Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 2017, Page 123

ÁRBÓK FORNLEIFAFÉLAGSINS122
bar einnig mikla ábyrgð og virðist félagið í raun hafa tekið afstöðu
til nærri allra fyrirspurna og deilumála sem upp komu í sambandi við
mælingarnar. Dæmi eru um að Búnaðarfélagið hafi verið beðið um
að yfirfara uppdrætti á ákveðnum svæðum og kanna hvort þeir væru
fullnægjandi en slíkt virðist hafa verið undantekning. Búnaðarfélagið fór
t.d. greinilega yfir fyrstu hreppana úr Rangárvallasýslu sem skilað var
inn en ekki er ljóst hvaðan beiðni um það kom. Niðurstaða þeirra var að
uppdrættirnir væru vel úr garði gerðir og fullnægjandi.52 Beiðni um að
kanna gæði uppdrátta úr Snæfells- og Hnappadalssýslu kom hins vegar
frá sýslumanni, Páli Vídalín Bjarnasyni. Páll sendi uppdrætti sýslunnar
í tveimur bréfum og vekur máls á þessu í þeim báðum. Í fyrra bréfinu
segir hann að óánægju hafi gætt um uppdrættina og menn hafi gert sér
hærri vonir um fráganginn. Hann biður Stjórnarráðið að kanna hvort
þeir séu í samræmi við lög. Í seinna bréfi sínu (sem fylgdi mælingum úr
f jórum síðustu hreppum sýslunnar) segir Páll ennfremur: „Nokkurrar
óánægju hefur orðið vart yfir mælingunum, og telja menn lítið unnið
við ólíka ummálsdrætti og f jé því er til þess gengur nær því á glæ kastað,
þótt í staðinn fáist vitneskja um stærð túna í hreppnum“.53 Kortin og
mælingarnar úr sýslunni virðast sannarlega ónákvæmari og á margan hátt
lakari en kort víða annars staðar (sjá nánar kaf la um útlit og nákvæmni
túnakortanna sjálfra á bls. 126 og áfram) en Búnaðarfélagið, sem fór
yfir kortin að beiðni Stjórnarráðsins, úrskurðaði að það gerði ekki
„verulegar“ athugasemdir við kortin en benti þó á að allar heimreiðir
og vegi vantaði inn á þau. Engu að síður lagði félagið til að túnakortin
yrðu samþykkt og greitt yrði fyrir þau.54 Stjórnarráðið leitaði einnig álits
Búnaðarfélagsins á túnakortum úr Hrunamannahreppi. Búnaðarfélagið
ráðlagði að ekki yrði tekið við túnakortunum að óbreyttu enda væru þau
teiknuð með blýanti og á ósamþykktan pappír.55 Í bréfi Búnaðarfélagsins
kemur fram að líklega séu mælingarnar ekki lakari en víða annars staðar
en frágangurinn á uppdráttunum sé svo ófullkominn að ekki sé hægt að
taka hann gildan og segja þeir túnakortin líkust því að um frumdrætti
mælingabóka væri að ræða. Þeir vísa í reglugerðina um túnamælingarnar
og ráðleggja Stjórnarráðinu eindregið að taka ekki við túnakortunum
52 Uppdrættirnir voru gerðir af Skúla Skúlasyni. Bréf Einars Helgasonar til Stjórnarráðs Íslands, dagsett
23. júlí 1917, Db. 5, 665, 25/7 17.
53 Bréf Páls Vídalíns Bjarnasonar, sýslumanns Snæfellssýslu, til Stjórnarráðs Íslands 2. maí 1917 og bréf
Páls Vídalíns Bjarnasonar, sýslumanns Snæfellssýslu, til Stjórnarráðs Íslands 31. ágúst 1920.
54 Bréf Búnaðarfélags Íslands til Stjórnarráðs Íslands frá 20. júlí 1917.
55 Bréf Búnaðarfélags Íslands til Stjórnarráðs Íslands (undirritað af S. Sigmundssyni) 25. nóvember 1922.