Dagblaðið Vísir - DV - 22.01.2021, Blaðsíða 14

S amkvæmt birtum dóm-um á vefsíðu héraðsdóm-stóla Íslands hafa fimm-
tán dómar fallið í málum þar
sem ákært hefur verið fyrir
nauðgun á tímabilinu 1. janú-
ar 2020 fram til 20. janúar
2021. Af þessum dómum var
sakfellt í tólf tilvikum. Hér
er horft til nauðgunar eins og
hún er skilgreind í 194. gr. al-
mennra hegningarlaga en þar
segir:
„Hver sem hefur samræði
eða önnur kynferðismök við
mann án samþykkis hans
gerist sekur um nauðgun
og skal sæta fangelsi ekki
skemur en 1 ár og allt að
16 árum. Samþykki telst
liggja fyrir ef það er tjáð af
frjálsum vilja. Samþykki
telst ekki liggja fyrir ef
beitt er ofbeldi, hótunum
eða annars konar ólög-
mætri nauðung. Til ofbeldis
telst svipting sjálfræðis með
innilokun, lyfjum eða öðrum
sambærilegum hætti.1)
Það telst einnig nauðgun
og varðar sömu refsingu og
mælt er fyrir um í 1. mgr. [að
beita blekkingum eða not-
færa sér villu viðkomandi
um aðstæður eða] 1) að not-
færa sér geðsjúkdóm eða
aðra andlega fötlun manns
til þess að hafa við hann
samræði eða önnur kyn-
ferðismök, eða þannig er
ástatt um hann að öðru leyti
að hann getur ekki spornað
við verknaðinum eða skilið
þýðingu hans.“
Vægasta refsingin var átján
mánaða skilorðsbundinn fang-
elsisdómur og þær þyngstu
fangelsi í fimm ár. Algengast
var tveggja og hálfs árs fang-
elsisdómur.
Stjörnumeðhöndlarinn
Fimm ára fangelsi var dæmt
í tveimur tilvikum á því tíma-
bili sem kom til skoðunar.
Annars vegar var karlmaður
sakfelldur fyrir fjórar nauðg-
anir og hins vegar var það
karlmaður sem var sakfelldur
fyrir stórfellt brot í nánu sam-
bandi ásamt nauðgun.
Jóhannes Tryggvi Svein-
björnsson var þann 6. janúar
sakfelldur fyrir nauðgun í
fjórum ólíkum ákæruliðum.
Brotaþolar voru konur sem
leitað höfðu til hans eftir
meðhöndlun, en hann starfaði
sem nokkurs konar nuddari án
þess að tilheyra þó neinni sér-
stakri fagstétt. Notaðist hann
þar við aðferð þar sem hann
stakk fingrum inn í kynfæri
kvennanna án þeirra sam-
þykkis. Þegar kom að ákvörð-
un refsingar sagði eftirfar-
andi í niðurstöðu Héraðsdóms
Reykjaness:
„Samkvæmt sakavottorði
ákærða hefur hann ekki
áður gerst sekur um refsi-
verða háttsemi sem hér
skiptir máli. Verður tekið
tillit til þess við ákvörðun
refsingar, sem og þess hve
langt er liðið frá því að
brotin voru framin. Á hinn
bóginn ber að líta til þess
að ákærði er sakfelldur
fyrir alvarleg kynferðisbrot
gegn fjórum konum sem
leituðu til hans vegna stoð-
kerfisvandamála og væntu
þess að fá meðhöndlun í
samræmi við þá kvilla.
Ákærði byggði upp með-
ferðartraust hjá konunum
og voru þær grandalausar
er þær lögðust fáklæddar
og varnarlausar á nudd-
bekk á meðhöndlunarstofu
hans. Ákærði misnotaði
þetta traust með freklegum
hætti þegar hann rak fingur
inn í leggöng kvennanna án
nokkurrar tengingar við þá
stoðkerfismeðhöndlun sem
þær þurftu og ákærði kunni
skil á. Þykja brot ákærða
gegn A og B sérlega ósvífin
í ljós ungs aldurs A og þess
að B var haldin langvinnum
[...] sjúkdómi. Ákærði á sér
engar málsbætur.“
Brot í íbúðargámi
Karlmaður var sakfelldur
þann 18. mars fyrir stór-
fellt brot í nánu sambandi og
nauðgun gegn unnustu sinni,
en hann veittist að henni með
grófu ofbeldi og hafði í kjöl-
farið samræði við hana með
því að beita hana áframhald-
andi ofbeldi. Um ákvörðun
refsingar segir í niðurstöður
Héraðsdóms Reykjavíkur.
„Ber að líta til þess að um
var að ræða mjög alvarleg
brot sem beindust gegn mik-
ilsverðum hagsmunum og í
aðstæðum þar sem brotaþoli
átti að vera örugg. Horfir
þetta til refsiþyngingar [...]
Ljóst er af gögnum máls-
ins að brotaþoli varð fyrir
talsverðu líkamlegu tjóni
af völdum ákærða og horfir
það til refsiþyngingar. [...]
Þá verður ráðið af fram-
burði brotaþola að hún hafi
átt mjög erfitt andlega eftir
umrædd atvik [...] Að mati
dómsins eru því líkur á því
að brotaþoli hafi einnig orð-
ið fyrir talsverðu andlegu
tjóni af völdum ákærða sem
ekki sér fyrir endann á.“
Eins var horft til þess að of-
beldið var gróft og það beindist
gegn sambýliskonu geranda en
slíkt auki á grófleika brotsins.
Gerandi átti langan sakaferil
og hafði áður verið sakfelldur
Erla Dóra
Magnúsdóttir
erladora@dv.is
HÁTT SAKFELLINGAHLUTFALL
KYNFERÐISBROTA Í HÉRAÐI
Af birtum dómum héraðsdómstóla Íslands þar sem ákært hafði
verið fyrir nauðgun á tímabilinu 01.01.20 til 20.01.21 var sakfellt í
tólf af fimmtán málum sem gerir um 80 prósent sakfelllingarhlutfall.
14 FRÉTTIR 22. JANÚAR 2021 DV