Dagblaðið Vísir - DV - 22.01.2021, Blaðsíða 6

6 FRÉTTIR 22. JANÚAR 2021 DV
SEGJA STYTTINGU VINNUVIKUNNAR
FJANDSAMLEGA FJÖLSKYLDUM
Leikskólakennarar sjá ekki fyrir sér að hægt verði að stytta vinnuvikuna án þess að
annaðhvort skerða þjónustu við foreldra leikskólabarna eða auka framlög til leikskóla.
Borgin segir að það sé víst hægt, og það sé forsenda fyrir styttingu vinnuvikunnar.
Heimir
Hannesson
heimir@dv.is
K ergja er meðal leik-skólakennara vegna framkomu Reykjavík-
urborgar gagnvart stéttinni
í málum tengdum styttingu
vinnuvikunnar. Samið var
um styttingu vinnuvikunnar
í samningum sem undirrit-
aðir voru um mitt ár í fyrra
en sjálf styttingin tók gildi 1.
janúar.
Stytting vinnuvikunnar
hefur raunar lengi verið
kappsmál hjá stéttarfélögum
á Íslandi og fögnuðu forkólfar
hreyfingarinnar ákaft þegar
það lá fyrir að vinnuvika þús-
unda starfsmanna hjá hinu
opinbera færi úr 40 klukku-
stundum niður í 36 á nýju ári.
Samkvæmt samningnum
skal hver vinnustaður fyrir
sig útfæra hvernig að stytting-
unni skuli staðið. Hópur skal
skipaður innan hvers vinnu-
staðar sem vinnur tillögu að
útfærslu sem vinnustaðurinn
kýs svo um.
Ljóst hlaut að vera að tals-
verður kostnaður myndi
hljótast af því að borga starfs-
mönnum jafn mikið fyrir
minni vinnu. Í skriflegu svari
mannauðs- og starfsumhverf-
issviðs Reykjavíkurborgar
sem lagt var fram í borgarráði
í þarsíðustu viku kom fram að
kostnaður Reykjavíkurborgar
vegna styttingar vinnuvikunn-
ar yrði 520 milljónir króna.
Langstærsti hluti þess kostn-
aðar hlýst á velferðarsviði
borgarinnar, eða 473 milljónir.
Má ekki kosta neitt
Einhver hefur útreikningur-
inn verið, því útreikningur
mannauðs- og starfsumhverf-
issviðs var svar við spurningu
borgarfulltrúa Miðflokksins
sem hún lagði fram í nóvem-
ber, fyrir tveimur mánuðum.
Fyrirspurnin var svohljóð-
andi: „Hvað er áætlað að stytt-
ing vinnuvikunnar muni kosta
Reykjavíkurborg á árinu 2021
tæmandi talið eftir sviðum
borgarinnar?“
Í ljósi tæmandi orðalags
svars Reykjavíkurborgar
vakti það athygli að ekkert
var minnst á skóla og leikskóla
borgarinnar. Mátti því ráða af
svarinu að ekki væri gert ráð
fyrir því að neinn kostnaður
félli til þar vegna styttingar
vinnuvikunnar. Fyrir því er
einföld ástæða: Reykjavík
ætlar ekki að eyða peningum
í styttingu vinnuvikunnar í
skólum borgarinnar. Í skila-
boðum Skóla- og frístunda-
sviðs borgarinnar til leikskóla-
stjóra kom fram að styttingin
mætti ekki kosta borgina neitt,
og þjónustuna mætti ekki
skerða heldur.
Í svarinu segir jafnframt:
„Forsenda styttingar hjá dag-
vinnufólki er að breyting á
skipulagi vinnutíma skuli ekki
leiða til breytinga á launum
starfsfólks eða launakostnaði
starfsstaða. Að óbreyttu mun
stytting vinnuskyldu vakta-
vinnufólks, úr 40 í 36 virkar
stundir, hafa veruleg áhrif á
starfsemi starfsstaða og svo-
kallað mönnunargat myndast.“
Leikskólastarfsmenn
hissa á borginni
Í samtali við DV orðaði leik-
skólakennari það svo að tví-
ræð skilaboð borgarinnar yllu
leikskólastarfsmönnum „mikl-
um heilabrotum“ um þessar
mundir. „Borgin skrifar undir
þennan samning. Síðan segir
hún að forsenda hans hafi
verið að hann mætti ekki kosta
neitt en hún er nú samt með-
vituð um að stytting vinnu-
vikunnar mun hafa veruleg
áhrif á starfsemi vinnustaða
og „mönnunargat“ myndast.
Samt koma svo skilaboð um
að útfærslan megi ekki kosta
neitt og ekki bitna á þjónust-
unni. Maður skilur ekki neitt
í þessu,“ sagði einn leikskóla-
kennarinn sem DV ræddi við
í vikunni.
