Heilbrigðisskýrslur - 01.12.1929, Side 131

129
var sjúkl. 1 íú', 1902—‘1903. Eitt barn hjónanna, 31 árs, var -j- Pirq.,
en hin, um og yfir tvítugt, -f- Pirq. 4) Húsmóðirin á Stræti lá heima
með smitandi herkla veturinn 1929—30. Öll systkinin, sem heima
voru, voru -f- Pirq., en eitt, piltur 17 ára, sem var ekki heima, var
Pirq. 5) Á Gilsá dó móðir bóndans 1924 úr rPh. Dóttir hjónanna, 0
ara, var -4- Pirq., en þrír eldri bræður allir -þ Pirq.
A III. töflu er sýnd smitun fullorðinna eftir kynferði, en munur-
inn er litill og gefur ekki ástæðu til athugasemda.
Niðurstaða.
Pirquetsprófunin helir þá gefið vitneskju um 4 mikilvæg atriði:
1) Smitun íbúanna í heild sinni. 2) Um smitunaraldur. 3) Hvar er hinna
smituðu að leita? 4) Hvar (hvernig) smitast menn?
1) í héraðinu eru tiltölulega fáir smitaðir, borið saman við það, sem
talið er erlendis, aðeins ca. 36% og nær smitun fullorðinna tæplega
60% i neinum aldursflokki.
3) Barnasinitun, bæði ungbarna og eldri barna er ekki algeng. Hún er
aðeins ca. 14% og er litkoman í fullu samræmi við það, sem reynist
við Pirquetsprófun í Dalahéraði. Það lítur út fyrir, að smitun fall-
orðinna sé ah/cng. Þeir fullorðnir, sem eru ósmitaðir, smitast þegar
tækifærið kemur.
3) Menn smitast langoftast á berklaheimilunum, en ekki af gestum, á
mannfundum o. s. frv. Þau eru smitunarstöðvarnar og sýkjend-
urnir eru berklasjúklingar á heimilunum, bæði skyldir og' vanda-
lausir, einkum þó skyldmenni. Auk barna og unglinga eru fengnar
inargar upplýsingar um smitunartækifæri fullorðinna, er voru 4-
P., þótt það sé ekki sett upp í töflu.
4) Hinir smituðu menn í héraðinu eru aðallega á eldri og nýrri berkla-
heimilum, því að flutningar eru ekki tíðir til sveita. Frá þessu er
vitanlega nokkrar undantekningar. Þetta atriði er ekki sýnt hér
með tölum eða í töluformi, en svo er það engu að síður í aðalat-
riðunum.
Smitun af nautgripum.
Berklarannsókn á nautgripuin í héraðinu hefir farið fram á yfir-
standandi vetri og er að mestu lokið, þegar þetta er ritað. f Breiðdal
fundust tvær berklaveikar kýr, en engin í Beruneshreppi né á Djúpa-
vogi. Það virðist því yfirleitt ekki þurfa að gera ráð fyrir smitun af
nautgripum í héraðinu.
Þegar sú vitneskja, sem hér er fengin, er borin saman við rannsókn
mína og reynslu úr Dalahéraði, sem áður er frá skýrt, þá er yfirleitt
samræmi á milli þeirra í öllum þeitn aðalatriðum, sem hér eru greind,
að svo miklu leyti sem hægt er að bera saman. Þetta samræmi bendir
til þess, að sama eða líku máli muni vera að gegna yfirleitt í sveita-
héruðum hér á landi. Þessi niðurstaða, sem hér er fengin um tölu
sniitaðra, bendir og óbeinlínis á annað, sem ég' hefi áður haldið fram,
að veikin sé ekki tiltölulega gömul sem þjóðarsjúkdómur hér á landi,
heldur hafi hún farið vaxandi síðustu hálfa öld eða svo.