Vinnan - 01.12.1976, Blaðsíða 30

til byggingar hentugra íbúða fyrir al-
menning í landinu. Við byggingíu
þeirra ruddi sér margvísleg ný tækni
til rúms, sem hefur haft jákvæð áhrif
í byggingariðnaðinum um land allt.
Þær hafa verið byggðar og seldar fé-
lagsmönnum í verkaiýðsfélögunum í
Reykjavík á mjög hóflegu verði og
leitt til þess, að fjölda óhæfra íbúða
í Reykjavík hefur verið útrýmt. Síð-
ast en ekki síst hafa þær orðið til
þess, að fjölskyldurnar, sem í þeim
búa, hafa í raun öðlast nýjan og betri
lífsgrundvöll, þeim sjálfum og þjóðfé-
laginu til ómetanlegrar blessunar,
jafnt í dag sem á komandi tímum. 1
upphafi var mikil andúðarbylgja
mögnuð gegn þessum framkvæmdum,
einkum af hálfu vissra dagblaða og
framkvæmdaaðila í byggingariðnað-
inum. Sá áróður féll þó skjótt
um sjálfan sig, byggingarnar og
tiigangur þeirra hafa löngu sann-
að sitt ómetanlega gildi. Af þeim
1250 íbúðum, sem áætlunin náði til,
hefur 1221 íbúð þegar verið reist og
er heildarkostnaður við byggingu
þeirra, miðað við söluverð á hverjum
tíma, talinn vera kr. 2.126.820.000,00.
Eins og áður segir setti Alþingi ný
lög um verkamannabústaðina í maí
1970. Voru þá ýmsar breytingar á
gerðar. í fyrsta lagi voru nú verka-
mannabústaðalögin felld inn í hina
almennu húsnEeðismálalöggjöf (lög nr.
30 12. maí 1970 um Húsnæðismála-
stofnun ríkisins), en höfðu áður ver-
ið sérstök lög. I öðru lagi var ákveðið,
að Byggingasjóður ríkisins skyldi hér
eftir veita venjuleg byggingarlán
(„húsnæðismálastjórnarlán") til bygg-
ingar allra íbúða í verkamannabústöð-
um. Hafði ekki verið svo áður. Jafn-
framt var ákveðið, að Byggingasjóð-
ur verkamanna skyldi veita til við-
bótar lán út á hverja íbúð, þannig, að
samtals næmu lán beggja sjóðanna
80% af byggingarkostnaði sérhverrar
íbúðar. Þá var einnig ákveðið að
leggja niður starfsemi byggingarfélaga
verkamanna sem framkvæmdaaðila
við byggingu verkamannabústaða, en
í stað þeirra myndaðar fram-
kvæmdanefndir, sem bera heitið
„stjórnir verkamannabústaða“. Hafa
þær síðan haft með höndum alla stjóm
á framkvæmdum við byggingu verka-
mannabústaða, hver í sínu byggðar-
lagi. Frá því að nýju verkamannabú-
staðalögin tóku gildi hafa fram-
s íií^ JfL
Kröfur um úrbætur í húsnæðismálum eru i
kvæmdir verið hafnar við byggingu
samtals 580 íbúða í 23 sveitarfélög-
um, þar af er framkvæmdum lokið
við byggingu 126 íbúða í 10 sveitar-
félögum. Þar með eru nú í byggingu
454 íbúðir í 14 sveitarfélögum, þar af
308 íbúðir í Reýkjavík.
Því er ekki að neita, að hallað
hefur undan fæti fyrir verkamanna-
bústaðakerfinu frá því að lögin um
byggingu 1000 leiguíbúða á vegum
sveitarfélaga voru sett í apríl 1973.
Samkvæmt þeim eru veitt lán úr
Byggingarsjóði ríkisins sem nema
80% byggingarkostnaðar við sér-
hverja þessara íbúða. Þetta fyrir-
komulag hefur leitt til þess, að áhugi
bæja- og sveitastjórna utan reykja-
víkur hefur aitaf beinzt að bygg-
ingu leiguíbúða, en dregið mjög úr
honum gagnvart byggingu verka-
mannabústaða. Samkvæmt verka-
mannabústaðalögunum er allt frum-
kvæði um byggingaframkvæmdir í
höndum bæja- og sveitastjórna, jafn-
framt því, sem þeim ber að leggja
fram umtalsvert fjármagn í Bygginga-
sjóð verkamanna óski þeir eftir bygg-
ingu verkamannabústaða. Þetta ait
hefur leitt til þess, að sveitastjórnir
utan Reykjavíkur hafa kipppt nokk-
uð að sér hendinni um slíkar bygginga-
i í fullu gildi.
framkvæmdir á síðustu 3 árum. Verð-
ur það að teljast mikið áhyggjuefni.
Febrúar-yfWýsmgin 1974
Þótt mikil saga hafi nú verið rakin
er hún engan veginn öll sögð. Með
yfiríýsingu ríkisstjómarinnar urn hús-
náðismál hinn 26. febrúar 1974 —
eins og 1964 og 1965, sem ef
til vill má miklu heldur nefna
samning milli ríkisstjórnarinnar og
verkalýðssamtakanna — var enn lagð-
ur grundvöllur að auknum framförum
og félagslegri sókn í húsnæðismálun-
um. 1 yfirlýsingunni kvaðst ríkisstjórn-
in myndu beita sér fyrir tilteknum
ráðstöfunum á sviði húsnæðis-
mála. I fyrsta lagi skyldi, „á árunum
1976—1980, verða framhald á bygg-
ingu hentugra íbúða fyrir efnalítið
fólk í stéttarfélögum innan Alþýðu-
sambands Islands og hliðstæðra sam-
taka um land allt, og — að því stefnt,
að eigi minna en þriðjungur af áætl-
aðri íbúðaþörf landsmanna á þessu
tímabili verið leystur á þessum grund-
velli“. Ekki hefur Alþingi enn sett lög
þessa efnis en núverandi fólagsmála-
ráðherra hefur lýst því yfir, að ríkis-
stjórnin muni gangast fyrir lagasetn-
ingu hér að lútandi. Til þess að menn
30 VINNAN