Heilbrigðisskýrslur - 01.12.1929, Blaðsíða 51

49
Só iitbreiðsla berklaveikinnar iniðuð við tölu dáiuna, þá er Hofsós-
hérað 4. héraðið af þeim, sem hafa hana minnsta.
Berklaveikin má heita dreifð um allt héraðið. Það, sem mér finnst
einkennilegast við hana, er, hve hún er oft væg og hefir mikla hneig'ð
til bata. Hún kemur oftast fram sem bólga í serösum himnum, eink-
um sem brjósthimnubólga, og' adenitis tuberculosa. — Margt af þvi
fólki, sem skrásett hefir verið sem berklasjúkl. hefir flutt inn í hér-
uðið, einkum það, sem mest hefir veikzt og dáið.
Berklaheimili telur héraðslæknir 7 í héraðinu. Að vísu eru ekki
taldir nema 5 sjúkl. á skrá í árslokin, en frá 1 heimili dvelja 2 berkla-
veikir bræður á hæluin og frá öðru heimili dvaldi stúlka á annað ár i
Kristnesi; kom hún heim í haust.
Sifflufi. Það verður i111 að svara nokkru um uppruna berklaveiki
bér í sveitinni, því að vafalaust hefir hún verið hér um langan aldur
ekki síður en annars staðar á landinu. Eldra fólk segir reyndar, að
tjrrir 50 árum hafi engin berklaveiki verið hér til. En fyrsta heimilið,
seni þetta fólk man eftir að hafi verið berklasmitað, er Efri-Höfn
(eitt aðal risnuheimili hér í Siglufirði um alla fyrri öld og fram á
þenna dag). Þar dón á sköinmum tíma fyrir og eftir síðustu alda-
niýl 4 manneskjur, gamall maður (hreppstjórinn) og sonur hans og'
tvær tengdadætur á bezta aldri, úr berklum. Hvaðan sú smitun hefir
komið, verður tæpast rakið. En úr þvi að talið er víst, að g'amli hrepps-
stjórinn hafi dáið úr berklum, má telja líklegt, að veikin hafi verið
til á heimilinu um langan tíma undanfarinn, og' þá einkennileg't, að
hún skyldi ekki gera vart við sig fyr en þarna og þá drepa 4 menn
í einum hvelli að kalla.
Fyrsti sjúkl. i berklabók héraðsins er talinn 1904 . . . skósmið-
ur af Suðurlandi, dó úr berklum 1906 eftir 5—6 ára dvöl. Næstu sjúkl-
ingar allir aðkomufólk, nema 12 ára telpa, á næsta bæ við Efri-Höfn.
Nú hefir á síðasta ári tala berldasjúklinga aukizt hér að mjög
miklum mun, og er i þeim hóp margt aðkomufólk. En einnig margir
Siglfirðingar, sem margir hverjir hafa efalaust verið lengi veikir, haft
óljós einkenni og' ekki leitað læknis. En þegar nýja sjúkrahúsið kom
og þar með ljósböðin, varð uppi fótur og lit á öllum þessum lýð, sem
þarna taldi sér vísan albata á öllum meinum. En með þessu móti náð-
ist til margra sjúklinga, sem áður höfðu ekki verið skrásettir, þótt
læknar hefðu að vísu áður gefið þeim hornauga.
Mér vitanlega hafa ekki verið berklasjúklingar um mjög langan
tíma í sveitinni utan Siglufjarðareyrar og næstu bæja.
Eftir því sem ég get komizt næst, eru hér á kaupstaðarlóðinni 71
berklaheimili. A sumuin er að vísu enginn sjúkur nú sem stendur,
en þá er miðað við, að sjúklingar af þessum heimilum hafi á allra
síðustu árurn annað hvort dáið, farið burt eða talizt albata. Heimili,
þar sem Tb. hefir ekki orðið vart á síðustu 5—10 árum, eru ekki
talin hér.
xi síðastliðnu ári voru hér undir læknishendi um skemmri eða
lengri tíma nýir 8, gamlir 01 sjúklingar. Þar af voru 40 með tbc. pulm.
Svarfdæla. Ekki get ég sagt, að ég viti neitt um uppruna berkla-
veikinnar i héraðinu. Þeg'ar ég kynlist hér fyrst (1905), var sóttin
4