Lögmannablaðið - 2020, Blaðsíða 27

LÖGMANNABLAÐIÐ TBL 04/20 27
Tilefni fyrirspurnar og áréttingar félagsins var að þrátt
fyrir að málum, t.a.m. kynferðisbrota málum og öðrum
ofbeldismálum hafi fjölgað umtalsvert á höfuð borgar-
svæðinu undanfarin ár, hefur sú þróun ekki endurspeglast
í fjölgun símtala á bakvakt lögmanna. Til að mynda höfðu
vakthafandi lögmönnum aðeins borist 15 símtöl í gegnum
bakvaktasímann fyrstu sjö mánuði ársins 2020 borið saman
við 24 símtöl á sama tímabili árið 2019, 21 árið 2018 og 65
símtöl árið 2017.
Í svari embættisins, sem félaginu barst um miðjan nóvember
síðastliðinn, kemur m.a. fram að fylgt sé sérstökum verklags-
reglum sem byggðar séu á lögum um meðferð saka mála
nr. 88/2008. Þannig sé aðili, sem hefur verið handtekinn,
upplýstur um réttarstöðu sína og rétt til lögmannsaðstoðar
og séu þessi réttindi hlutaðeigandi áréttuð við skýrslutöku.
Þá sé sakborningi ávallt gefinn kostur á að benda á tiltekinn
lögmann til að gæta hagsmuna sinna.
Ekki er upplýst í svari embættisins hvernig vali á lögmanni er
háttað þegar sakborningur bendir ekki á tiltekinn lögmann
til að annast hagsmunagæsluna. Þá færðist embættið undan
því að svara spurningum félagsins varðandi fjölda mála þar
sem sakborningi hefur verið tilnefndur verjandi á tilteknu
tímabili, hversu margir lögmenn hafi verið tilnefndir í
þeim málum, hvernig vali á þeim hafi verið háttað og hvert
hlutfall þeirra hafi verið innbyrðis og því borið við að ekki
sé unnt að verða við beiðni um slíkt sökum mikillar vinnu
sem slík samantekt kallar á. Þá upplýsti embættið að árétting
félagsins á notkun bakvaktarsíma þess hafi verið send öllum
starfandi lögreglumönnum hjá embættinu í lok október sl.
Í framhaldi af framangreindum viðbrögðum lögreglustjóra-
embættisins hefur Lögmannafélagið nú sent embættinu
annað bréf þar sem fyrri krafa um upplýsingar er ítrekuð,
m.a. með vísan til þess að um mikilvægt réttaröryggismál
sé að ræða.
Líkt og rakið er hér að framan hefur símtölum lögreglu í
bakvaktarsíma lögmanna fækkað jafn og þétt undanfarin
misseri en einungis níu símtöl bættust við listann mánuðina
ágúst, september og október. Hins vegar vekur athygli að í
nóvembermánuði einum, eftir að starfandi lögreglumenn
fengu áréttingu félagsins senda, voru 13 símtöl skráð í
bakvaktarsímann - sem er um 35% heildarfjölda símtala
ársins.
II
NOTKUN LÖGREGLU Á BAKVAKTARÞJÓNUSTU LÖGMANNA
BRÉFASKIPTI FÉLAGSINS
VIÐ EMBÆTTI LÖGREGLUSTJÓRA
Eins og fjallað var um í Lögmannablaði 3/2020 sendi Lögmannafélagið erindi
til lögreglustjórans á höfuðborgarsvæðinu þar sem farið var fram á upplýsingar
um hversu oft embættið hafi tilnefnt sakborningi verjanda á grundvelli IV.
kafla sakamálalaga nr. 88/2008 frá 2017 og fram á mitt ár 2020, hversu
margir lögmenn hefðu verið skipaðir eða tilnefndir í umræddum málum á
tíma bilinu, hvernig vali þeirra hefði verið háttað og hlutfall þeirra innbyrðis.
Jafnframt var í bréfi félagsins farið fram á að upplýst yrði með hvaða hætti
aðilar, sem fá réttarstöðu sakbornings í tengslum við rannsókn mála hjá
embættinu, eru upplýstir um rétt sinn til lögmannsaðstoðar og farið fram á að
embættið áréttaði við starfsmenn sína að nota bakvaktarsíma félagsins þegar
kalla þyrfti til verjenda eða réttargæslumann.