Málfríður - 15.05.1996, Blaðsíða 21

Björg Juhlin:
ENDURMENNTUNARNÁMSKEIÐ
FNOS, FÉLAGS NORSKU- OG
SÆNSKUKENNARA
Fram að þessu hefur félagið
haft fyrirlesara frá Noregi eða
Svíþjóð á haustnámskeiðunum,
en í þetta skipti var fenginn góð-
ur íslenskur fyrirlesari, Haf-
steinn Karlsson í Villingaholts-
skóla. Hafsteinn varð fyrir vali af
því að hann hefur mikla reynslu
af kennsluháttum sem svipar til
þess sem við erum að gera í
norsku- og sænskukennslunni,
þ.e. að kenna mörgum árgöng-
um samtímis.
Námskeiðið var að venju
haldið í KHÍ og höfum við fengið
mjög góða fyrirgreiðslu þar.
Hafsteinn byrjaði á að leggja
drög að kennslustund fyrir
markhóp okkar sem eru nem-
endur á mismunandi aldri, t.d.
krakkar í 4.-7. bekk. Miðað var
við tvær samfelldar kennslu-
stundir á dag og þeim skipt í
tvennt.
1. Breytileg verkefni. 15-30 mín.
a. Umræður um líðandi
stund. Mjög mikilvægt þar
sem þetta eflir hópkennd
og samstöðu þrátt fyrir
aldursmun.
b. Kennarinn les stutta sögu,
t.d. þjóðsögu, tröllasögu ...,
og er með lesskilnings-
verkefni. Þetta getur verið
forvinna fyrir ritun seinna
meir.
c. Einhver nemandi segir sögu
eða segir frá einhverju.
d. Orð dagsins. Eitthvert orð
er skrifað á töfluna, t.d.
snjór. Fundin rímorð:
snjór, skór, sjór, sljór ...
Greini bætt við: snjór-inn,
skór-inn, sjór-inn, sljór-?
Gengur ekki, af hverju
ekki? Finna málshætti/orð-
tök með þessum orðum.
Finna samheiti. Búa til
vísu.
e. Rætt um málshætti og
orðtök.
f. Farið í málfræðiatriði.
Það er hægt að vinna mjög
lengi með svona verkefni.
2. Ritun. 25-30 mín.
3. Frjáls lestur. Bent á skáldsög-
ur. Nemendur geta einnig gefið
umsögn um sögur. 15 mín.
Nánar um einstök atriði.
Frjáls lestur. Við frjálsan lest-
ur skrá nemendur alltaf í bók:
hvað lastu, nafn bókar, hvenær
byrjað og hvenær hætt. Gefa
stjörnur eða einhverja viður-
kenningu fyrir skipulagðan lest-
ur.
Hugmyndir um lesskilningsverk-
efni.
- Stutt saga þar sem orðum
hefur verið kippt út.
- Texti sem hefur verið klippt-
ur niður og nemendur eiga að
raða saman.
- Sögur sem nemendinn hefur
aldrei heyrt. Sagan er lesin,
en fyrst er rætt saman um
hvað sagan gæti fjallað út frá
nafni sögunnar (skrifa á töfl-
una lykilorð, þankahríð).
Byrjað að lesa söguna, lestri
hætt eftir einn kafla og spurt:
Hvað viljið þið vita meira um
textann? Hvað hefur vakið
forvitni ykkar? - Uppástungur
frá nemendum. Lestri haldið
áfram. - Hvað haldið þið að
gerist næst?
Verkefni sem efla lesskilning
eru mikilvæg hjálpartæki fyrir
ritun sem á eftir kemur.
Ritunarferli.
Skipt í sjö þætti:
1. Undirbúningur - jafnvel teikn-
ingar, feikir, frásagnir o.fl.
2. Skriftir.
3. Endurgjöf (feed-back), frá
nemendum (efnislegt) eða frá
kennara, finna eitthvað gott
við textann, en spyrja hvort
eitthvað er óskiljanlegt. Hvers
vegna? Hver er það? Hvernig
vildi það til?
4. Umritun. Nemendur skoða
hver hjá öðrum.
5. Prófarkalestur. Stafsetning og
málfræði, kennarinn skoðar
og nemandinn notar orða-
bækur og önnur hjálpargögn.
(Ekki strika í texta heldur
benda á hvað er rangt og út-
skýra hvers vegna). Fara
aldrei með verkefnið heim til
að fara yfir heldur vinna allt
með nemendunum.
6. Hreinritun.
7. Birting. Mjög mikilvægt. Ann-
aðhvort lesið upp eða skilað í
ýmsu formi t.d. hefti eða
„bók“.
21