Heilbrigðisskýrslur - 01.12.1929, Blaðsíða 52

50
að vísu ekki jafntíð hér og hún var þá þegar orðin víða annars
staðar og ekki jafntíð og nú, en þó ekki fátíðari en það, að fyrsta
missirið, sem ég' var í Grenivík skráði ég 6 sjúkl. með berklaveiki í
Svarfaðardalshreppi og núver. Árskógshreppi, sem eru meginhluti nú-
verandi Svarfdælahéraðs.
Arin Í905—29 hafa alls verið skráðir 141 sjúkl. með th. pulm. og
39 með tb. al. loc., en II af sjúkl. höfðu berkla bæði í lungum og
annars staðar, svo að samtala innanhéraðssjúkl. er 169. Af þessum
sjúklingum voru skrásettir 1905—1909 18, 1910 1914 22, 1915
1919 34, 1920—1924 47 og 1925—1929 48.
Af þessu sést, að tala skrásettra. eykst jafnt og þétt fram að síðasta
5 ára tímabili; úr því stendur tala þeirra svo að kalla í stað.
Tala skrásettra berlcasjúklinga skiptist þannig eftir hreppum og
heimilum og eru þá talin öll heimili, sem veikin hefir komið á svo
vitað sé:
Sjúkl.
Árskógshreppur ................... 62
Svarfaðardalshreppur ............. 85
Ólafsf jarðarhreppur ............. 22
Alls 169
Eftir kynferði og aldri skiptast sjúkl. þannig:
Tb. pulm. Tb. al. loc.
Karlar eldri en 15 ára .... 32 7
Konur eldri en 15 ára .... 74 12
Börn (þ. e. yngri en 15 ára) 35 20
Alls 141 39
Heimili
38
52
19
109
Samt
39
86
55
180
%
Konur eru þannig talsverðu meira en helmingi fleiri en karlar.
Af þessum 180 höfðu, eins og' áður segir, 11 bæði tb. plm. og tb. al.
loc. Er sjúklingatalan alls 169 og hafa afdrif þeirra orðið sem hér
segir: Dánir 64, enn veikir og óvinnufærir 10, ekki alhata en vinnu-
færir 49, albata 36, óvíst um 10.
Akureyrar. Berklaveikin hefir verið í héraðinu frá því fyrst
liggja fyrir læknisathuganir þar að lútandi þ. e. frá því um miðja
19. öld. En það virðist nokkuð víst, að það hafi verið fyrst á tíma-
hilinu 1880—1895, sem veruleg brögð verða að útbreiðslu veikinnar
í Eyjafirði, en úr því sáist hún út víðsvegar um sveitir. — Mér þykir
sennilegt að mislingarnir og hallærisárin milli 1880 og 1890 hafi
hjálpað veikinni til að festa rætur, en þar á eftir eru það að mínum
dómi hinar sívaxandi samgöngur og stöðugu vistaskipti fólks í þorp-
um og kauptúnmn. — Að breyting á mataræði hafi átt nokkurn veru-
legan þátt í að gera menn næmari gegn herklunum, því trúi ég ekki.
Frá því ég tók við Alcureyrarhéraði 1907 (í júlímán.) hefir tala
skráðra berklasjúkl. héraðsins hækkað úr 60 upp í 247. A hverju
ári hafa bætzt við nýir sjúkl., en þó hefir þetta verið mjög mismun-
andi l. d. bættust við árið 1908 24 nvir sjúkl., en árið eftir (1909)
aðeins 11; árið 1915 bætast við 58 nýir sjúkl., 1920 aðeins 16; 1927