Víðförli - 15.11.1987, Síða 5

Aðaláherslan á
menntun starfsfólks
Einstaklingar með eyðnismit hafa þegar leitað eftir aðstoð Fé-
lagsmálastofnunar. Við höfum sett niður starfshóp félagsráð-
gjafa innan stofnunarinnar til að gera tillögur og vinna að þess-
um málaflokki. Við höfum alls ekki verið undir þetta búin og því
ljóst að við verðum að mennta okkur sjálf í eyðnimálum til þess
að geta tekið við þessum skjólstæðingahópi og veitt honum eins
góða þjónustu og best verður á kosið.
Einar Þorleifsson er viðmcelandi
Víðförla en hann er félagsráðgjafi á
Félagsmálastofnun Reykjavíkur-
borgar. Á síðastliðnu ári kynnti
hann sér eyðnimálin á Norðurlönd-
umfyrir hönd stofnunarinnar. Þá er
Einar virkurfélagi íSamtökunum 78
og hefur unnið með þessi mál á þeim
vettvangi.
Ég tel nauðsynlegt að við byrjum
á okkur sjálfum og vinnum úr eigin
tilfinningum í sambandi við þetta
fyrirbrigði sem eyðni er. Að standa
andspænis skjólstæðingi með eyðni-
smit er mjög ögrandi verkefni. Það
snertir í fyrsta lagi dauðahræðslu
okkar en hræðsla við eyðni er algeng
meðal meðferðaraðila eins og eðli-
legt er.
Það er nauðsynlegt að gefa svig-
rúm til þess að ræða um þessa
hræðslu og ýta henni ekki til hliðar.
Fyrsta skrefið til að losna við hina
óraunhæfu hræðslu er að viður-
kenna hana og tala um hana. Við
leggjum áherslu á að fræðsla um
eyðni sé endurtekin því reynsla er-
lendis frá sýnir að full þörf er á því
fyrir meðferðaraðila, nýjar spurn-
ingar koma upp og óttinn skýtur
endurtekið upp kollinum.
En dauðahræðslan er ekki það
eina sem meðferðaraðilar verða að
vinna úr hjá sjálfum sér. Sú stað-
reynd að um 70% þeirra sem eru
smitaðir eru hommar eða bísexual
karlmenn gerir þær kröfur til með-
ferðaraðila að þeir vinni með við-
horf sín til þessa hóps en vanþekking
og óöryggi er ríkjandi gagnvart
hommum. Þetta gerir kröfur til þess
að meðferðaraðili sé fær um að ræða
kynlíf hispurslaust og án kinnroða
og geri sér grein fyrir að önnur form
í kynlífi og lífsstíl eru jafnrétthá og
hans eigið. Menntun og fræðsla um
lífsskilyrði og líf áhættuhópanna er
grundvallaratriði fyrir meðferðarað-
ila til þess að ná árangri og geta
hjálpað skjólstæðingi sinum.
Reynsla meðferðaraðila hvað varðar
vímuefnanotendur hefur þó auð-
veldað það starf sem að þeim snýr.
— Þú hefur kynnst líðan eyðni-
smitaðra?
Ég tel að ástandið á þeim bæ sé
mjög alvarlegt. Þeir virðast oft Ienda
í algjörri einangrun með þessa stað-
reynd lífs síns. Treysta sér ekki til að
ræða málið. Þeir sem það hafa gert
hafa lent í alls kyns útistöðum, m.a.
eru dæmi um það að húsnæði og at-
vinna hafa komist í uppnám. Lítið
og alls ófullnægjandi tilboð hefur
verið til eyðnismitaðra um tilfinn-
ingalega úrvinnslu (terapi) eftir að
þeir hafa fengið vitneskju um smit.
Þeir eru sendir einir heim eftir að
hafa fengið úrslit í mótefnaprófinu
og dæmi eru til að þeim hefur verið
sagt að koma aftur eftir sex mánuði.
Ég tel að heilbrigðiskerfið hafi gjör-
samlega brugðist ábyrgð sinni á
þessu sviði. Koma þarf á laggirnar
hópi félagsráðgjafa og sálfræðinga í
sambandi við sjúkrahúsin, sem hafi
það starf að hjálpa eyðnismituðum í
gegnum hina tilfinningalegu kreppu.
Einar Þorleifsson
Mikil reynsla er af þessu starfi er-
lendis. Þegar hafa verið þróaðar alls
kyns aðferðir i sálrænni meðferð til
handa eyðnismituðum. Mikilvægt er
að hjálpa þeim til að vinna úr ógeð-
inu á eigin líkama og óttanum.
— Hvað ætti kirkjan að gera?
Hún á að halda áfram á sömu
braut og styrkja aðsföðu sína í þessu
sambandi, m.a. með því að gefa alls
ekki eftir fordómum sértrúarhóp-
anna. Alkirkjuráðið tók af skarið
um afstöðu til eyðni og íslenska
kirkjan fylgdi á eftir og sýndi ábyrga
afstöðu. Ég hef kynnt mér afstöðu
og greinargerð Alkirkjuráðsins í
þessu máli og mér finnst hún mjög
vönduð og kirkjunnar menn geta
verið stoltir af henni. En mér er
spurn: Þarf ekki kirkjan að auka
fræðslu um eyðnimálin meðal sinna
þjóna til þess að þeir verði betur í
stakk búnir til að mæta einstakling-
um með eyðnismit sem til þeirra
leita? Kannski getur kirkjan lært af
Félagsmálastofnun hvað þetta
varðar. Það er svo erfitt viðfangsefni
að fást við fólk í djúpri kreppu, að
fyrsta skrefið hlýtur að vera að vinna
með sjálfan sig, snúast gegn hræðslu
og fordómum, hvort sem um er að
ræða sálgæslu prestsins eða félags-
lega úrvinnslu ráðgjafans.
VÍÐFÖRLI — 5