Stefnir - 01.12.1981, Side 50

Erlend málefni
Ráðist var að James Priorþegar hann fylgdi sér Robert Bradford til grafar í síðasta mánuði. Bradford áttisæti í breska þinginu. Hann var myrttir af IRA
þarsem hann ávarpaði ellilífeyrisþega ísuðurhluta Belfast.
fangelsisins. Hann hefði spurt þá, úr
hvorum hópnum þeir væru, mótmæl-
endahópnum eða hinum kaþólska. Þeir
svöruðu: ,,Báðum. Annar okkar er
kaþólskur, hinn mótmælendatrúar.”
Hann sagðist þá hafa spurt þá: „Hvernig
í ósköpunum stendur á því, að þið vinnið
saman í mesta bróðerni hér innan
fangelsismúranna, en skjótið hvor á
annan, þegar þið eruð komnir út fyrir?”
Þeir urðu undirfurðulegir á svipinn og
sögðu síðan: „Þannig varokkur kennt að
hugsa. Þannig vorum við aldir upp.
Þannig eru stjórnmál.”
Prior minnti á, að þetta hugarfar væri
ekki eina málið, sem yrði að finna lausn
á. Atvinnuleysi væri miklu meira á
Norður-írlandi en annars staðar í
konungsríkinu, hvergi væru fleiri heilsu-
spillandi vistarverur, og atvinnulíf væri
síður en svo blómlegt, enda hættu menn
ekki á að fjárfesta, þar sem ófriðar væri
von. Hann sagði, að breska stjórnin
myndi ekki hvika frá því að líta á hryðju-
verkantennina sem glæpamenn, ekki
semja við þá um neitt og ekki láta undan
hótunum, heldur gegna þeirri skyldu
sinni að halda uppi lögum og friði á
Norður-írlandi.
Við spurðum Prior, hvort írska stjórn-
in liti eins á þessa menn og hin breska.
50
Hann svaraði, að stjórnir ríkjanna
tveggja hefðu samtök um að berjast gegn
hryðjuverkamönnum og treystu hvor
annarri. Hitt væri verra,-að hryðjuverka-
mennirnir fengju hjálp frá Bandaríkjun-
um. Þar væri safnað fé, sem nota ætti til
sóttvarna og annarra mannúðarmála í
Norður-írlandi, en því væri í rauninni
varið til vopnakaupa. Þetta væri regin-
hneyksli. Menn yrðu að skilja, hverja
menn þeir hefðu að geyma, í hverju
hryðjuverk þeirra væru fólgin. Nýlega
hefði til dæmis varalögreglumaður - ekki
einu sinni venjulegur lögreglumaður,
heldur maður í varaliði hennar - verið
skotinn fyrir framan konu sína, er hann
var að heimsækja hana á sjúkrahús
skömmu eftir að hún hafði alið honum
barn. ,,Þetta er fullkomin villimennska.
Engin orð fá lýst verkum eins og
þessum”, sagði Prior.
Við spurðum Prior einnig, hvort
bresku stjórnmálaflokkarnir væru sam-
mála um þessi vinnubrögð. Hann sagðist
ekki vita annað, enda reyndi forsætis-
ráðherrann alltaf að ráðfæra sig við leið-
toga stjórnarandstöðunnar um þau. Allir
Bretar hlytu að telja það fullkominn
glæp, þegar sprengdar væru nagla-
sprengjur, sem grönduðu fjölda manns,
eins og I.R.A.-menn hefðu nýlega gert í
Chelsea, einu svæði Lundúna.
Prior sagði að lokum, að menn mættu
þó ekki gera of mikið úr átökunum.
Fækkað hefði verið í breska setuliðinu á
Norður-Irlandi og hungurverkfallinu í
Mazefangelsinu væri sem betur fer lokið.
Hann sagðist vona, að hann gæti gert
eitthvað til þess að draga úr viðsjám á
næstu árum. Málstaður Breta hefði víða
verið rangfærður. Þeir hefðu engan
áhuga á að kúga einn né neinn á Norður-
írlandi, en þeir neyddust til að vera þar
til þess að afstýra enn frekari ófriði en
orðið væri. - Og að þessu sögðu reis ráð-
herrann úr sæti sínu, kvaddi okkur út-
lendu gestina og hélt ^ftur inn í veröld
breskra stjórnmála - veröld óleystra og
jafnvel óleysanlegra verkefna.
Hannes H. Gissurarson cr
sagnfræöingur að mennt og
stundar nú framhaldsnám í Ox
ford. Hannes hefur séö um út-
gáfu fjölda bóka; verið dálka-
höfundur viö Morgunblaðið
og er einn helsti hugmynda-
fræöingur íslenskra frjáls-
hyggjumanna.