Morgunblaðið - 18.09.2020, Blaðsíða 2

2 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 18. SEPTEMBER 2020
NÝJ
UNG
!
Hlæðu, hoppaðu,
hóstaðu og hnerraðu
áhyggjulaus!
Öruggar þvaglekavörur
Extra
rakadræg
100%
Lyktarvörn
Passa
frábærlega
Morgunblaðið Hádegismóum 2, 110 Reykjavík. Sími 569 1100 Fulltrúar ritstjóra Sigtryggur Sigtryggsson sisi@mbl.is Ágúst Ingi Jónsson aij@mbl.is Andrés Magnússon andres@mbl.is Fréttir Guðmundur Sv. Hermannsson ritstjorn@mbl.is Menning Einar Falur Ingólfsson
menning@mbl.is Viðskipti Stefán E. Stefánsson vidskipti@mbl.is Íþróttir Víðir Sigurðsson sport@mbl.is mbl.is Jón Pétur Jónsson netfrett@mbl.is Smartland Marta María Jónasdóttir smartland@mbl.is Umræðan | Minningar mbl.is/sendagrein Prentun Landsprent ehf.
Höskuldur Daði Magnússon
hdm@mbl.is
„Ég tel að þetta sé ein stærsta áskor-
un samfélagsins í dag,“ segir Lilja Al-
freðsdóttir, mennta- og menningar-
málaráðherra.
Mun fleiri konur en karlar eru við
nám í tveimur af þremur stærstu há-
skólum landsins í
vetur. Þróun í
þessa átt hefur
vakið athygli á
síðustu árum og
bregðast þarf við,
að mati ráðherra.
Í Háskóla Ís-
lands stunda ríf-
lega níu þúsund
manns nám á
grunnstigi og eru
um tveir þriðju
hlutar þeirra konur en aðeins rétt ríf-
lega þriðjungur karlar. Þegar horft er
til framhaldsnáms eru yfir fimm þús-
und nemar skráðir og aðeins ríflega
fjórðungur karlkyns. Í Háskólanum á
Akureyri var um fjórðungur nem-
enda karlar á síðasta skólaári en ekki
liggja fyrir nýjar tölur að sögn Eyj-
ólfs Guðmundssonar rektors. Hann
segir að kynjaskipting meðal nýnema
gefi ekki annað til kynna en að svipað
hlutfall verði í skólanum þetta árið. Í
Háskólanum í Reykjavík eru hins
vegar fleiri karlar en konur og hefur
hlutfall karla aukist lítillega á milli
ára. Fram kom í Morgunblaðinu á
dögunum að mikil ásókn væri meðal
Íslendinga í læknanám í Slóvakíu en
70% íslenskra nýnema þetta árið eru
konur.
Lilja segir í samtali við Morgun-
blaðið að nú sé á lokametrunum vinna
við menntastefnu til ársins 2030.
„Framtíðarsýnin er að allir hafi jöfn
tækifæri til menntunar og til að svo
megi verða þarf að taka í fangið þessa
staðreynd sem blasir við að kynja-
hlutföllin á háskólastiginu eru ekki
eins og best verður á kosið,“ segir
Lilja sem kveðst hafa kynnt í ríkis-
stjórn á dögunum menntaumbætur
en ráðgert er að verja 800 milljónum
króna í þær umbætur á næstunni.
Hugmyndir Lilju lúta að umbótum á
fyrstu skólastigunum.
Hún segir að ýmislegt hafi áunnist
á síðustu árum. Aðgerðir til að
styrkja stöðu kennara og kennara-
náms hafi skilað sér í tuga prósenta
aukningu í ásókn í námið í haust, 50%
aukningu í grunnskólakennaranám
og 120% í leikskólakennaranám. Ný
lög um eitt leyfisbréf kennara þvert á
skólastig styrki menntakerfið.
Drengir hverfa meira á brott
„En það það þarf að gera meira, til
að mynda styrkja námsgögn. Áhuga-
svið kynjanna eru mismunandi og við
verðum að huga að því hvers vegna
námið vekur ekki eins mikinn áhuga
og ástríðu hjá drengjum. Þessu höf-
um við unnið að með Mennta-
málastofnun að undanförnu. Það þarf
líka að styrkja orðaforða barnanna,
við sjáum mikinn mun á orðaforða nú
og fyrir tuttugu árum,“ segir Lilja og
bendir á að hugmyndir um að fjölga
móðurmálstímum séu þessu tengdar.
Þannig verði hægt að nota íslensku
meira í öllum greinum og bæta orða-
forða.
Hún segir að til að hægt verði að
snúa við þeirri þróun að konur verði í
miklum meirihluta í háskólum þurfi
að ráðast að rót vandans. „Skýrasta
mynd þess af hverju það eru færri
ungir menn í háskólanámi en konur
er sú að brotthvarf á framhaldsskóla-
stigi er meira meðal drengja. Við
þurfum því að byrja miklu fyrr. Ég vil
leggja sérstaka áherslu á fyrstu
skólastigin því þar verður mesta mót-
unin. Við þurfum að vera með náms-
efni og valmöguleika sem höfða til
beggja kynja,“ segir Lilja og bendir á
að svokölluð snemmtæk íhlutun sé
gagnleg því þá sé hægt að fylgjast
með námsframvindu og grípa inn í ef
þörf er á.