„Nú liggur það í augum uppi
að þegar manneskja gengur úr
starfi eftir hádegi án þess að
afleysing komi á móti myndast
skarð og ekki er lengur hægt
að halda uppi leikskólastarfi
af sömu gæðum og ef um full-
mannaðan vinnustað væri að
ræða,“ sagði annar. Hvorugur
leikskólastarfsmaðurinn vildi
koma fram undir nafni, en
báðir sögðust þeir spenntir að
heyra hvernig borgin ætlaði
sér að útfæra þetta með þess-
um hætti.
Bollaleggingar borgarinnar
fjandsamlegar fjölskyldum
Borgarfulltrúi Sjálfstæðis-
flokksins svarar þessari
spurningu í aðsendri grein
í Fréttablaðinu í vikunni:
„Þetta er ekki hægt,“ segir
Hildur Björnsdóttir. „Fram-
kvæmdinni fylgdi ekkert
viðbótarfjármagn og því
fyrirséð að leikskólaþjónusta
mun skerðast við útfærsluna,“
skrifar hún. Segir hún út-
færslu borgarinnar á þessu
ákvæði kjarasamnings ekki
vera fyrstu „ísilagða áramóta-
kveðju“ jafnaðarmanna til
fjölskyldufólks, en opnunar-
tími leikskólanna var styttur
í haust. Hildur segir skerta
þjónustu til þess fallna að
auka umönnunarbyrði barna
á heimilum borgarinnar, og
sú aukna byrði er líklegri til
þess að falla af meiri þunga
á mæður en feður. „Minni at-
vinnuþátttaka kvenna á vinnu-
markaði hefur svo aftur áhrif
á tekjuöflun þeirra, framgang
í starfi og lífeyriskjör.“
Vísar Hildur til jafnréttis-
mats sem unnið var fyrir
borgina vegna hugmynda um
styttingu opnunartíma leik-
skólanna. Niðurstaða matsins
var að styttingin myndi leggj-
ast þyngst á einstæða foreldra,
láglaunafólk, þá sem minna
mega sín í samfélaginu en
fyrst og fremst á konur. Engu
að síður var ráðist í styttingu
opnunartíma leikskólanna til
áramóta 2020. Árið er nú 2021,
og styttingin er enn í gildi.
Á það er nú bent að verði
stytting vinnuvikunnar til
þess að draga enn frekar úr
veittri þjónustu í leikskólum
borgarinnar hljóta sömu rök
að eiga við. Þjónustuskerð-
ingin mun leggjast þyngst á
þessa sömu hópa.
Stærsta breyting á
vinnumarkaði í 50 ár
Þórdís Lóa Þórhallsdóttir,
borgarfulltrúi Viðreisnar og
staðgengill borgarstjóra, seg-
ist hafa skilning á því að það
séu skruðningar í tengslum
við þetta verkefni. „Þetta er
enda risa breyting, líklega
stærsta breyting á vinnu-
markaði í að minnsta kosti 50
ár,“ segir hún. Aðspurð hvort
hún hafi ekki samúð með því
að leikskólakennarar fái þau
skilaboð að borgin sé tilbúin
til þess að leggja hundruð
milljóna á ári í önnur svið
en ekkert til skólanna segir
Þórdís að það sé ekki hægt
að bera saman sólarhrings-
vaktir á hjúkrunarheimilum
borgarinnar og leikskólakenn-
ara í dagvinnu. „Það var gert
tilraunaverkefni árið 2015
og niðurstaðan þar var sú að
þetta er hægt. Við vitum að
það er hægt að ná fram stytt-
ingu vinnuvikunnar án þess
að skerða þjónustu og auka
kostnað,“ segir Þórdís. Hún
bendir jafnframt á að þegar
tilraunaverkefninu 2015 lauk
hafi orðið mikil óánægja.
„Það var mikil ánægja með
verkefnið og þegar því lauk
hafði fólk haft af því miklar
áhyggjur að þetta myndi ekki
nást inn í kjarasamningana.“
Til þess að þetta geti gengið,
útskýrir Þórdís, þarf fólk
að endurskipuleggja vinnu-
daginn, breyta ferlum og
verkefnum. „Nágrannalöndin
okkar fóru í gegnum þetta á
sínum tíma og þá var ýmsu
breytt á vinnustöðunum. Ég
hef sjálf ekki orðið vör við óá-
nægju, en ég get tekið undir
það að það þurfi að spyrja
gagnrýnna spurninga,“ segir
hún að lokum.
Leikskólakennarar taka
ekki í sama streng og Þórdís.
„Ef svigrúm væri fyrir aukna
hagræðingu í starfi hér hjá
okkur, þá hefði borgin fundið
það fyrir löngu síðan og nýtt
hann til að skera niður kostn-
að. Á leikskólum borgarinnar
hefur allt verið skorið niður
við nögl síðustu ár og áratugi.
Þetta endar bara á einn veg,
með skertri þjónustu,“ segir
heimildarmaður DV. n
Leikskóla-
börn á leið í
ævintýraferð
í Strætó. Leik-
skólakennarar
segja stytt-
ingu vinnu-
vikunnar
munu skerða
þjónustu við
börnin.
MYND/STEFÁN