Lögmannablaðið - 2020, Blaðsíða 16

16 LÖGMANNABLAÐIÐ TBL 04/20
og þar var ekki tekið fram að hún væri lögmaður. Í lýsingu
á henni kom þó fram að hún væri lögmaður og stofnandi
lögmannsstofunnar X.
Lögmaðurinn setti myndskeið á Instagram með m.a.
þessum texta:
I Wanna go home! #X-bær #missmykids #verjandi
Eftirfarandi athugasemd var skrifuð við færsluna:
Það er betra að vera þarna sem lögmaður en grunaður – haltu
áfram að berjast og sjá það jákvæða í stöðunni. Lögmaðurinn
svaraði athugasemdinni: _hahaha satt!
Nokkrum dögum seinna setti lögmaðurinn inn myndskeið
m.a. með meðfylgjandi texta:
#morðréttarhöld #dreamteam #gleðilega páska #notimetorest
Taldi lögmaðurinn að hún hefði einungis tjáð sig þarna
um einkamálefni og benti á að ekki hefði verið hægt
að sjá hverjir umbjóðendur hennar hefðu verið. Þrátt
fyrir þetta var talið að lögmaðurinn hefði brotið gegn
siðareglum og viðmiðunarreglum um hegðun lögmanna á
samfélagsmiðlum. Var talið að innleggin sýndu ekki góða
dómgreind og virðingu fyrir fólki. Gæti lögmaðurinn ekki
verið viss um að færslur hennar hefðu ekki neikvæð áhrif
á umbjóðendur hennar eða traust á hana sem lögmann
og traust á lögmannastéttina í heild.
II
Í ákvörðun frá Svíþjóð frá því í apríl 2019 var deilt um færslu
á Instagramreikningi lögmannsstofu. Einn af lögmönnum
stofunnar var skipaður verjandi Y í máli þar sem hann var
ákærður fyrir kynferðisbrot gegn tveimur börnum sínum. Á
meðan á rannsókn málsins stóð var Y sleppt úr gæsluvarðhaldi
og birti lögmannsstofan þá eftirfarandi færslu á Instagram:
„Þökk sé einstöku framlagi fulltrúans B var umbjóðandi okkar,
sem sat í gæsluvarðhaldi grunaður um gróf kynferðisbrot gegn
börnum, látinn laus úr varðhaldinu. Umbjóðandanum er létt
og réttlætið hefur enn einu sinni sigrað...“
Talið var að færslan fæli í sér alvarlegt brot gegn góðum
lögmannsháttum. Var sérstaklega bent á að lögmönnum
bæri að sýna varfærni og hófsemi á samfélagsmiðlum og
ekki birta upplýsingar sem gætu leitt til þess að hægt væri
að komast að því hverjir aðilar máls væru.
III
Í Danmörku hafa verið lagðar sektir á lögmenn fyrir efni sem
þeir hafa sett á samfélagsmiðla. Á árinu 2018 var lögmaður
sektaður vegna færslu fulltrúa á lögmannsstofu lögmannsins
á Facebook. Fulltrúinn hafði sett inn færslu um hestakaup
sem lögmannsstofan hafði komið að. Kona sem hafði keypt
hest fyrir dóttur sína taldi að hesturinn væri haldinn galla
og var kaupunum rift með dómi. Í kjölfarið deildi fulltrúinn
dómnum á Facebook, án þess að persónuupplýsingar
hefðu verið afmáðar. Í færslunni vísaði fulltrúinn til
greina sem viðkomandi hafði skrifað um málið og vísaði til
„curlingforeldra“ með skerta raunveruleikatengingu þegar
kemur að hæfileikum barna þeirra. Þá tók fulltrúinn þátt
í umræðum á Facebook um málið. Talið var að fulltrúinn
hefði með grófum hætti brotið gegn siðareglum.
IV
Annar danskur lögmaður var sektaður fyrir að hafa sakað
vitni í nauðgunarmáli um að hafa borið falsvitni. Var sú
ákvörðun staðfest af Hæstarétti Danmerkur.
V
Norskur lögmaður var fyrir nokkru áminntur fyrir að hafa
gagnrýnt ákvörðun sveitarstjórnar og barnaverndarnefndar
á Facebooksíðu sinni, en lögmaðurinn hafði komið fram fyrir
hönd eins aðila málsins. Sagði í úrskurðinum að lögmenn
verði að sýna varkárni þegar þeir tjá sig opinberlega og var
lagt til grundvallar að einka Facebooksíða lögmannsins
væri opinber. Þá var tekið fram að þar sem viðkomandi
hafði verið lögmaður eins af aðilum málsins væru ummælin
augljóslega tengd starfi hans sem lögmaður. Þá hafa norskir
lögmenn verið áminntir fyrir að tala illa um samkeppnisaðila
á samfélagsmiðlum.
VI
Norskur lögmaður sem stofnaði lokaðan Facebook hóp
fyrir óánægða viðskiptavini annarrar lögmannstofu til að
koma upplýsingum áfram til blaðamanns var hins vegar
ekki talinn hafa brotið gegn siðareglum þó að hann hefði
tekið þátt í umræðum í hópnum enda hefði gagnrýni hans
á viðkomandi lögmenn verið málefnaleg og rétt.
Ákvæði siðareglna sem lögmenn þurfa að hafa í huga
Hvaða ákvæði siðareglna lögmanna þarf helst að hafa í
huga þegar kemur að samfélagsmiðlum? Reynsla norrænna
lögmanna sýnir að helst reyni á eftirfarandi atriði:
• Ákvæði um að lögmaður skuli svo til allra mála leggja
sem hann veit sannast eftir lögum og sinni samvisku,
sbr. 2. mgr. 1. gr.
• Ákvæði um þagnarskyldu og trúnaðarskyldu, en lögmenn
hafa t.d. brotið gegn þeim ákvæðum með færslum sem