Heilbrigðisskýrslur - 01.12.1929, Blaðsíða 132

130
Loks vil ég láta í ljósi þá skoðun mína, að slík rannsókn sein þessi
myndi leiða annað í Ijós í Reykjavík og öðrum stærstu bæjum hér á
landi, því að smitunartækifæri barna og fullorðinna eru þar allt önnur
og fleiri en til sveita af ástæðum, sem hcr er engin þörf á að rekja.
Ályktanir.
Ég vil ekki Ijúka svo máli mínu, að ég skýri ekki frá þeim álykt-
unum, sem ég vil draga af því, er ég hefi orðið vísari um háttalag
veikinnar, og þær ályktanir eru á þessa leið:
Islenzka þjóðin hefir verið að smitnst af berklaveiki undanfarna
áratugi og er enn nð smitnst. Einkum á þetta við um sveitahéruðin,
en þar sem mikill hluti þjóðarinnar er enn í sveitum og smærri
kauptúnuin, þá má segja, að þetla eigi yfirleitt við um hana. Að
smitunin hefir farið svo hægt, stafar af því, að hún verður aðallega
á heimilunum, og til sveita hefir strjálbýli og litlar samgöngur hlíft
fólkinu og á seinni árum einnig hræðsla fólks við veikina; heimilin
hafa varast og varast enn að senda fólk á berklaheimili og að taka
sjúklinga. Eins og aðrar þjóðir, sem eru að smitast, erum við tiltölu-
lega mótstöðulitlir g'egn sjúkdómnum. Þetta verður Ijóst, er vér
berum saman sjúklingatal og dánartölu hjá oss við hið sama hjá stór-
þjóðunum, sem vitanlega hafa miklu hærri hundraðstölu smitaðra
á öllum aldri. Á Englandi eru skráðir (1925) 2,3%, en hér 6—8%.
Á Englandi dóu árið 1927, 0,97%,, og í Svíþjóð dóu 1928, 1,26%, en hér
deyja síðari árin 1,9%. Einangrun og lækning sjúklinga og verndun
barnanna, sem berklavarnalögin byggja á, og sem allir munu sain-
mála um, að ekki megi slaka á, heldur beri að efla, hefir ekki reynzt
jiess megnug að draga úr veikinni, en hefir átt fullt i fangi með að
halda henni nokkurn veginn í skefjum. Ýmsir eru óánægðir yfir þess-
um árangri, en ég fæ ekki betur séð, en að hann sé svo góður, sem
l'rekast er hægt að búast við, samkvæmt hlutarins eðli. Því að sé gert
ráð fyrir því, að svo sé ástatt uni veikina, sem að framan er sagt, og
ég fyrir mitt leyti geri ráð fyrir því, þá er ekki unnt að eyða henni
og tæplega að draga úr henni, með einangrun og lækningum ein-
um saman. Hvers vegna ekki? Vegna þess, að hér á landi virðist
þjóðin yfirleitt vera á smitunarskeiði og því er ekki nóg nð verndn
hörnin. Það þyrfti helzt að vernda fólk einnig á fullorðins aldri, að
minnsta kosti unga fólkið til 30 ára aldurs. En það sér hver heil-
vita maður, að slíkt er ekki vinnandi verk fyrir ríkið með þeim að-
ferðum, sein nú eru notaðar. Mér virðist, að bæði þeir, sem að berkla-
vörnuin vorum standa og eins þeir, sem áfellast þær, miði aðallega
við ástæðurnar hjá stórþjóðunum hér í álfu. Það er að vísu eðlilegt,
þar sem ekki hefir verið gerð ítarlega rannsókn á ástandinu og hátta-
lagi veikinnar sérstaldega hér á landi. En í þessu mikilvæga atriði
virðist einmitt ekki hafa verið að fullu fylgt þeirri almennu reglu,
sem við læknar teljum oss skylt að fylgja í daglegri læknisstarfsemi
vorri.
Berklaveikin hér á landi þverrar ekki fyrr eu þjóðin, og þá einkum
nú sem stendur unga kynslóðin, fær aukið mótstöðuafl, aukið aktivt