Morgunblaðið - 05.12.2020, Blaðsíða 57

MENNING 57
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 5. DESEMBER 2020
TÓNLIST
Arnar Eggert Thoroddsen
arnareggert@arnareggert.is
Stuttskífan er form sem liggur ámilli smáskífu og breiðskífu,hálfgert olnbogabarn á stund-
um en í gegnum þetta form er engu
að síður hægt að knýja fram öfluga,
listræna yfirlýsingu. Breiðskífan
býður nefnilega þeirri hættu heim að
uppfyllingarefni láti
á sér kræla á meðan
smáskífan, sem ber
aðeins tvö lög, næg-
ir ekki til að lista-
manneskjan geti
sýnt fyllilega hvað í
henni býr. Stuttskífan er hins vegar
fullkomin hvað þetta varðar. Fjögur
lög sem geta sýnt fram á breidd en
um leið er ekkert pláss fyrir feilspor.
Jelena Ciric sýnir fram á hámarks-
nýtingu hvað þetta varðar á Shelters
One.
En áður en við förum í spjall um
tónlistarkonuna og það sem meira er,
innihaldið á plötunni, langar mig til
að tala aðeins um hvernig Jelena hef-
ur staðið að útgáfunni sjálfri, eitt-
hvað sem er til eftirbreytni. Frétta-
tilkynningar og ljósmyndir, allt er
þetta vandað mjög, en hún spilar líka
inn á streymisveiturnar, þar sem tón-
listarútgáfa í dag birtist einna helst.
Hægt er nálgast plötuna á Bandcamp
og Spotify og á hinu síðarnefnda hef-
ur hún sett upp sérstakan lagaspotta
með lögum sem höfðu áhrif á tónlist-
ina í „Lines“, einu laganna sem var
hlaðið upp á Spotify í aðdraganda
Shelters One (Lines Inspiration). Þar
er að finna lög með t.d. Aldous Har-
ding, Joni Mitchell, The Roches og
The Magnetic Fields. Upplýsandi
fyrir hlustandann og gildisaukandi
fyrir almenna upplifun af Jelenu um
leið. Snjallt.
Ég kom stuttlega inn á heims-
hornaflakk Jelenu í inngangi og læt
það sosum nægja. Hún fluttist hingað
til Íslands árið 2016 ásamt frónversk-
um ektamanni og hefur unað hag sín-
um vel síðan, vinnur við ritstörf sam-
fara tónlistarstússi og hefur verið
giska virk í íslensku senunni. Í spjalli
við Fréttablaðið lýsir hún því hversu
gott það sé að búa á litlum stað, sam-
anborið við fyrri íverustaði, og
hversu margt skapandi fólk þrífist
hér á landi. Þetta nefna aðfluttir svo
oft og stundum finnst ritara eins og
hann sé óþarflega ómeðvitaður um
þessa sterku upplifun þeirra sem
landið sjá með gests auga. Þeir eygja
þetta jákvæða, sem of oft týnist í
argaþvargi hversdagsins.
Platan kemur út í gegnum útgáfu-
fyrirtækið Paradís Sessions. Albert
Finnbogason stýrði upptökum ásamt
Jelenu sem semur alla texta og lög.
Jelena leikur á píanó og syngur, Karl
James Pestka spilar á fiðlu og víólu,
Margrét Arnardóttir þenur harmo-
nikku og Albert leikur á það sem
hendi er næst, er þess þarf.
Platan hefst með áðurnefndu
„Lines“. Það er viss þjóðlagablær
yfir en þegar um hálf mínúta er liðin
af laginu var ég minntur harkalega á
stórkostlega smíð Juliu Holter, Have
you in my Wilderness (2015). Trúið
mér, ég hendi þessari samlíkingu
ekki út að gamni mínu. Eftir að vers-
ið er búið öðru sinni, en það er tiltölu-
lega „eðlilegt“, fer Jelena á hlemmi-
skeið í viðlaginu, klifrar skyndilega
af krafti upp tónstigann og fer glæsi-
lega í háu nóturnar. Innlifunin er
alger og áhrifin eftir því. Tónlistin
styður glæsilega við allan tímann,
maður er eiginlega kominn á bríkina.