„Þá verður einnig að huga að
samspili við hinn stafræna heim. Við
vitum að börnin eru í símanum og
tölvuleikjum og við þurfum að skilja
það.“
Ein stærsta áskorun samfélagsins
 Gríðarlegur kynjahalli nemenda í háskólum blasir við  Menntamálaráðherra vill ráðast að rót vand-
ans og boðar 800 milljóna menntaumbætur  Huga þarf að fyrstu skólastigum og draga úr brotthvarfi
Lilja Dögg
Alfreðsdóttir
Kynjaskipting í stærstu háskólunum
Konur Karlar
Grunnnám Framhaldsnám
Háskóli Íslands
65%
35%
73%
27%
76%
24%
42%
58%
Háskólinn
á Akureyri*
Háskólinn
í Reykjavík
*Tölur frá síðasta
skólaári en útlit
er fyrir að þessi
hlutföll hafi ekki
breyst
Sterk vindhviða er sögð hafa orsakað
banaslys sem varð á Borgarfjarðar-
braut nærri Borgarnesi í september á
síðasta ári. Þetta kemur fram í
skýrslu Rannsóknarnefndar sam-
gönguslysa um málið. Áreksturinn
varð þegar Hyundai i10- og Nissan X-
trail-bifreið skullu saman. Ökumenn
voru sammála um að sterk vindhviða
hefði fundist skömmu fyrir árekstur-
inn. Varð hún til þess að Nissan-bif-
reiðin fór yfir á rangan vegarhelming.
Skullu bifreiðarnar saman af miklu
afli og kastaðist Huyndai-bifreiðin
aftur rúma 10 metra og snerist í hálf-
hring við áreksturinn. Nissan-bifreið-
in snerist og fór áfram um fimm
metra.
Ekki sáust ummerki á veginum um
hemlun en að því er fram kemur í
skýrslunni sjást ekki oft hemlaför
þegar blautt er líkt og var þennan
dag. Ökumaður og tveir farþegar
voru í Nissan-bifreiðinni en ökumað-
ur Hyundai-bifreiðarinnar var einn á
ferð. Í árekstrinum lést farþegi í
Nissan-bifreiðinni og er hann sagður
hafa verið með ökubeltið ranglega
spennt. Hafði farþeginn sett beltið
undir handarkrikann og hlaut hann
banvæna brjóst- og kviðarholsáverka.
Að mati nefndarinnar eru líkur á að
farþeginn hefði lifað slysið af ef ör-
yggisbeltið hefði verið spennt með
réttum hætti. Annar tveggja farþega í
Nissan-bifreiðinni var ekki í belti og
hlaut áverka á efri hluta líkamans.
Ökumaður hlaut ekki mikla áverka.
Ökumaður Huyndai-bifreiðarinnar er
sagður hafa fengið mikla áverka.
Hann var í belti auk þess sem loftpúði
blés út. vidar@mbl.is
Ranglega spennt öryggis-
belti talið hafa valdið bana
 Sterk vindhviða talin hafa orsakað árekstur á Borgarbraut
Ljósmynd/RNS
Banaslys Bifreiðarnar skullu sam-
an af miklu afli í septembermánuði.
Eftir að upp kom smit kórónuveirunnar í Hámu,
matsölu Háskóla Íslands, á mánudag var versl-
uninni lokað og starfsfólk sent í sóttkví og sýna-
töku. Háma verður lokuð út vikuna, samkvæmt
upplýsingum frá Háskóla Íslands. Tómlegt var
um að litast þegar ljósmyndari Morgunblaðsins
kom þar við í gær. Hefur svæðinu greinilega ver-
ið skipt upp í sérstök sóttvarnahólf til að stemma
stigu við frekari útbreiðslu faraldursins.
Morgunblaðið/Kristinn Magnússon
Tómlegt um að litast á Háskólatorgi
Sveitarstjórn Bláskógabyggðar
samþykkti á fundi sínum í gær að
rekstri hjólhýsasvæðis við Laugar-
vatn yrði hætt innan tveggja ára.
Ákvörðunin er tekin vegna þess að
öryggi fólks á svæðinu er verulega
ábótavant komi þar upp eldur.
Í bréfi lögreglustjórans á Suður-
landi og slökkviliðsstjóra Bruna-
varna Árnessýslu frá því í maí á
þessu ári kom fram að ástandið á
svæðinu með tilliti til brunavarna og
öryggis fólks væri með öllu óvið-
unandi. Í bréfi Húsnæðis- og mann-
virkjastofnunar frá því í ágúst kom
fram að það væri á ábyrgð eiganda
eða rekstraraðila að tryggja full-
nægjandi aðgerðir gegn eldsvoða.
Rekstur hjólhýsasvæðisins á sér 50
ára sögu. Samningar við leigutaka
eru gerðir til tveggja ára. Samþykkt
sveitarstjórnar er á þá leið að gild-
andi samningar við leigutaka verði
ekki endurnýjaðir þegar þeir renna
út og verða því engir samningar i
gildi að tveimur árum liðnum.
Loka hjól-
hýsasvæðinu
 Ástandið sagt með
öllu óviðunandi