Heilbrigðisskýrslur - 01.12.1890, Qupperneq 71
69
1835
hinn 21. september 1883 til að stofna lyfjabúð á Seyðisfirði. Skömmu eftir stofnun
hennar fórst apótekarinn í snjóflóði, og var þá lyfjabúðin lögð niður. Á ísafirði var
sett á stofn útibú frá lyfjabúðinni í Stykkishólmi árið 1885, en það var lagt niður
vegna fjárskorts. Hinar lyfjabúðirnar hafa verið skoðaðar reglulega, ýmist af land-
lækni eða héraðslæknum, og hafa þær reynzt vel birgar að lyfjum.
4. Hollustuhættir.
Landlæknir ritar: Heilbrigðishættir (hygiejnen) standa á mjög lágu stigi á ís-
landi, og maður hlýtur að undrast, að svo almennt skeytingarleysi um mikilvægustu
reglur heilbrigðisfræðinnar skuli ekki valda meira heilsutjóni en raun er á. Híbýlin,
sem yfirleitt eru úr torfi, grjóti og timbri, eru óþétt, rök og saggasöm. Herbergin,
sem fólk sefur í, eru oftast alltof lítil. Það er ekki sjaldgæft, að loftrými á mann sé
minna en 100 rúmfet. íslenzku skórnir eru þannig, að menn eru sífellt blautir í
fæturna í úrkomutíð. Mataræði er mjög mismunandi eftir stöðum og árstíðum. Á
sumum tímum og sumum stöðum er matur nægur og kjarngóður, svo að jaðrar við
sóun á kjöti, feiti og smjöri, en á öðrum tímum, einkum í fiskiþorpum, er hann
bæði lítill og vondur, oftast aðeins vatnsgrautur og kaffi. Geymslu á matvælum og
matreiðslu er oft ábótavant og maturinn því ólystugur. Á hinn bóginn er mjög lofs-
vert, að blóði sláturfjár er haldið vandlega til haga og úr því gerð holl og góð fæða.
Lús, kláði og geitur, fylgifiskar fátæktarinnar, er því miður mjög algengt meðal
alþýðu. í kaupstöðum og nágrenni þeirra er drukkið talsvert brennivín, en dagleg
neyzla þess er ekki algang í landinu, og notkunin á mann er minni en t. d. í Danmörku.
5. Læknaskipun og skýrslugerð.
Um læknaskipun í landinu segir landlæknir: Samkvæmt lögum frá 15. október
1875 var læknaskipuninni breytt þannig, að landinu var skipt í 20 læknishéruð, sem
öll eru skipuð nema Austur-Skaftafellshérað, sem gegnt er af lækninum á Eskifirði.
Að tillögu landlæknis voru stofnuð 3 aukalæknishéruð, á Seyðisfirði, Akranesi og í
Dalasýslu. — í bréfi 31. ágúst 1883 fór ég fram á, að héraðslæknar telji sérstaklega
fram þá sjúklinga, sem þeir hafa séð og rannsakað, og sérstaklega þá, sem þeir
hafa haft til meðferðar án þess að sjá þá.
6. Bólusetning.
Um bólusetningu ritar landlæknir: Yfirleitt er góð regla á bólusetningu, þó að
erfitt sé að dreifa bóluefninu í svo strjálbýlu landi. Tilmæli mín til konunglegu
bóluefnisstofnunarinnar árið 1882 um að fá meira bóluefni virðast ekki hafa borið
æskilegan árangur.
I. læknishérað. Bólusetning fór fram.
4. læknishérað. Fór fram á venjulegan hátt.
II. læknishérað. Hef ástæðu til að ætla, að lítið hafi verið átt við bólusetningar.
18. læknishérað. Bólusetning fór fram alls staðar í héraðinu.