Þarna slær tvennu saman, tveimur
heimum getum við sagt, þekkilegu
þjóðlagastefinu er rænt af andsetn-
um og undurfurðulegum kafla (og ég
skil að hún tefli Reginu Spektor
fram sem áhrifavaldi). „In Time“ er
næst, snotur ballaða. Stöldrum við
söngröddina, hún er falleg og
kannski það sterkasta á allri plöt-
unni. Tónlistin er dramatísk, varleg,
næm og svo gjörsamlega við hæfi.
„Concrete“ er grallaralegra, mikill
leikur í því og takti hraðað og á hon-
um hægt. Nánast eins og barnagæla.
„Loughbreeze“ lokar þessari stuttu
en vel heppnuðu plötu. Lokalagið er
„lokalag“, höfugt flæði og letilegt,
nett sorgbundið jafnvel. Söngröddin
og „tilfinningin“ í því tónar engu að
síður vel við hin þrjú systkinin. Allt í
allt sannfærandi og vandað verk þar
sem ekkert er uppfyllingarefnið en
um leið nægur efniviður til að gefa
heilsteypta mynd af listamanninum.
Ég er til í breiðskífu!
»Eftir að versið er bú-ið öðru sinni, en það
er tiltölulega „eðlilegt“,
fer Jelena á hlemmi-
skeið í viðlaginu, klifrar
skyndilega af krafti upp
tónstigann og fer glæsi-
lega í háu nóturnar.
Innlifunin er alger og
áhrifin eftir því.
Stuttskífan Shelters
One eftir Jelenu Ciric
kom út fyrir stuttu.
Fædd í Serbíu, alin upp
í Kanada, lærði á
Spáni, gegndi prófess-
orsstöðu í Mexíkó en
býr nú og starfar á
Íslandi. Nei, Jelena er
ekki einhöm tónlistar-
kona, langt í frá.
Alþjóðlegri barnakvikmyndahátíð
sem hófst í Bíó Paradís 27. nóv-
ember lýkur á morgun, 6. desem-
ber, en hægt er að leigja myndir há-
tíðarinnar á nýrri netleigu
kvikmyndahússins, Heimabíó Para-
dís, auk fleiri mynda. Á barnakvik-
myndahátíðinni í ár má finna
myndir fyrir alla aldurshópa, m.a.
teiknimyndina Muggur og götuhá-
tíðin sem er úr smiðju dönsku skop-
myndateiknaranna Wulfmorgen-
thaler. Frekari upplýsingar má
finna á bioparadis.is.
Spaugileg Úr teiknimyndinni Muggur og
götuhátíðin sem er á kvikmyndahátíðinni.
Kvikmyndahátíð
lýkur á morgun
Gunnar Helgason og Felix Bergs-
son bjóða öllum börnum landsins á
jólaskemmtun á morgun sem
streymt verður á Facebook-síðu
Landsbankans kl. 14. „Þeir félagar
ætla að tryggja réttu jólastemn-
inguna með því að kenna börnum
þessa lands hvernig á að standa að
ÖLLU í jólaundirbúningnum,“ seg-
ir um viðburðinn í tilkynningu. Þá
munu þeir einnig leita uppi jóla-
sveina og í stað áhorfenda í sal
verða sex dansarar frá Dansskóla
Birnu Björns sem munu dansa með
Gunna á meðan Felix syngur jóla-
lög þeirra félaga. Felix mun svo
kenna Gunna að skreyta jólatré á
mettíma.
Jólin koma með
Gunna og Felix
Eldhressir Felix og Gunni í jólaskapi.
Ljósmynd/Julie Rowland
Fjölær Jelena Ciric
sannar í gegnum lögin
fjögur að ekki er tjaldað
til einnar nætur.
Margra heima sýn
Nánari upplýsingar um sýningartíma á sambio.is
71%
SÝND MEÐ ÍSLENSKU TALI.
TRYGGÐU ÞÉR
MIÐA INNÁ
STÓRKOSTLEGA VEL GERÐNÝ
MYND FYRIR FJÖLSKYLDUNA
FRÁROBERT ZEMECKIS.
SPLÚNKUNÝ GR ÍNMYND
FRÁBÆR NÝ JÓLA TEIKNIMYND MEÐ
ÍSLENSKU TALI FYRIR ALLA FJÖSLSKYLDUNA.