Málfríður - 15.05.1996, Blaðsíða 23

Sigrún Eiríksdóttir:
ÚTBREIÐSLA TUNGUMÁLA
SEM FÁIR TALA
Um LINGUA ráðstefnu sem haldin var í Helsinki dagana
29. og 30. mars 1996
I marsmánuði síðastliðnum
var haldin á vegum LINGUA
mjög áhugaverð ráðstefna í
Helsinki í boði Finna. Þátttak-
endur voru frá hinum ýmsu
Evrópulöndum og voru yfirleitt
2 fulltrúar frá hverju landi. Und-
irrituð fór fyrir hönd stjórnar
Stíl með fulltrúa frá Alþjóðaskrif-
stofu Háskóla Islands; Katrínu
Einarsdóttur.
Markmið ráðstefnunnar var
meðal annars að finna leiðir um
hvernig mætti auka áhuga fólks
á að læra þessi svokölluðu lítið
töluðu/kenndu tungumál.
Ráðstefnan hófst á því að
menntamálaráðherra Finnlands
herra Olli-Pekka Heinonen bauð
ráðstefnugesti velkomna og
nefndi að Finnar þurfa að læra
a.m.k. 2 tungumál og veldu yfir-
leitt ensku sem fyrsta mál og
svo sænsku sem annað mál.
Hann talaði um að fjölbreytni í
vali mætti vera meiri og bæta
mætti við fleiri tungumálum, svo
sem rússnesku, þar sem Rússar
séu þeirra næstu nágrannar.
Hann bætti einnig við að hvetja
þyrfti stráka meira til tungu-
málanáms þar sem stúlkur væru
í miklum meirihluta í Finnlandi í
slíku námi.
Domenico Lenarduzzi, (Italía)
formaður Evrópuframkvæmda-
stjórnar, talaði því næst og
sagði að vissulega væri tungu-
málakunnátta mikilvæg en þó
bæri að gæta að því að maður
tapaði ekki sínum eigin þjóðar-
einkennum né menningu. Hann
sagði ennfremur að enskan
þyrfti ekki að vera fyrsta mál í
öllum löndum heldur gæti það
allt eins verið franska, spænska
eða þýska. Fyrir utan ensku
væri í raun hægt að tala um hin
tungumálin í Evrópu sem lítið
notuð mál. Við skyldum því
reyna að hafa áhrif á þá sem
taka ákvarðanirnar um hvaða
mál eigi að læra og ýta undir
þessi svokölluðu „minna notuðu
tungumál-. Lenarduzzi benti líka
á að ákjósanlegast væri auð-
vitað að hefja tungumálanám
sem yngstur og byrja þá á lítið
töluðu máli en ekki á ensku og
læra síðar ensku. Hann benti á
að snjöll hugmynd væri t.d. að
allir Evrópubúar lærðu ensku,
frönsku og þýsku og þá væri
auðveldara að læra önnur mál
síðar í skyldum flokkum. Ef við
lærðum öll þessi 3 mál þá gæt-
um við skilið hvort annað nema
þá kannski Finnar og Ungverjar.
Ennfremur fannst honum að
tungumálanám skyldi ekki ein-
skorðast við grunn- og fram-
haldsskóla heldur skyldi halda
áfram eftir 20 ára aldur og jafn-
vel eftir sextugt. Tungumálanám
skyldi því vera sjálfsagt á hvaða
aldri sem er. Að lokum benti
Lenarduzzi á að best væri auð-
vitað að kunna tungumál þess
lands sem maður væri staddur í
og notaði sem dæmi að ef mað-
ur væri t.d. sölumaður í Svíþjóð
væri auðvitað æskilegra að tala
sænsku en ensku við viðskipta-
vinina. Það gæfi tvímælalaust
betri árangur og þannig lærði
maður líka betur um menningu
landsins.
Síðust tók svo til máls Irma
Huttunen frá kennaradeild Oulu
Háskóla í Finnlandi. Hún talaði
um ýmsa áhrifaþætti í kennsl-
unni svo sem Iíkamlegt og and-
legt ástand nemenda svo og fé-
lagslegt umhverfi þeirra og kall-
aði hún þessa þrjá þætti „learn-
ing environment“. Hún sagði frá
því að Finnar hefja tungumála-
nám við 9 ára aldur og geta svo
valið hvort þeir taka annað mál
strax um 11 ára aldur sem væri
annars skylda við 13 ára aldur.
Hún benti á yfirburði enskunnar
í þessu samhengi en 98,6%
finnskra barna kjósa helst að
Iæra ensku.
Því næst var farið í hópvinnu
(workshop) þar sem einn sér-
fræðingur var yfir hverjum hópi
og stjórnaði umræðum um
ákveðið þema. Undirrituð fór
fyrri daginn í hóp þar sem
þemað var fullorðinsfræðsla
„Adult education“. I þessum
hópi var byrjað á að skilgreina
sem lítið notuð/kennd tungumál
t.d. eftirfarandi mál:
Gríska, portúgalska, holl-
enska, ítalska, finnska, sænska,
23