölgaði þeim
um þriðjung frá júlí í fyrra, að því er
fram kemur á vef Ferðamálastofu.
Næstfjölmennastir voru Þjóð-
verjar (20,2%) en þeir voru ríflega
helmingi færri en í fyrra. Frá ára-
mótum hafa um 387 þúsund erlendir
farþegar farið frá Íslandi um Kefla-
víkurflugvöll sem er 65,8% fækkun
miðað við sama tímabil í fyrra en þá
voru brottfarir erlendra farþega
um 1,1 milljón talsins.
Danir sækja landið
heim af miklum móð
 Brottförum fækkar um 80% milli ára
Morgunblaðið/Eggert
Leifsstöð Danir hafa sótt í sig veðr-
ið þegar kemur að Íslandsferðum.
SAS hefur lengi verið álitin ein birtingarmynd norræns samstarfs í við-
skiptum. Félagið var enda lengi vel langstærsta flugfélagið sem hafði
starfsstöðvar sínar á Norðurlöndum eða allt þar til norska lággjaldaflug-
félagið Norwegian Air Shuttle tók flugið á síðustu árum. Síðustu tvö árin
hefur flotastærð félaganna tveggja verið svipuð eða í kringum 160 flug-
vélar.
Í fyrra flutti SAS 29,8 milljónir farþega og hefur fjöldinn rokkað upp og
niður fyrir 30 milljóna markið í yfir áratug. Í samanburði við Icelandair
eru umsvif SAS gríðarleg. Icelandair flutti 4,4 milljónir farþega í fyrra og
voru vélar í rekstri þess um 30 talsins.
SAS er hins vegar afar lítið flugfélag í alþjóðlegum samanburði.
Stærstu flugfélögin í Bandaríkjunum og Kína hafa allt að 1.000 vélar í
sínum flota og flytja á annað hundrað milljónir farþega á ári hverju.
Mikilvægt innviðafyrirtæki
TÁKNMYND NORRÆNS VIÐSKIPTASAMSTARFS
Atvinna
BAKSVIÐ
Stefán E. Stefánsson
ses@mbl.is
Í júlí síðastliðnum flutti Scandinavian
Airline Services (SAS) 699 þúsund
farþega. Fjölgaði þeim um 300 þús-
und frá fyrri mánuði en þó dróst fjöld-
inn saman um 73% miðað við júlímán-
uð 2019. Fyrirtækið rær nú lífróður
líkt og flest önnur flugfélög heimsins
og síðustu mánuði hafa forsvarsmenn
þess unnið að útfærslu björgunar-
pakka sem ætlað er að forða því frá
gjaldþroti.
SAS, sem stofnað var árið 1946 með
sameiningu þriggja helstu flugfélaga
Danmerkur, Svíþjóðar og Noregs,
hefur marga hildina háð á þeim tæpu
75 árum sem það hefur starfað. Oft
hefur hurð skollið nærri hælum og
fyrirtækið staðið höllum fæti en senni-
lega aldrei þó jafn illa og einmitt nú.
Botnlaust tap
Samkvæmt nýjasta árshlutareikn-
ingi fyrirtækisins (febrúar-apríl) nam
tap fyrirtækisins jafnvirði 54,4 millj-
arða króna og var eiginfjárhlutfall
fyrirtækisins -0,1% í lok aprílmánað-
ar, samanborið 16% í lok síðasta
reikningsárs. Var lausafé félagsins þá
komið niður í 4,2 milljarða sænskra
króna, jafnvirði 65 milljarða króna og
hafði lækkað um rúma 39 milljarða á
þremur mánuðum.
Frá því uppgjörið var birt hefur
staðan lítið batnað, jafnvel þótt far-
þegafjöldinn hafi þokast talsvert upp
á við. Önnur bylgja kórónuveirunnar
er líkleg til að setja alvarlegt strik í
reikninginn og samkvæmt því sem
Rickard Gustafsson, forstjóri SAS,
hefur látið hafa eftir sér, má gera ráð
fyrir að neikvætt sjóðstreymi fyrir-
tækisins muni nema jafnvirði 8 til 11
milljarða á hverjum mánuði það sem
eftir lifir þessa árs.
Helmingurinn brunninn síðan
Hafi spá forstjórans gengið eftir má
gera ráð fyrir að lausafjárstaða fyrir-
tækisins hafi allt að helmingast frá
lokum aprílmánaðar og gæti þá staðið
nær 30 milljörðum íslenskra króna nú.
Þá verður einnig að taka inn í mynd-
ina að félagið hefur nú þegar gripið til
neyðarréttar og hætt að greiða af-
borganir af ákveðnum hluta skulda
sinna.kosti farinn að segja svo til sín
að í lok síðustu viku sendu stjórnend-
ur fyrirtækisins frá sér tilkynningu
þess efnis að ef kröfuhafar gengju